استخراج و شناسايي تركيبات طبيعي موجود در كبد و بافت عضله ماهي كفشك زبان گاوی

 استخراج و شناسايي تركيبات طبيعي موجود در كبد و بافت عضله ماهي كفشك زبان گاوي

نوع فایل: word

قابل ویرایش 100 صفحه

دانشکده علوم و فنون دریایی، گروه شیمی دریا

Largescale tonguesole

پايان نامه كارشناسي ارشد

گرایش: غیرزیستی

چکیده:

در این تحقیق مواد طبیعی و اسید های چرب موجود در بافت کبد و عضله ماهی کفشک زبان largescale tonguesole با نام علمی (cynoglossus macrolepidotus ) معروف به زبان گاوی با استفاده از روش(bligh and dyer ) استخراج گردید .

برای شناسایی این مواد ابتدا کلروفرم که به عنوان حلال مورد استفاده قرار گرفته بود توسط دستگاه rotary evaporator تبخیر و سپس مواد در –n هگزان حل گردید و به دستگاه GC-MS تزریق شد . با استفاده از کروماتوگرام جرمی و طیف های جرمی بدست آمده مواد طبیعی موجود از جمله اسیدهای چرب بافت کبد و عضله با محاسبه اندیس کواتس و مقایسه آنها با اندیس کواتس استاندارد و نیز بررسی داده های طیفی ( GC-MS ) و مقایسه آنها با داده های استاندارد موجود در مراجع (Eight peak ) شناسایی گردید .

در کبد یازده ترکیب شناسایی شد که palmitic acid با 98/14 درصد بیشترین مقدار می باشد . سایر ترکیبات شناسایی شده در کبد شامل oleic acid (30/12درصد) ،
1,3-cyclooctadiene(97/7درصد)stearicAcidو(80/6)درصد، methyl eicosa-5,8,11,14,17 pentaenoate (45/6 درصد) ، 1,4,8-dodecatiene (75/5 درصد). 9-hexadecanoic acid (39/5درصد)ethyl ester، 5,8,11,14-eicosatetranenoic acid (08/4درصد)،heptacosane (77/1درصد)،3-heptadecan-5-yne (24/1درصد)،myristic acid (66/0درصد)می باشد . ترکیبات شناسایی شده در بافت عضله شامل plamitic acid (15/43درصد) ، methyl eicosa-5,8,11,14,17-pentanoate (51/23درصد) ،stearic acid (35/8درصد)،oleic acid(68/0درصد)،nonane(74/6درصد)، decane(06/3درصد) می باشد .

واژگان کلیدی : اسیدهای چرب غیر اشباع،روغن کبد و عضله ماهی، کفشک زبان گاوی،پالمتیک اسید، اولئیک اسید

مقدمه :

اسیدهای چرب اشباع نشده با چند پیوند دو گانه (PUFA)poly unsturated fatty acids از نوع اسید های چرب Omega-3 و اسیدهای چرب Omega-6 جزو اسیدهای چرب ضروری برای بدن انسان هستند که بدن انسان توانایی ساخت این اسیدهای چرب اشباع نشده را ندارد و باید از طریق مواد غذایی تامین گردد .

اسیدهای چرب Omega-3 بیشتر در بدن ماهی و بخصوص ماهی های روغنی مثل شاه ماهی،ماهی خال مخالی، ساردین ، پلیچارد، ماهی آزاد و ماکرل یافت می شود .

اسیدهای چرب امگا 3 شامل (ALA) Alpha – linolenic acid و دو مشتق آن با اسامی Decosahexaenoic acid (DHA) و Eicosapentaenoic acid (EPA)
می باشند .

در بدن ماهي ALA از طريق فعل و انفعالات بيوشيميايي به EPA , DHA تبديل مي گردد . مشابه همين امر در بدن انسان نيز رخ مي دهد اما آنچه حائز اهميت است اين است كه ALA در بدن وجود نداشته و ساخته نمي شود ، بنابراين بايستي از طريق مواد غذايي(مثل ماهي و روغن ماهي كه يكي از منابع سرشار اسيدهاي چرب امگا 3 است ) به بدن برسد و همين نكته نشانگر ضرورت مصرف ماهي و غذاهاي دريايي مي باشد . [12] .

 DHA براي عملكرد مغز، چشم و سيستم توليد مثل پستانداران ضروري است و تحقيقات اخير نشان مي دهد كه وجود آن به ميزان كافي در بدن باعث تعادل خلق و داشتن روحيه مثبت

 مي گردد .

EPA براي ساخته شدن پروستاگلايدينهاي ضروري براي عملكرد صحيح سيستم قلب و عروق حياتي هستند و در ساختمان غشاي سلولي نيز شركت مي كنند.

 اسيدهاي چرب غيراشباع امگا 6 در روغن هاي گياهي مثل روغن آفتابگردان، روغن كنجد و روغن ذرت ، سويا و .. يافت مي شود [25] .

اسيدهاي چرب امگا 3 با زنجير كوتاه به نام اسيد آلفا لينولينك در روغن هاي گياهي خاصي مثل روغن برزك ، روغن كلزا (كانولا) و روغن گردو يافت مي شود[31].

 اگر چه برخي از دانشمندان معتقدند بدن انسان مقاديري از امگا 3 موجود در روغن هاي گياهي را نياز دارد[21] .

ماهي يك منبع مهم است . گوشت ماهي منبع مهم پروتئيني و چربي به شمار مي رود و در مقايسه با ساير گوشت ها هضم راحتي دارد . روغن ماهي غني از ويتامين هاي D,A بوده و كبد ماهي يك منبع عظيم از ويتامين هاست . خوردن دو تا سه وعده ماهي در غذاي هفتگي بسيار موثر است .

براي استخراج چربي ها و از جمله اسيدهاي چرب از بافت هاي موجودات روش هاي مختلفي وجود دارد كه از جمله آن ها مي توان به روش استخراچ ليپيدها با مخلوطي از هگزان و ايزوپروپانول ، روش ستون خشك ، روش Bligh and Dyer و ... اشاره كرد .

در اين پژوهش از روش Bligh and Dyer استفاده گرديده است [20] .

هدف از انجام اين بررسي گامي درجهت شناخت تركيبات طبيعي موجود در بافت عضله وكبد گونه اي از ماهيان خليج فارس بنام ماهي كفشك زبان با نام محلي زبان گاوي و نام انگليسي (largescale tonguesole) بوده است .

فهرست مطالب:

چكيده

مقدمه

فصل اول: كليات        

1-1 هدف      

1-2 پيشينه تحقيق    

1-3 روش كار و تحقيق

فصل دوم: كفشك زباني ماهيان(cynoglossidae tongue soles)        

كفشك زبان گاوي(cynoglossus marco lepidotus)

1-2كفشك زباني ماهيان (cynoglossidae tongue soles)      

2-1-1 ريخت شناسي كفشك زباني ماهيان    

2-1-2 گونه هاي موجود در ايران        

2-2 جايگاه سيستماتيك كفشك زبان گاوي (cynoglossidate macrolepidotus )        

2-2-1 ريخت شناسي كفشك زبان گاوي (largescale tonguesole)    

2-2-2 محيط زيست    

2-2-3 ارزش اقتصادي  

2-2-4 اندازه و وزن      

2-2-5 پراكنش

فصل سوم:چربي ها (lipids) وروغن ماهی(fish oil)    

3-1 چربي ها  

3-2 اسيد هاي چرب   

3-2-1 مشخصات عمومي اسيدهاي چرب      

3-2-2 خواص اسيدهاي چرب  

3-3 ساختمان و خواص انوع چربيها     

3-3-1 چربي هاي خنثي (اسيل گليسرولها)   

3-3-2 فسفوگليسيريدها        

3-3-3 اسفنگوليپيدها و گليكوليپيدها   

3-3-4 موم ها ( waxed)        

3-3-5 ليپيدهايي كه صابون نمي شوند         

3-6 روغن ماهي (Fish oil)     

فصل چهارم : مواد و روش ها  

4-1 مواد مصرف شده

4-2 وسايل آزمايشگاهي مورد نياز      

4-3 دستگاههاي مورد نياز      

4-4 روش       

4-4-1 تهيه نمونه ماهي كفشك زبان گاوي     

4-4-2 استخراج مواد طبيعي از كبد و بافت عضله ماهي كفشك زبان گاوي     

4-4-3 مراحل عملي استخراج به روش Bligh and dyer         

4-4-4 استخراج و خالص سازي چربي ها در روش Bligh and dyer      

4-5 استفاده توأم از كروماتوگراف و طيف سنج جرميGC/MS  

4-5-1 انديس كواتس (Kovts index )           

4-6 شناسايي مواد طبيعي موجود در فاز –n هگزاني كبد و بافت عضله         

 ماهي كفشك زبان گاوي (largescale tongusole) با استفاده از دستگاه GC/MS       

4-6-1 مشخصات دستگاه GC/MS مورد استفاده        

فصل پنجم : نتايج آزمايش و بحث       

5-1 نتايج ، تفسير داده ها و شناسايي طيف هاي GC-MS     

5-2 بحث       

پيشنهادات     

فهرست منابع فارسي 

فهرست منابع انگليسي        

چكيده انگليسي        

منابع و مأخذ:

1-       اسماعيل زاده ح.، 1384، بررسي و شناسايي مواد طبيعي موجود در كبد وبافت عضله ماهي كفال ، پايان نامه كارشناسي ارشد ، دانشگاه آزاد اسلامي ، تهران شمال .

2-       بريماني ا،1352، ماهي شناسي و شيلات، انتشارات دانشگاه تهران .

3-       تقي زاده و . ، 1378، بررسي اثر عمل آوري بر روي اسيدهاي چرب خاويار تاسماني ايراني و روسي ( قرن برون و چالباشي)، پايان نامه كارشناسي ارشد ، دانشگاه تربيت مدرس ، دانشكده منابع طبيعي و علوم دريايي .

4-       ديتما ، ريدل ( وثوقي غ، احمدي م.) 1365، ماهي و ماهيگيري ، مركز نشر دانشگاهي .

5-       رونق ، م. ت.1376، بررسي چربي و پروتئين ماهي شوريده ( منطقه هنديجان) پايان نامه كارشناسي ارشد ، دانشگاه شهيد چمران .

6-       سميعي ، ك.،1381، شناسايي تركيبات طبيعي و بررسي خواص ضد باكتريايي و ضد قارچي روغن كبد شيرماهي ، پايان نامه كارشناسي ارشد ، دانشگاه آزاد اسلامي ،تهران شمال .

7-       سهرابي آ.،1383، شناسايي مواد طبيعي موجود در كبد و بافت عضله ماهي حلوا سفيد ، پايان نامه كارشناسي ارشد ، دانشگاه آزاد اسلامي ، تهران شمال.

8-       بلكواد ه.، لوپنتين ، ب.،(اعتماد 1.، بابا مخيرا)،1377 ، ماهيان خليج فارس، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران .

9-       عربي ا.، 1384، بررسي و شناسايي مواد طبيعي موجود در كبد و بافت عضله ماهي قزل آلاي رنگين كمان، پايان نامه كارشناسي ارشد ،تهران شمال .

10-     فتوحي م . ، 1383، بررسي و شناسايي مواد طبيعي موجود در كبد و بافت عضله ماهي شوريده ، پايان نامه كارشناسي ارشد ، دانشگاه آزاد اسلامي ، تهران شمال.

11-     معراجي آ.،1382، استخراج و شناسايي مواد آلي فرار در كبد ماهي هامور، پايان نامه كارشناسي ارشد ، دانشگاه آزاد اسلامي ، تهران شمال .

12-     نيك حسيني ا ، 1383، بررسي و شناسايي مواد طبيعي موجود در كبد و بافت عضله ماهي حلوا سياه .

13-     نيكوپور ه ، 1375، بررسي تركيب اسيدهاي چرب ماهي هاي پر مصرف خليج فارس و درياي خزر، طرح پژوهشي .

14-     آريايي نژاد ش.، 1385، بررسي و شناسايي تركيبات معدني موجود در كبد وبافت عضله اردك ماهي ، پايان نامه كارشناسي ارشد ، دانشگاه آزاد اسلامي ، تهران شمال.

15-     ستاري م . ، 1383، ماهي شناسي (بررسي سيستماتيك )،انتشارات حق شناس

16-     موتابي،1383، بررسي و شناسايي مواد طبيعي موجود در كبد وبافت عضله ماهي شوريده ، پايان نامه كارشناسي ارشد ، دانشگاه آزاد اسلامي ، تهران شمال .

فهرست منابع انگليسي :

17-Ackman R.G., and Mcleod.,C.,1998,Total lipids and nutritionally important fatty acids of some nova scotia fish and shellfish food products.Can.Inst.food sci. technol j.21,390-398.

18-ackman R.G., 2000, Fish is more thean a brain food, IIFET2000 proceeding, 390-398.

19-Bigger, J, Thomas and EI-sherif, tarek, 2001, polyunsaturated fatty acids and cardiovascular events: a fish tale.circulation vol.103, February 6, 2001, 623-25(editorial)

20-Bilachi,Gabriella,1985,filed guide to the commercial marine and brackish – water species of Pakistan. Food and agriculture organization of the united nations. Pakistan,p200.

21-Bligh, E.G., and W.J.Dyer, 1959, rapid method of total lipid extraction and purification, Canadian journal of biochem.physiol.vol.37, pp.911-917.

22-Connor, William E., 1997, do the n-3 fatty acids from fish prevent deaths from cardiovascular disease? American journal of cilinical nutrition, vol.66, pp.188-89(editorial)

23-Eight peak index of mass spectra,indexed by molecular weight elemental composition and most abundant ions compiled by the mass spectrometry and most abundant ions compiled by the mass spectra ,1991,fourth edition.

24-Eritsland, jan.2000, safety considerations of polyunsaturated fatty acids,American journal of clinical nutrition ,vol.71(supple),pp.1975-201s.

25-Exier, j.and weihrauch, J.L.1997, comprehensive evaluation of fatty acids in foods.XII.shellfish.J.amer.diet. Assco.71 518-521.

26-Hawang,Daniel H.,et al.1997.does vegetable oil attenuate the beneficial effects of fish oil in reducing risk factors for cardiovascular disease?american journal of clinical nutrition,vol.66,pp.89-96(editorial).

27-Kinsella,J.E. et al.1997,sterol,phosoholipids, mineral content and proximate composition of fillets of selected freshwater fish species . J.Fd. biochem.1 131-140.

Acids (fish oli) in clinical medicine? DRUGS , VOL.42,NO.3,PP.331-342.

28-Pawlosky, Robert j.2001.physiological compartmental analysis of alpha-linolenic research, vol.42,pp.1257-65.

29-Standby, M.F.1962,Proximate composition of fish. In fish in nutrition. Eirik Heen and rudolfkreuser(E.D).fishing news(books)Ltd.,pp.55-60.

30-Standby, M.F.,eririk heen and rudolfkreuser(E.D).fishing news (books) Ltd.,pp.55-60.

31-The merck index , an encyclopedia of chemicals, drugs and biological ,1996.

32-Virginia M.ursin, 2003.Modification of plant for human health , development of functional land-based omega- 3fatty acids.

33-Daviglus , M.L.,1997,Hu,F.B.,et al.,2003,Dolecek,T.A.,1991.

34-Kris-Etherton,P.M.,et al.,2002.,Carroll,D.N.,et al.,2002.

35-Geleijnse,J.M.,et.,2002,Appel,L,J.,1999,Toft,I.,et.,1995.

36-Peet,M.,etal.,2002,maes,M.,etal.,1999,Nruinsma,k.,A.,et al.,2000.

37- Chung,s.,et al.,2002,horrobin,D.F.,2000.

38-Kyle ,David,J.,2001,Levine,et al.,1997,Farkas,E.,et al.,2002.

39-Kromhout,D.et al.,1985,Albert,C.M.,et al.,1998.

40-Calder,p.c.,2002,Navarro,E.,et al.,2000,Kremer,IM.,2000.

41-Horrocks, L.A., et al., 1999, larsson, SC., et al., 2004.

42-Whelton,s.p.,et al.,2004,He,K.,et al.,2004,laef,A.,et al.,1988.