نوع فایل: word
قابل ویرایش 100 صفحه
چکیده:
این تحقیق در زمینه بررسی علل افت تحصیلی و راهکارهای مقابله با آن از دیدگاه معلمان در مقطع دخترانه متوسطه ناحیه 2 شهرستان اردبیل انجام شد این تحقیق با جامعه آماری 100 نفر معلم با جنسیت زن که در مقطع متوسطه مشغول به تدریس بودند , با استفاده از فرمول گوکران 40 نفر معلم به طور تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند . در این تحقیق جهت جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه استاندارد آقای ناصر آمیغی استفاده گردید و سوالاتی مطرح گردید که عبارتند از : 1-آیا بین میزان در آمد خانواده و افت تحصیلی دانش آموزان رابطه ای وجود دارد ؟2- آیا بین میزان تحصیلات والدین و افت تحصیلی دانش آموزان رابطه ای وجود دارد ؟3- آیا بین ویژگی در معلمان و افت تحصیلی دانش آموزان رابطه ای وجود دارد ؟4- آیا بین میزان علاقه به تحصیل و افت تحصیلی دانش آموزان رابطه ای وجود دارد ؟5- آیا بین امکانات و فضای آموزشی و افت تحصیلی دانش آموزان رابطه ای وجود دارد ؟ 6-آیا بین شیوه مدیریت آموزشگاه و افت تحصیلی دانش آموزان رابطه ای وجود دارد ؟ که این سوالات به روش خی 2 و با نرم افزار spss تحلیل گردید و به سوالات پاسخ داده شدند.در نتیجه در سوال (1) در رابطه با میزان در آمد خانواده و افت تحصیلی دانش آموزان با درجه آزادی 65 و انحراف معیار1.01به اثبات رسید بین میزان در آمد خانواده و افت تحصیلی دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد . هم چنین در رابطه با سوالات 2 تا 6 که بین میزان تحصیلات والدین و افت تحصیلی با درجه آزادی 65 و انحراف معیار 76.49, بین ویژگی در معلمان و افت تحصیلی با درجه آزادی 182 و انحراف معیار1.76, بین میزان علاقه به تحصیل و افت تحصیلی با درجه آزادی 26 و انحراف معیار17.02, بین امکانات و فضای آموزشی و افت تحصیلی دانش آموزان با درجه آزادی 65 و انحراف معیار74.73, بین شیوه مدیریت آموزشگاه و افت تحصیلی دانش آموزان با درجه آزادی 26و انحراف معیار 23.80, انجام گردید به اثبات رسید که بین میزان تحصیلات والدین , ویژگی معلمان , میزان علاقه به تحصیل , فضای آموزشی , شیوه مدیریت آموزشگاه و افت تحصیلی دانش آموزان رابطه معنا داری وجود ندارد . ودر پایان پیشنهادات مربوطه برای ادامه تحقیقات ارائه گردید.
مقدمه:
همنوایی اجتماعی در هر جامعه ای در گرو تربیت رسمی و انتقال مواریث فرهنگی به نوباوگان است که امروزه در مدارس گوناگون و بر اساس اهداف خاص و خط مشی هایی تعیین شده است بدیهی است که این فصل جدیدي در راه اجتماعی شدن از طریق آموزش و پرورش با مشکلات و معضلاتی که موجب عدم موفقیت آنان در راه رسیدن به اهداف فراهم می کند دست به گریبان است.
از مهمترین آفت های نظام های آموزشی جهانی و من جمله در کشور ما افت تحصیلی است که همه ساله به صورتهای گوناگون تعداد بسیاری از استعدادهای بالقوه انسانی و منابع اقتصادی جامعه را هدر داده و نابسامانی های فردی و اجتماعی را بر جای می گذارد. بنابراين دست اندر كاران عوارض ناشي از افت تحصيلي را در چند جنبه مورد بررسي قرار داده اند،جنبه نخست از نظر اقتصادي است،در طول تحصيل اغلب خانواده ها به دليل استمرار وجود مدرسه و مشغله هاي زندگي و شرايط اجتماعي و اقتصادي پيش آمده كمتر وقتي براي برنامه ريزي اقتصادي آموزش كودكان خود دارند و هنوز اين برنامه زندگي جايگاهي در ميان خانواده ها پيدا نكرده است آنان زماني به اهميت قضيه پي مي برند و در مورد آن حداقل حرف ميزنند ،زماني است كه با ترك تحصيل و يا مردودي فرزندشان مواجه مي شوند و دراين زمان است كه به بازنگري آن چه رخ داده است مي پردازند و با حساب دخل و خرج خانواده در طول مدت تحصيل به عمق فاجعه پي مي برند. جنبه ديگر مربوط به اثرات رواني و رفتاري ناشي از افت تحصیلی مي باشد كه بر دانش آموز شكست خورده وارد مي آيد. جنب دیگرخسارت وارده ديگر بر جامعه مي باشدكه در اثر ديرتر راه يافتن فرد به بازار كار بر جامعه اعمال مي شود.
بدون تردید هیچ نظام آموزشی نمی تواند صد در صد به اهداف آموزشی خود برسد ولی موفق بودن هر نظام آموزشی نزدیک تر شدن هر چه بیشتر به اهداف تعیین شده بستگی دارد.برای نزدیک تر شدن به اهداف نظام آموزشی حتما باید عوامل موثر بر افت تحصیلی را شناخت و اثر های آن را کاهش داد.
بیان مسئله :
موضوع تحقیق حاضر، علل افت تحصیلی از دیدگاه معلمان و راههای مقابله با آن در مدارس دخترانه متوسطه ناحیه 2 اردبیل مي باشد.
نظام آموزشی کارآمد نظامی است که کارایی صد در صد داشته باشد و کارایی یک نظام هنگامی صد در صد است که کلیه دانش آموزانی که در دوره زمانی واحدی برای ورود به آن ثبت نام کرده اند به اخذ گواهی نامه پایان دوره نایل گردند(پور ظهیر، تقی،1370).
شناخت بهتر و بیشتر عوامل موثر در ایجاد افت تحصیلی می تواند به برنامه ریزان تعلیم و تربیت ، کارشناسان آموزش و پرورش ، معلمان و مشاوران آموزشگاهها کمک نماید تا در برخورد با این گونه دانش آموزان با آگاهی و شناخت بیشتری عکس العمل نشان دهند و ضمن مقابله با این معضل آموزشی و به کارگیری شیوه های صحیح در رفع آن میزان افت تحصیلی را تا سر حد امکان کاهش دهند و بدین ترتیب از خسارت های سنگین مالی و فرهنگی ناشی از آن جلوگیری کنند.(آمیغی , سید ناصر،1379).
هر چند بررسی علل شکست تحصیلی تاکنون از جنبه های مختلف مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است و نتایجی نیز از آنها حاصل گشته است با این حال تحقیق حاضر در نظر دارد افت تحصیلی رااز دیدگاه معلمان مورد بررسی قرار دهد و از جمع بندی نظرات ارائه شده توسط معلمان به یک نتیجه کلی در این مورد دست یابد.
نتایج تحقیقاتی که در مناطق مختلف کشور توسط افراد گوناگون در این زمینه انجام گرفته عوامل موثر بر افت تحصیلی را در چند عامل خلاصه نموده اند که عبارتند از :
عوامل مربط به نظام آموزشي : تغييرات متوالی كتابهاي درسي كه يك نوع آشفتگي روحي در دانش آموزان ايجاد مي كند و د ركنار ان مطالب خشك و بي روح بعضي از كتابها كه گاهي هضم آن را توسط دانش آموز بسيار سخت مي كند(گورگي،معصومه،1381)
عوامل مربوط به خانواده : فقر مالي خانواده،يکي از عوامل مهم افت تحصيلي کودک است ، که به طور غيرمستقيم بر پيشرفت درسي او موثر است. محروم ماندن از غذاي سالم و کافي و نداشتن استراحت لازم به علت فعاليت ها و کارهاي غيردرسي براي جبران فقر مالي موجب عقب ماندگي درسي مي شود
سواد والدين،بي سوادي والدين موجب عدم درک وظايف مدرسه ، برنامه هاي آن و تداوم حضور مرتب دانش آموز در مدرسه مي گردد و مشکلاتي براي تحصيل دانش آموز و کار مدرسه فراهم مي کند . همچنين از نظر ناتواني در کمک فکري و عملي به امور برنامه درسي دانش آموزان در منزل ، از پيشرفت تحصيلي فرزندان آنان مي کاهد .
والدين با سواد علاوه بر نقش کمک رساني در آموزش فرزندان خود ، الگوي منسجمي از يک فرد باسواد نيز هستند . سواد والدين در تحصيل فرزندان نقش دو جانبه اي دارد . از يک سو براي آنها جنبه کمک آموزش دارد و از سوي ديگر انگيزه اي براي درس خواندن آنها مي شود . برخي از تحقيقات نشان داده اند کودکاني که در امور تحصيلي موفق هستند از والديني برخوردار هستند که تحصيلات بالاتري دارند( باغي دوست، عليرضا،1380).
عوامل مربوط به فرد: مطالعات نشان داده است که حدود 10درصد از موارد افت تحصيلي به علت ناتواني ذهني و عدم کشش فرد است. البته در بسياري موارد دانش آموزي را که مشکل تحصيلي داشته و با تشخيص کمبود هوش به مراکز مشاوره ارجاع داده اند، پس از ارزيابي دقيق مشخص مي شود دانش آموز هيچ ضعف شناختي يا هوشي ندارد و علت يا علل ديگري عامل مساله است ( باغي دوست، عليرضا،1380).
در اين قسمت به چندين راهكار براي كاهش افت تحصیلی بسنده مي كنيم كه ادامه اين مطلب در قسمت ادبيات نظري به طور كامل توضيح داده خواهد شد:1)اعتقاد به دانايي و ضرورت دانش اندوزي .2)داشتن طرح و نقشه در امر مطالعه وتحصيل.3) ثبت نام در مدارس خوب و موفق با امكانات مناسب فيزيكي و آزمايشگاهي.4)داشتن فضاي خانوادگي مناسب از لحاظ فيزيكي، عاطفي و اجتماعي و والدين با سواد.5) داشتن دوستان علاقمند به تحصيل و دوري كردن ار دانش آموزان مدرسه گريز.6)استفاده از معلمان با تجربه و آشنا به مقررات آموزشگاهي (دانش نامه رشد 1374)(بهروش علی ، روزنامه اطلاعات 1375).
فهرست مطالب:
چكيده
فصل اول
کلیات تحقیق
مقدمه
بیان مسئله
اهداف تحقيق
اهداف کلی
اهداف جزئی
فرضیات تحقيق
فرضیه
اهمیت و ضرورت تحقيق
پيامهاي افت تحصيلي و مردودي
۱ - اثرات افت تحصيلي بردانش آموزان
۲ - اثرات افت تحصيلي در محيط خانواده
متغیر های تحقيق
تعاریف مفهومی واژه ها
فصل دوم
ادبیات نظری و پیشینه تحقیق
ادبیات نظری
افت تحصیلی و تعاریف آن
علل افت تحصیلی
الف) عوامل داخلی
1) نامتناسب بودن روش ها و امکانات آموزشی با محتوای کتب درسی
2) نامتناسب بودن معلمان از نظر صلاحیت و شایستگی با نیازهای جامعه
3) نامتناسب بودن روش های ارزش یابی و سنجش یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
4) عوامل مدیریتی دخیل در افت تحصیلی
ب) عوامل خارجی
1) عوامل مربوط به دانش آموزان
2) فقر و محرومیت اقتصادی
3) شرایط و عوامل فرهنگی و اجتماعی
4) شرایط و عوامل خانوادگی
5) تحصیلات والدین
6) محدودیت محلی و جغرافیایی و توزیع نامناسب امکانات ورزشی
7) ارتباط با دوستان
8) عدم وجود انگیزه تحصیلی در دانش آموز
نقش معلمان در افت تحصیلی دانش آموزان
معلم کارآمد کیست؟
معلم واقعي کيست؟
ويژگي هاي معلمان موفق و ناموفق
درآموزش چه خبر است؟
شيوه تدريس معلم
برنامه درسي مدرسه
انتظارات و پيش داوري هاي معلم
شرايط فيزيکي کلاس
تعويض مکرر معلمان
كيفيت پايين امكانات آموزشي
علل افت تحصیلی از نظر گزارشگران یونسکو
شیوه های مقابله با افت تحصیلی
مقابله با افت تحصیلی در کشورهای آسیا و اقیانوس آرام
پیشینه تحقیق
فصل سوم
روش ها و تکنیک ها
مقدمه
تعریف جامعه
تعریف جامعه آماری
تعریف نمونه
تعریف نمونه آماری
ابزار اندازه گیری
روش تحقيق
روش جمع آوری داده ها
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه
آمار توصیفی نتایج آماری
نتایج استنباطی
فرضیه یک
فرضیه دو
فرضیه سه
فرضیه چهار
فرضیه پنج
فرضیه شش
يافته هاي جانبی
فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری
مقدمه
بحث و نتیجه گیری
محدودیت در تحقیق
پیشنهاد
پیوست
پرسشنامه
منابع
منابع و مأخذ:
1) امین فر,مرتضی , « افت تحصیلی یا اتلاف در آموزش و پرورش» , فصل نامه تعلیم و تربیت , شماره 7 و 8 پاییز و زمستان 1365
2) اسحاقی , سید علی , برسی علل و عوامل موثر بر افت تحصیلی در مدرسه راهنمایی 17 شهریور کلور از توابع شهرستان خلخال در سال تحصیلی 72-71 شورای تحقیقات , 1372
3) بیابان گرد , اسماعیل , «عوامل موثر بر افت تحصیلی دانش آموزان » مجله تربیت , شماره هشتم ر اردبهشت 1375
4) بهروش علی ,«بررسی پدیده افت تحصیلی از دید گاه جامعه شناسی »روزنامه اطلاعات شماره 20733, 16 فروردین 1375
5) بهروش علی , «عوامل کاهش افت تحصیلی »روزنامه اطلاعات شماره 20739 , 23 فروردین 1375
6) بهروش علی ,«عوامل کاهش افت تحصیلی »روزنامه اطلاعات شماره 20745, 30 فروردین 1375
7) پولادی , محمد علی «بررسی عوامل مهم افت تحصیلی , در دبیرستان پسرانه اهواز »پایان نامه کارشناسی ارشد , دانشگاه شهید چمران اهواز , خرداد ماه 1375
8) توکلی , مهین «بررسی رابطه برخی درون داده های توام آموزش ابتدایی با موفقیت تحصیلی دانش آموزان این دوره »مجله رشد آموزش ابتدایی , شماره 3 , آذر ماه 1376
9) دلاور , علی , «روش های آماری در روان شناسی , علوم تربیتی تهران» انتشارات دانشگاه پیام نور 1370
10) شریفی , حسن پاشا , «آموزش ابتدایی و افت تحصیلی »رشد معلم , شماره1 مهر ماه 70-69
11) شریفی , حسن پاشا , « افت تحصیلی و تربیت معلم »رشد معلم , شماره 3 مهر ماه 70-69
12) علی پور, عظیم , «بررسی ارتباط ویژگی های خانوادگی بعد خانواده با افت تحصیلی دانش آموزان پسردر دوره متوسطه شهر اردبیل », پایان نامه کارشناسی ارشد , دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران , تابستان 1374
13) گلشن مومنی , رسول , جامعه شناسی , آ.پ , تهران نشر شیفته , 1375
14) گزارشات یونسکو , «ضایعات تحصیلی در کشورهای جهان بین سال های 1970 تا 1980 », قصل نامه تعلیم و تربیت , شماره 7 و 8 پاییز و زمستان 1365
15) مهداد , حسین , «بررسی عوامل افت تحیلی در دوره متوسطه عمومی دبیرستان های پسرانه شهرستان خرم آباد لرستان » , پایان نامه کارشناسی ارشد , دانشگاه روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طبا طبایی تهران 1370
16) سلطانی , شهناز , روزنامه ایران شماره 3821 , 1386 , صفحه زنگ اول
17) پور ظهیری , تقی , «مقدمات برنا مه ریزی درسی و آموزشی »چاپ اول 1370
18) شاهروانی , احمد و جمعی از پژوهشگران , «علل افت تحصیلی در شهرستان خرم آباد »پایان نامه کارشناسی ارشد 1384
19) سیف , علی اکبر , روان شناس ===چاپ اول 1370
20) دباغی دوست , علیرضا ,«بررسی آسیب های اجتماعی دانش آموزان و تاثیر آن در آموزش » پایان نامه کارشناسی ارشد , دانشگاه تهران 1380