نوع فایل: word
قابل ویرایش 200 صفه
مقدمه:
بزهكاري و علل و انگيزه هاي آن ، از جمله مشكلات اجتماعي است كه از ديرباز چشم تيزبين و ذهن روشن محققين و دانشمندان از آن به دور نبوده است . مطالعة پژوهشهاي متخصصان علوم انساني در طي دو سه قرن گذشته نشان مي دهد كه عده زيادي از آنان همواره وقت خود را مصروف اين مهم كرده اند ،تا شايد كشف علل بزهكاري و از ميان برداشت عوامل موثردر پيدايش آن راه گشايي در جهت رفع اين آفت اجتماعي باشند. افزايش ميزان تبهكاري و بزهكاري از نيم قرن پيش يعني از اواخر قرن نوزدهم وپس از دو جنگ بين الملل اول و دوم ،كه منجر به متلاشي شدن خانواده ها وسرگرداني كودكان گرديد، مورد بحث محافل بين الملل قرار گرفت. در سال 1984 در اعلاميه حقوق بشر و اعلاميه هاي ساير سازمانهاي بين المللي لزوم توجه به حقوق اساسي و ارزشهاي بشري و حفظ حقوق اساسي و ارزشهاي بشري وحفظ حقوق حقه كودكان منظور گرديد و به رسميت شناخته شد.
بزهكاري نوجوانان يكي از انواع ناسازگاري زيستي رواني اجتماعي است و چنانكه لاوري ميگويد،
سلوك رفتاري كه خود شخص را ارضاء نمايد ولي مورد پسند جامعه نباشد سلوك دشوار يا بزهكاري و حتي در برخي موارد جنايت ناميده مي شود . صرف نظر از قوانين تدوين شده براي اين پديده، بزهكار ديگر به عنوان يك فرد ضد اجتماعي كه براي مصالح اجتماع بايد مجازات شود شناخته نمي شود، بلكه جواني است مبتلا به اختلال در رشد شخصيت كه بزه وي نيز با توجه به الگوي شخصيتي و تاثيرات خانواده و رفتار و موازين آنها و شرايتي كه جرم اتفاق افتاده است ارزشيابي مي شود. بطور كلي، عقايد گوناگوني در مورد افزايش بزهكاري ذكر شده است.
كانگر (1983) ازدياد جرم و جنايت و تشكيل باندهاي بزهكاري را توسط نوجوانان از اختصاصات جوامع كنوني دانسته و معتقد است كه تحرك جامعه امروزي از قبيل صنعتي شدن كشورها، ازدياد مهاجرت، نفوذ فرهنگهاي مختلف در يكديگر ،ازدياد مشكلات اجتماعي، اختلاف طبقاتي و فقر، فقدان اعتقادات مذهبي و اخلاقيات، منازعات خانوادگي، وغيره انگيزهاي بروني و دروني نوجوانان را در ارتكاب بزه تشكيل مي دهد.
تحقيقات و آمارها روشنگر رو به گسترش نهادن بزهكاري نوجوانان در اكثر جوامع مي باشد. طبق گزارش موسسه تحقيق جرم و جنايت آمريكا(1987)، 90 درصد از نوجوانان آمريكايي حداقل يكبار مرتكب بزهكاري شده اند. همچنين آمار منتشره در سال 1984 در ايالت متحده آمريكا نشان مي دهد كه 50000 نوجوان به جرم ارتكاب بزهكاري در كانون اصلاح و تربيتي نگهداري مي شده اند (پاپاليا و الدز، 1985 ، صفحه 617 ).
گزارش ديگري در همين زمينه نشان مي دهد كه خشونت و تبهكاري در جامعه آمريكا به طرز روزافزوني رو به گسترش نهاده است. به عنوان مثال در سال 1980 ميزان جنايت در حدود 148 درصد و شامل بيشتر از 11 تا 13 درصد كل جمعيت آمريكا بوده است، گزارش ديگري از موسسه تحقيق جرم و جنايت در آمريكا نشانگر اين مهم بوده است كه بين سالهاي 1989ـ1980 ميزان جنايت 69% ، تجاوزات جنسي 116 درصد. وبالاخره مشاجرات توام با خشونت 102 درصد نسبت به سالهاي قبل افزايش داشته است. اين آمار بخصوص در مورد بزهكاري نوجوانان هشدار دهنده بوده، و نشان داده است كه بين سالهاي 1967ـ1958 در حدود 300 درصد سرقت توسط نوجوانان انجام گرفته است. ضمنا با آمار فوق بايد 40% تبهكاري و بزهكاريهاي گزارش نشده را نيز اضافه كرد . بطور نسبي بغير از اتحاد جماهير شوروي ، ساير كشورهاي اروپاي غربي آمار مشابهي در اين زمينه داشته اند . از كشورهاي اروپاي شرقي آمار دقيقي در زمينه بزهكاري نوجوانان در دست نيست و به نظر مي رسد بزهكاري نوجوانان يا بسيار محدود بوده، و يا با معاني ديگري تعبير شده است(دي فلوئر و ديگران، 1987 ،صفحه 78).
بيان مساله:
هرگاه صحبت از بزهكار يا ناسازگاري جوانان و نوجوانان يا اجتماع مي شود بلافاصله اين فكر به خاطر خطور مي كند كه از چه راه و با چه وسايلي مي توان اعمال ضد اجتماعي و نابهنجار اين گونه افراد را پيشگيري و يا كنترل نمود؟
امروزه در اكثر كشورهاي پيشرفته دنيا، طرق و وسايل خاصي براي اين مسئله حاد اجتماعي در نظر گرفته اند كه يكي از آنها تربيت مجدد اطفال و نوجوانان در كانونهاي اصلاح و تربيت است . ولي بايد توجه داشت براي اينكه بتوانيم نواي جواني را، كه در داخل خانواده خود به خوبي تربيت نشده و بر اثر عدم هماهنگي جامعه خويش به صورت يك فرد بزهكار قانون شكن و ضد اجتماع در آمده است مجددا تربيت نموده وبا اصول و موازين حاكم بر اجتماع تطبيق دهيم مي بايستي علاوه بر وجود وسايل و تجهيزات لازم ، وقت و فرصت كافي نيز براي اين كار در اختيار داشته باشيم كه خود دليلي بر ارائه خدمات آموزشي در محله هاي بزهكار خيز است .
امروزه اين مطلب مسلم است كه جوان يا نوجواني كه به سرقت و جيب بري و قاچاق مواد مخدر و نظاير اين گونه اعمال ضد اجتماعي عادت كرده است به صرف توقف سه ماه يا شش ماهه در كانون اصلاح و تربيت تغيير روش نخواهد داد و هرگاه از زندان و يا كانون اصلاح و تربيت آزاد شود مجددا چون حرفه و كار شرافتمندانه نمي داند و ترك عادات قديمي برايش مشكل است به محيط سابق و زندگي فساد آميز خود مراجعت خواهد كرد .
بنابراين متفكرين و متخصصين اجتماعات غربي با ابداع و استقرار سيستم صدور حكم محكوميت به مدت نا معين مسئله اصلاح و تربيت و نوجوانان را به نحو مطلوب حل كرده و به موازات آن با تشكيل سازمانهاي اختصاصي وابسته به دادگاههاي اطفال براي استقرار يك نظم نوين در زندگي بي بندوبار نوجوانان بزهكار و ناسازگار راه حل هاي جديدي يافته و بدين گونه از فشار بار دادگاه هاي اطفال نيز به نحو محسوسي كاسته و تعداد پرونده هاي ناشي از ارتكاب جرم جوانان بزهكار را بطور چشمگير تقليل داده اند .
در كشورهاي غربي معمولا در جوار دادگاههاي اطفال ، موسسات خاصي وجود دارد (كانون اصلاح و تربيت) كه عهده دار تربيت اطفال بي سرپرست بوده و قاضي اطفال اين گونه كودكان را به آن موسسات تحويل مي دهد . تجربه نشان داده است كه تشديد مجازاتها از تعداد قرون وسطائي نتوانسته عامل لازم و كافي براي پيشگيري و اجتناب از ارتكاب جرم و تكرار آنها باشد ولي آموزش توسط نهادهاي مختلف شهري بر اساس نيازهاي خاصي آن محيط ها توانسته نگرش اعضاي آن جامعه خاص را تغيير دهد .
بنابراين بايد بدنبال روشهاي آموزشي و فرآيندهاي آگاهي رساني كه موجب جلوگيري از وقوع جرائم مي شود، و از راه كشف آن علل كه بيشتر از فساد محيط يا از عكس العملهاي احساسات و تمايلات ناآگاه مجرم سرچشمه مي گيرد ، از وقوع حوادث ناهنجار و جرائم كاست و شخصيتهاي معلول و حادثه جو را از بسياري كارها كه سبب اتفاق جرمها مي شود منع كرد .
جامعه شناسي كيفري با انديشه هاي نو ، افكار جديد و ارزندهاي كه مربوط به اعاده حيثيت افراد است ، مي كوشد تا واقعيت را بصورتي كه بايد جلوه گر سازد و بي عدالتيهايي را كه تا كنون رواج داشته است و باز هم ادامه دارد به وجهي شايسته آشكار نمايد .
علم جامعه شناسي كيفري اثبات مي كند كه بزهكاران حيواني وحشي نيستند كه بايد كشته بشوند، ميكروب به شماره نمي آيند كه بايد در نابوديشان كوشيد ، زشت و پليد و نابكار و غير قابل اصلاح نمي باشند كه به ديار نيستي رهسپار گردند . بلكه انسانند و مي توانند مانند سايرين داراي انديشه هاي عالي و منشها و اخلاقيات شايسته باشند و حتي در زمره بهترين انسانها در آيند به همين جهت ريشارد مي نويسد :
كه فراموش شده است كه بزهكاران ميكروب نيستند بلكه انسانند و جرم تنها عيب برخي از افراد استثنايي نيست ، بلكه تهديدي است اخلاقي كه بر رفتار همه مردم ، سنگيني خود را تحميل مي كند .
امروزه به خوبي به ثبوت رسيده است كه خشونت و اجراي مكافات باعث ستيزه گري بيشتر بزهكاران مي شود و هيچگاه و در هيچ زماني و مكاني خشونت وسيله ارشاد و اصلاح نيست ، بلكه با آ موزش و آگاهي انساني به اعضاي جامعه مي توان پيشگيري يا علاج واقعه قبل از وقوع را انجام داد.
ژرژ ويدال بوسيله آمارهايي كه از بزهكاران در فرانسه بدست آورد ، اثبات كرد كه رقم جرائم در اين كشور و پس از اجراي كيفرهاي بسيار سنگين افزايش يافت در حاليكه پس از آموزش هاي خاص مشروط بطور قابل ملاحظه اي كاهش پيدا كرد وبه همين جهت الن كي استاد تعليم و تربيت در مورد سياست كيفري صحيح مي نويسد :
نرمش و ملايمت در جلسات آموزش به مراتب با ارزش تر از خشونت و شدت عمل است .
فهرست مطالب:
1- مقدمه
2ـ بیان مساله
3ـ اهمیت مسأله
هدفهای تحقیق
بزهکاری
تعریف بزهکاری
تعریف بزه قبل از شروع تحقیقات علمی
یونان باستان
سقراط
افلاطون
جالینوس
آغاز تحقیقات علمی
طبقه بندی بزه کاران از نظر تیپ بدنی و قیافه
1- طبقه بندی کین برگ
2-طبقه بندی دی تولیو
عامل اول
عامل دوم
3-طبقه بندی کرچمر
انواع بزه
1- قتل
2- سرقت
3- استعمال مواد مخدر
4- ایراد ضرب و جرح
5- اعمال منافی عفت
6- تکدی گری
7- کلاهبرداری
8- رشوه گری
تاریخچه بزهکاری
علل و عوامل مؤثر در بزهکاری
عوامل ذاتی غیر ارثی
الفـ ـ عوامل مربوط به دوران حاملگی
1ـ سن مادر
2ـ سوء تغذیه
3ـ تأثیر داروهای شیمیایی
4ـ تأثیر الکل و مواد مخدر
5ـ بیماریهای مادر در دوران بارداری
6 ـ حالت هیجانی ـ عاطفی مادر
7ـ تأثیر تشعشعات رادیو اکتیو
ب ) عوامل مربوط به دوران زایمان
اختلالات روانی
عوامل درونی
الف ـ نقش خانواده در رابطه با دروغگویی
ب ـ اثرات احساس حقارت در ایجاد اعمال بزهکارانه
ج ـ محبت والدین
جو عاطفی خانواده
وظیفه مدرسه از نظر بهداشت روانی
تاُثیر عامل اقتصاذی در بوجود آمدن بزهکاران
الف ) رابطه جنگ و جرم
ب)رابطه فقر و جرم
رابطه سینما و مطبوعات با جرم
بیکاری و بی ثمر بودن
تأثیر عوامل طبیعی وجغرافیایی در بزهکاری
تأثیر عوامل مربوط به محیط خارجیپ
عوامل مربوط به محیط انتخاب
عوامل مربوط به سازمانهای کیفری و زندانها
عامل پس افتادگی فرهنگی وپیشرفت تکنولوژی
شهر نشینی
تراکم و افزایش جمعیت
نقش تربیت در بزهکاری کودک
عوامل زیستی
تعریف وراثت
الف- عوامل مؤثر فیزیولوژی
ب- سلامت جسم و اثر آن در بزهکاری
جنس و نژاد
سرنوشت و اغتشاشات روانی
تأثیر عامل زیست شناسی در بزهکاری
محرکات و علل روانی و جسمی و تأثیر آن در رفتار مجرمانه
کیفیت ساختمان طبیعی بدن در رفتار بزهکارانه
آثار حمل و ولادت
تأثیر الکل و مواد مخدر در بزهکاری
تأثیر روان پزشکی
نقش بیماری ها و اختلالات روانی در رابطه با بزه کاری
عقب ماندگی
روان پریشی
اسکیزوفرنیا
پارانویا
مانی
صرع
پسیکوپاتیک(روان و تجورها)
نقش روان شناسی در شناسایی بزهکاران
روان کاوان
شیوه های تبیین روانی
نقش شخصیت در شناسایی مجرمین
اختصاصات بزهکاریهای اطفال و نوجوانان
بزه های گروهی
بزه های پنهان
نظریاتی چند راجع به بزهکاری
1- موروثی بودن ( نارسائی کروموزومی)
2- ارضاء نشدن آرزوهای منطقی فرد
3- احساس گناه
4- نیاز به محبت
5- جستجو برای هویت
6- تضاد فرهنگی و دورشدن از ارزشهای فرهنگی سنتی
7- یاد گیری اجتماعی
8- جامعه شناسی
9- اضطرابهای بلوغ
10- عوامل مربوط به شخصیت و منش
11- عوامل مربوط به عدم رشد عاطفی
12- روابط مادر و فرزند
13- چند عاملی بودن
14- دنیای بیرون
15- الگوی قدرت مردانگی
16- وراثت
17-مادران شاغل
18-متارکه
پیشینه های تحقیق
نقش مدارس
نقش خانواده
نقش کار
نقش پلیس
1 - روش تحقیق
2- منابع داده ها
3- روشهای جمع آوری داده ها
4- توصیف ابزارها و وسایل جمع آوری داده ها
عامل اول – مشخصات فردی
محل تولد ، سن ، جنس
عامل دوم –مشخصات تحصیلی
سواد ، میزان تحصیلات
عامل سوم – وضعیت اشتغال
نوع شغل
عامل چهارم – مشخصات پدر
شغل پدر، نحوه زندگی از نظر ازدواج
عامل پنجم – مشخصات مادر
نحوه زندگی از نظر ازدواج
عامل ششم – وضعیت خانواده
طلاق ، وضعیت اقتصادی ، ارتکاب جرم
عامل هفتم – اعتیاد
اعتیاد والدین
عامل هشتم – وضعیت روحی والدین
وضعیت روحی والدین
عامل نهم ، ارتباط با خانواده
ارائه داده ها و تحلیل آنها
1- محل تولد
جدول شماره 1- توزیع فراوانی نوجوانان بزهکار بر حسب محل تولد
2- وضع تاهل والدین
جدول شماره 2- توزیع فراوانی وضعیت تاهل والدین نوجوانان بزهکار
3- سن برادر بزرگتر بزهکار و مجرم
جدول شماره 3- توزیع فراوانی سن برادر بزرگتر بزهکار و مجرم نوجوانان بزهکار
4- داشتن پدر معتاد
جدول شماره 4- توزیع فراوانی داشتن پدر معتاد
5- داشتن پدر بیکار
جدول شماره 5- توزیع فراوانی داشتن پدر - نوجوانان بزهکار
6- نحوه زندگی خانواده
جدول شماره 6- توزیع فراوانی نحوه زندگی خانواده نوجوانان بزهکار
جدول شماره 7- توزیع فراوانی مشکلات روانی ( سابقه بستری )
جدول شماره 8- توزیع فراوانی موقعیت زن از نظر طرد شدن از خانواده یا ترک کردن خانه خود
جدول شماره 9 – توزیع فراوانی وابستگی نوجوانان بزهکار به خانواده
جدول شماره 9- توزیع فراوانی وابستگی نوجوان بزهکار به خانواده را به اعضاء خانواده
جدول شماره 10 - توزیع فراوانی فرزند چندم خانواده
جدول شماره 11- توزیع فراوانی تعداد افراد خانواده را در نوجوانان بزهکار
جدول شماره 12- اجتماعی یا غیر اجتماعی بودن پدران نوجوانان بزهکار
جدول شماره 13 – توزیع فراوانی اخ
جدول شماره 14 – توزیع فراوانی جدایی از خانواده
جدول شماره 15 – توزیع فراوانی اختلال در سازگاری ، نوجوانان بزهکار
علت تناقض فرهنگی
جدول شماره 16- توزیع فراوانی علت تناقض فرهنگی
از لحاظ مشکلات مالی
جدول شماره 17 ـ مشکلات مالی نوجوانان بزهکار
از لحاظ اقتصادی خانواده
جدول شماره 18 ـ توزیع فراوانی نحوه چگونگی وضع اقتصادی خانواده
فرد نزد چه کسی بسر برده است
جدول شماره 19 ـ توزیع فراوانی نحوه چگونگی فرد نزد افراد را بیان می دهد
شغل مادر
جدول شماره 20 ـ شغل مادر نوجوانان بزهکار
ناراحتی های عصبی و روحی در والدین
جدول شماره 21 ـ توزیع فراوانی ناراحتی عصبی و روحی در والدین زنان
سواد فرد
جدول شماره 23 توزیع فراوانی داشتن سواد و بی سوادی نوجوانان بزهکار
داشتن مشکلات جنسی
جدول شماره 24 ـ توزیع فراوانی داشتن مشکلات جنسی
ضعف بنیادهای دینی و مذهبی
جدول شماره 25- توزیع فراوانی ضعف بنیادهای دینی و مذهبی
دلیل اقدام به جدایی والدین
جدول شماره 26 ـ توزیع فراوانی دلیل اقدام به جدایی والدین نوجوانان بزهکار
اعتراض پدر به وضع رفتاری و اخلاقی مادر
جدول شماره 27ـ توزیع فراوانی اعتراض پدر به وضع رفتاری و اخلاقی مادر
سرپوش گذاشتن بر مسائل شخصی
جدول شماره 28 ـ توزیع فراوانی سرپوش گذاشتن بر مسائل شخصی .
پوچی زندگی
جدول شماره 29 ـ توزیع فراوانی پوچی زندگی
1ـ بیان مجدد مسئله
سوالات پروژه
2 ـ توضیح روشهای بکار برده شده
3- یافته های اصلی نتیجه ها
4- توصیه برای پژوهشهای بعدی
فهرست منابع
منابع و مأخذ:
1- آزرمي ، ايرج ، ضرب و شتم نوجوانان ، انتشارات توحيد ، تهران ، 1375
2- احدي ، حسن – محسني . نيكچهر (1374) ، روان شناسي رشد (مفاهيم بنيادي در روان شناسي نوجواني و جواني )چاپ پنجم ، نشر بنياد ، تهران.
3- آزاد ، حسين (1372) ، آسيب شناسي رواني ، چاپ اول ، انتشارات بعثت ، تهران.
4- امار فعاليتهاي سازمان بهزيستي كشور ، سالهاي 66-63 ، تهران، 1367 .
5- براهني ، محمد نقي (1371) ، روان آزمايي، آناستازي، آ، چاپ سوم ، انتشارات دانشگاه تهران ، تهران.
6- بهرامي ، هادي ، تاثير ساخت خانواده در شخصيت كودكان ، تهران ،
7- نشريه روان شناسي رازي ، شماره 13.
8- بهنام ، جمشيد – ساختارهاي خانواده و خويشاوندي در ايران – تهران 1348 .
9- بيرجندي – پروين – روانشناسي رفتار غير عادي ، 1346 .
10- پور افكاري ، نصزت الله (1373) ، فرهنگ جامع روان شناسي و روانپزشكي ، جلد اول ، چاپ اول ، انتشارات دانشگاه تهران ، تهران .
10-پور افكاري ، نصرت الله (1373) ، فرهنگ جامع روان شناسي و روانپزشكي ،جلد دوم ، چاپ اول ، انتشارت دانشگاه تهران ، تهران .
11-پودات ، نسرين – سيف ، علي اكبر – فيض ميترا (مترجمان ) ، رفتار درماني كاربرد و بازده ، تاليف اوليه ري ، دانيل ترنس – ويلسون 1975 – تهران – انتشارات رشديه – چاپ دوم 1366.
12-دلاور ، علي (1374) ، روشهاي آماري در روان شناسي و علوم تربيتي ، چاپ هفتم ، انتشارات دانشگاه پيام نور، تهران .
13- دلاور ، علي (1375) ، روش تحقيق در روان شناسي و علوم تربيتي ،چاپ اول ، نشر ويرايش ، تهران.
14- رحمانيان ، نور الدين (مترجم) روان شناسي رشد – گروه نويسندگان خارجي – تهران – نشر آگاه 1367.
15-ساراسون ، باربارا0ا0 ،روان شناسي مرضي، ترجمه بهمن نجاريان و همكاران ، انتشارات رشد ، 1371.
16-ستوده ، هدايت ا… (1373) ، آسيب شناسي اجتماعي،تهران ، انتشارات آواي نور.
17-سليمي اشكوري ، هادي – تازه هاي روان پزشكي كودكان و نوجوانان تهران – انتشارات چهر . 1355.
18-سيف نراقي- مريم - نادري-عزت ا…- اختلالات رفتاري كودكان و روشهاي اصلاح و ترسيم آن، 1370.
دفتر تحقيقات و انتشارات بدر.
19-سيف ، علي اكبر(1374) روان شناسي پرورشي، چاپ سيزدهم ، انتشارات آگاه ، تهران.
20-شاملو ، سعيد(1368) ، آسيب شناسي رواني .چاپ دوم ، انتشارات رشد ، تهران.
21- شريفي ، حسن پاشا (1372) ، اصول روان سنجي و روان آزمايي ،چاپ اول ، انتشارات رشد ، تهران.
22-شريفي ، حسن پاشا ، نجفي زند ، جعفر (1374)، روشهاي آماري در روان شناسي ، علوم تربيتي ، اجتماعي(علوم تربيتي)، چاپ ششم ، نشر دانا ، تهران.
23-شريفي حسن پاشا- نگارش و ترجمه- اصول روان سنجي و روان آزمايي، انتشارات رشد ، چاپ اول ، 1372.
24-شريفي ، حسن پاشا-طالقاني ، نرگس(مترجم) روشهاي تحقيق در علوم تربيتي و رفتاري- بست- جان(مؤلف) – تهران – انتشارات رشد ، 1369.
25-عظيمي . سيروس، روان شناسي عمومي، انتشارات صفار ، چاپ اول ، 1370.
26-كرومبولتز. جان . دي ، كرومبولتز، هلن ، بي (1989)، تغيير دادن رفتارهاي كودكان ونوجوانان، (ترجمه يوسف كريمي، 1372)، تهران ، انتشارات ستاره .
27-معتمدي ، زهرا. رفتار با نوجوانان، (1372) ، تهران ، انتشارات لك لك.
28-منشي طوسي ، م تقي، (مترجم) اختلالهاي رفتاري كودكان ، ويكس نلسون ايزرائل، (مؤلف) ، انتشارات آستان قدس رضوي.1369.
29-ميلاني فر – ناصر – روان شناسي كودكان و نوجوانان – نشر قومي 1370.
30-نوابي نژاد – شكوه، رفتارهاي بهنجار و نا بهنجار كودكان – تهران – زمستان 1370.