نوع فایل: word
قابل ویرایش 60 صفحه
چکیده:
يكي از مهمترين رفتارهاي اجتماعي انسان تشكيل خانواده و تلاش براي حفظ بقاء است در تمام اديان الهي نيز به اين امر توجه ويژه‌اي شده است. در قرآن مجيد آيات بسياري درباره ازدواج در ضرورت آن آمده است. مردم كشور ما نيز با عنايت فرهنگي غني و ريشه‌دار خود و همچنين با تكيه بر اصول متعالي دين مبين اسلام همواره براي ازدواج و تشكيل خانواده اهميت خاصي قائل بوده‌اند. در سالهاي اخير بدنبال تغييرات شگرف سياسي، فرهنگي، اجتماعي، و اقتصادي در سطح جامعه، نوسانات چشمگيري نيز در كيفيت و كميت ازدواج و طلاق در بين جوانان بروز نموده است كه البته در مقايسه با جوامع ديگر اين ارقام كمتر مي‌باشد. ولي با عنايت به ريشه‌هاي عميق فرهنگي و پشتوانه ديني در مردم كشورمان ضرورت بررسي مساله ازدواج و نقاط قوت و ضعف آن در جامعه از جهات مختلف احساس مي‌گردد در راستاي چنين احساسي نياز و با توجه توان به محدوديت موضوع بر آن شدم تا مطالعه مقطعي (نظرسنجي) بر روي گروهي كه آسيب‌پذيرترين اقشار جوان جامعه يعني دانشجويان رشته‌هاي مختلف دانشگاه شهيد بهشتي انجام دهم ابزار اصلي پژوهش پرسشنامه ما خود ايفايي مي‌باشد كه اعتبار آنها تاييد شده بود و اين پرسشنامه‌ها براي دو گروه دانشجويان دختر و پسر به طور يكسان تهيه شده بود و سوالات آنها به شكل سئوالات بسته انتخاب گرديد. از نتايج قابل توجه اين طرح تاكيد و اهتمام دختران و پسران بر عوامل معنوي و ديني و اخلاقي است به طوريكه اكثر ايشان ايمان و اصالت خانوادگي و تفاهم اخلاقي را از نكات بسيار موثر بر زندگي زناشويي دانسته‌اند. همچنين اكثر ايشان انگيزه ازدواج خود را براي دستورات الهي، احساس نياز به داشتن يك همدلي و همرازي پيشگيري از آلوده شدن به مفاسد اجتماعي مي‌دانند. هر دو گروه دختران و پسران به اين واقعيت اذعان داشتند كه اساسي‌ترين معضل در امر ازدواج مشكلات و نارسايي‌هاي اقتصادي است. آنچه از موضوع نتايج حاصل مي‌آيد آن است كه دانشجويان عزيز ارزشهاي منطبق بر ارزشهاي ديني و ملي خود در امر ازدواج در نظر دارند ولي مشكلات و موانع بسياري در راه تحقيق خواسته‌هاي ايشان وجود دارد كه شايسته است مسئولين ذيربط و خانواده‌ها در جهت رفع موانع و تسهيل امر ازدواج تلاش درخور و كاربردي اعمال نمايند
مقدمه:
از جمله آيات خداوند اين است كه از جنس خودتان براش شما جفت آفريده كه با آن انس بگيريد و بين شما محبت و الفت ايجاد كرده، در اين امر براي مردم متفكر آيات حكمت خداوندي نمايان است، نهاد انسان احتمال گرايش عميق به تشكيل خانواده دارد تا بدين وسيله ما معني آرام و آشيانه‌اي مطلوب براي خود فراهم نمايد و در اين بين به حق ظرافتهاي بسيار شگفت‌انگيز درون آدمي به وديعه گذاشته است. در دين مبين اسلام ارزش زيادي به ازدواج داده شده و احكام بسياري در جهت ايجاد كانون گرم و آرام خانواده وجود دارد. تفاهمي اجمالي به تاريخ تمدن بشر نيز مبين اين مطلب است كه با وجود اختلافات بسيار در آداب و سنن جوامع بشري و تغييرات چشمگيري جوامع در بستر زمان، ازدواج يكي از مراسم منحصر به فردي است كه همواره با بشر بوده است اين دورانست در كتاب ارزشمند تاريخ تمدن خود مساله ازدواج را در گاهواره تاريخ و در ميان اقوام مختلف بشرح وسط داده است و ثابت نموده كه ازدواج در انسان معناي بسيار والاتر و برتري نسبت به انتخابات جفت در حيوانات دارد. عادات و رسوم اجتماعي و اخلاق سرپناه و محافظ محيط مقدس خانواده مي‌باشند و راه نفوذ قوانين را مي‌بندند ليكن با صنعتي شدن جوامع به دليل ماشيني شدن زندگي‌ها و سياستهاي سودجويانه بشر امروزي انسان به موجودي مسخ شده مبدل گرديده است كه در درياي پرتلاطم زندگي، به هدف به اين سو و آنسو كشيده مي‌شود و جمال تفكر را نمي‌يابد و شايد بهتر است بگوييم كه نمي‌تواند تفكر منطقي داشته باشد و در اين بين ازدواج و كانون گرم و مقدس خانواده نيز دستخوش تغيير شده است و مفهوم معنويش كم‌رنگ گشته است. فرهنگ ميهن عزيزمان ايران با تكيه بر تمدن غني اسلامي و تاريخي خود كمتر از طوفان تمدن نوين بشري متاثر گرديده در كانون گرم خانواده هنوز بهترين مأمن است ولي بايد به اين واقعيت تلخ اذعان نمود كه در طي دو سه دهه اخير به دنبال نفوذ در فرهنگهاي بيگانه و تغييرات نسبي عادات اجتماعي و فردي جامعه و همچنين وضعيت اجتماعي و سياسي كشورمان تغييرات پرشتاب نگران كننده‌اي در نگرشها و برخوردهاي اجتماعي و خانوادگي صورت گرفته است البته در مقايسه با جوامع غربي اين روند كندتر است به طوريكه در آمريكا ميانگين ميزان طلاق 30% كل ازدواجها در ايران براي جمعيت شهري 12% بوده است ولي با توجه به سنت‌هاي ديرين خانوادگي و مالتبعه مردم كشورمان براي زندگي زناشوئي قائلند و همچنين باورها ديني و اسلامي كه از پايه‌هاي اساسي تفكر اجتماعي افراد كشور است به تعيين آمار ازدواج و طلاق و كيفيت آنها مي‌بايد از روند كندتر و ارقام نازلتر برخوردار مي‌باشد. برطبق آمار ازدواجهاي ثبت شده در سال 1361 ميانگين سن ازدواج براي مردان 25 و براي زنان 20 سالگي بوده است. جوانان بيشترين و سازنده‌ترين نيروهاي جامعه مي‌باشند و پيشرفت و تعالي كشور وابسته به همت اين قشر مي‌باشد. لذا بررسي مشكلات و تلاش براي حل مشكلات ايشان از اهميت بسزايي همانگونه كه آمار نشان مي‌دهد در شرايط فعلي شايد با اطمينان بتوان ادعا كرد كه بزرگترين مشكل جوانان ازدواج و تشكيل خانواده مي‌باشد. دانشجويان به دليل مدت تحصيل و شرايط كاري خاص بيش از ساير جوانان با اين مشكل دست به گريبان هستند دليل اين مدعا مقايسه متوسط ازدواج دانشجويان است كه براي پسران 1/29 و دختران 2/27 سالگي است در اين پژوهش سعي شده است كه ابعاد مختلف مساله ازدواج و عوامل موثر بر آن از ديدگاه دانشجويان بررسي شود تا با شناخت عوامل ترغيب كننده و تضعيف كننده آن در بين دانشجويان كه با اتخاذ سياستهاي مناسب و همچنين با آگاهي دادن به جوانان
بتوان معضلات جامعه را حل نمود.
فهرست مطالب:
چكيده
فصل اول
مقدمه
بيان مسئله پژوهش
بيان فرضيه‌هاي پژوهش
هدف پژوهش
ضرورت پژوهش
تعريف مفاهيم پژوهش (تعريف نظري مفاهيم، تعريف عملياتي مفاهيم)
فصل دوم: دانستنيهاي موجود در مورد عنوان پژوهش و پيشينه پژوهش
بخش نخست
تاريخچه ازدواج
مفهوم ازدواج
ازدواج در زمان مختلف در ايران
ازدواج در ايران امروز
ازدواج در كشورهاي مختلف جهان
انگيزه، اهداف، فوايد و زمان ازدواج در دين اسلام
ازدواج ازديدگاه روانشناسي
بخش دوم:
عوامل زناشويي
تحرك اجتماعي و همسر گزيني
دو متغير اساسي: سن و ويژگيهاي فرهنگي
انتخاب همسر از ديدگاه فرهنگي
بخش سوم:
عشق در ازدواج
همسان همسري29
مشكلات و موانع موجود بر سر راه ازدواج
پيشينه پژوهش
فصل سوم: روش تحقيق
روش تحقيق
گزينش نمونه
روش نمونه‌گيري
جامعه آماري
حجم نمونه
ابزار تحقيق
مدت اجراي تحقيق
روش آماري
فصل چهارم: جمع‌آوري اطلاعات و يافته‌هاي پژوهش
مقدمه
جداول دو بعدي مربوط به سئوالات پرسشنامه
فصل پنجم : تجزيه و تحليل نتايج پژوهش
استنتاج و نتيجه گيري
موانع و محدوديتهاي طرح تحقيق
پيشنهادات
منابع مورد استفاده
ضمائم
منابع ومأخذ:
كتب فارسي :
آصفي، آمنه: خانواده و تربيت در ايران، انتشارات مجله مكتب مام، 2536،باقر ساروخاني: مقدمه‌اي بر جامعه‌شناسي خانواده، انتشارات سروش ، 1370،168 صفحه
بهنام، جمشيد: جمعيت‌شناسي عمومي، چاپ دانشگاه تهران،1348
شاملو، سعيد: بهداشت رواني، انتشارات رشد، 1372
موقر، رحيم : جامعه‌شناسي خانوادگي، چاپخانه شفق، 1339،254 صفحه
نبوي، بهروز: مقدمه‌اي بر روش تحقيق در علوم اجتماع، چاپخانه سترك، چاپ هفتم، 1369،222 صفحه
كتب خارجي:
فروم، اريك: هنر عشق ورزيدن، ترجمه عليزاده، سعدا...، انتشارات گلستاني، 1361
فرويد، زيگموند روانكاوي و تحريم زناشويي با محارم، ترجمه صاحب الزماني، ناصرالدين، انتشارات عطايي، 1344
مالينوفسكي، برانسيلاو: ميل جنسي و فرونشاني آن ترجمه ثلاثي، محسن انتشارات اميركبير، 2536، 26 صفحه .
پايان‌نامه:
فرزانه، امير يزداني: بررسي نگرش دانشجويان پيرامون عوامل موثر در ازدواج، دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي ، دانشكده مددكاري اجتماعي، خرداد ماه 1377