تاثيرتلويزيون بر رفتار كودكان و جوانان

نوع فایل word
قابل ویرایش 100 صفحه

چکیده:
بسیاری از دانش پژوهان، متفکران و مصلحان اجتماعی عصر حاضر را با نام های متفاوتی چون «عصر تکنیک»، «عصر ارتباطات» «دهکده جهانی» و رهبری از راه دور نامیده اند البته رهبری از راه دور نه تنها در مورد ماهواره ها و فضا پیماها صادق است، بلکه هدایت از مسافت دور به وسیله رسانه های گروهی در مورد انسان نیز صدق می کند.
تا قرن 20، رهبری و ارشاد انسان رویا رو و بر اساس ارتباط بود، در صورتی که در عصر حاضر ارتباطات یک طرفه و از راه دور صورت می گیرد. به طوری که بین شنونده و گوینده، یا بهتر بگوییم بین موثر و متاثر به طور نسبی فاصله زیادی وجود دارد. برخی معتقدند که رسانه های گروهی دارای چنان قدرتی هستند که می توانند نسلی تازه در تاریخ بشر پدید آورند، نسلی که با نسل های پیشین بسیار متفاوت است.
لارو سفلدومرتن (Lazerseld & Merton) در تشریح این عقاید متفکران می نویسند:
«وسایل ارتباط جمعی جدید ابزاری بس نیرومندند که می توان از آن در راه خیر و شر با تاثیری شگرف سود برد و چنانچه کنترل مطلوب وجود نداشته باشد، امکان استفاده از این وسایل در راه شر بیشتر از خیر آن است.
تقریباً در اکثر کشورها، به ویژه کشورهای در حال رشد تعداد نسل جوان بیشتر و دلبستگی آنان بر رسانه های جمعی فزونتر است. تحقیقات انجام شده در شهر تهران، حاکی از آن است که بیشتر تماشا کنندگان تلویزیون کودکان زیر 15 ساله و بعد از آنان بانوان خانه دار و سپس جوانان بیشتر از 15 سال هستند.
امروزه بررسی اثرات این وسایل از پیچیده ترین مباحث انحرافات اجتماعی است. به همین دلیل، جامعه شناسان در صحت نتایج و پژوهش هایی از این قبیل، تردید نشان می دهند. البته علیرغم تاثیر انکار ناپذیر رسانه های جمعی در آموزش فرهنگ سازی، القاء عقیده و غیره باید اذعان داشت که در زمینه اثر این وسایل در رفتار انسان، تحقیقاتی بعمل آمده است که البته تحقیقاتی که بتواند اثرات تلویزیون سینما و مطبوعات را در انحراف و بزهکاری جوانان در کشور ثابت کند بسیار کم است در این تحقیق تاثیرات رسانه هایی تصویری چون تلویزیون، بر رفتار کودکان و نوجوانان مورد بررسی قرار می گیرد.

مقدمه:
از دیرباز ارتباط، برقراری ارتباط و انتقال پیام به مخاطبان مورد توجه جوامع بشری بوده و می باشد از زمانیکه انسان به فکر ایجاد ارتباط با همنوعان خود افتاد در صدد برآمد تا ابزار آن را شناخته و بدست آورد تا بوسیله آن از موقعیت انسانهای دیگر با خبر شود به همین منظور ابتدا از کشیدن تصاویر روی سنگها و تنه های درخت و بعد گفتار و نوشتار با یکدیگر ارتباط برقرار می کردند ولی به همان شکل باقی نماند و رفته رفته بر حسب نیاز جامعه پیشرفت می کرد و تحولات عظیمی در آن رخ می داد.
از عوامل بسیار مهمی که باعث گسترش روابط از لحاظ تجاری و تبادل فرهنگی گردید بوجود آمده راههای ارتباطی بین روستاها و شهرهای کوچک و بزرگ بودن با نزدیک شدن مسیر شهرها و روستاها روابط انسانها شکل جدیدی به خود گرفت و باعث تغییر الگوها و ارزشهای جوامع روستایی و شهری گردید راه اطلاع سریع انسانها را از دستاوردهای جدید کشاورزی و صنعتی میسر ساخت و این امر سبب دگرگونی در روابط اقتصادی سیاسی اجتماعی فرهنگی و همچنین در تعیین الگوهای مصرف، سیستم معیشتی و هنجارها بود.
برقراری ارتباط بین افراد گروهها مستلزم وسایل خاصی است که به کمک آنها بتواند پیامها و خواسته های خود را به یکدیگر منتقل کنند با محیط زندگی بهتر آشنا شوند خود را با آن هماهنگ سازد و یا برای بهبود شرایط آن اقدام نمایند برای آنکه چگونگی انعکاس واقعیت عینی اشیاء در فکر انسان به دیگران منتقل شود باید بار دیگر آن را عینی ساخت و افکار را که محصول انعکاس دنیای خارج است بصورت عادی و قابل فهم در آورد عادی کردن و قابل انتقال ساختن انعکاس واقعیتها محیط زندگی در فکر انسان با وسایل و روش های گوناگون صورت می گیرد به طور کلی استفاده از وسایل مختلفی که برای بیان اندیشه های انسانی و شناخت محیط زندگی به کار می روند تابع شرایط و اوضاع تاریخی جوامع انسانی است زیرا در هر جامعه به تناسب نیازها و پیشرفت های آن برای برقراری ارتباط بین افراد و انتقال افکار و اطلاعات وسایل معینی ایجاد می شوند
به طور مثال ورود وسایل ارتباط جمعی نظیر روزنامه، رادیو، تلویزیون، به درون یک قبیله دور افتاده با یک روستای منزوی موجبات باز شدن آن را بسوی دیگر قبایل و روستاها وبه طور کلی جهان فراهم می سازد و جامعه به سوی اقتصاد بازار و به طور کلی پیدایی عصر مبادله چه بصورت پایاپای چه با استفاده از ابزار مبادله صورت می پذیرد.
پیدایش تلویزیون اروپایی به عنوان اولین گام در راه جهانی شدن ارتباطات جمعی علیرغم همه موانعش نظیر مشکلات زبان فرهنگ آداب و سنن و ... نوید بخش تجربه ها و اندیشه های نو در این باب گردید و آنچنانکه هم امروزه سخن از تلویزیون آسیایی به میان آمده است تمامی این تجربیات به نزدیکی بیشتر با یکدیگر در پرتو عصر ارتباطات خواهد انجامید.
در جهان امروز، وسایل ارتباط جمعی روزنامه، رادیو و تلویزیون و سینما با انتقال اطلاعات و معلومات جدیدی و مبادله افکار و عقاید عمومی در راه پیشرفت فرهنگ و تمدن بشری نقش بزرگی بعهده گرفته اند و به طوری که بسیاری از دانشمندان قرن بیستم را عصر ارتباطات نام گذاشته اند. رسانه های جمیعی عبارتند از مطبوعات رادیو تلویزیون فیلم سینمایی تصاویر و انواع کاست صوتی و ویدئو.

طرح مسئله:
تلویزیون تنها رسانه ای است که مورد استفاده همگان قرار می گیرد و بیش از هر رسانه ای دیگر زمینه را برای نزدیک شدن جلب توجه کودکان و نوجوانان به خود فراهم می کند و وقت زیادی از اوقات فراغت این قشر را به خود اختصاص می دهد.
با توجه به قابلیتها تکنولوژی که دارد بیش از هر رسانه اطلاعات را برای دوران نخست اجتماعی شدن کودک مهیا نموده و آنها را آگاه و یا جهت انجام کاری ترغیب می نماید و گاهی نیز احساسات آنها را بر می انگیزد و البته در مواردی دیگر بصورت مستقیم و غیر مستقیم آسیبهای به آنها وارد نموده و چه بسا اثرات منفی آن ماندگار باشد به همین جهت عده ای معتقدند تلویزیون عجایب و بیهودگی است با توجه به تحقیقات هرچه کارکرد سایر نهادهای مرتبط با کودکان و نوجوانان نامناسب و ناهمگون باشد تاثیر تلویزیون بر کودکان و نوجوانان بیشتر خواهد بود و طبق یافته ها در ده سالگی کودکان هر روزه بیننده تلویزیون می باشند و آنهم به دلیل کیفیت جذاب آن است که توجه را به حرکت در یک فضای کوچک معطوف نموده و این ویژگی مهم لاینفک از تلویزیون است. وقتی که مادر مورد تأثیر تلویزیون صحبت می کنیم در واقع در مورد چگونگی استفاده کودکان از تلویزیون گفتگو می کنیم . کودک برای نیاز خاصی به تلویزیون رو می کند.
کودکان از یک محتوای تلویزیونی واحد به شیوه‌های گوناگون استفاده می کنند. اما بخشی از گزینه کودکان به تجارب انباشته شده آنها و سرانجام به درک آنها از مسائل، ارزشهای مورد قبول آنها و رفتارهایشان لبریز می شود و سری می یابد. به این ترتیب این گزینه می تواند در شرایطی خاص در جنایت، خشونت یا اخلاق سهل آنگارانه و در شرایطی دیگر در درک بهتر از زندگی بزرگسالان و ارزشهای دموکراتیک سهیم باشد یا در دیگر شرایط در هیچکدام نقشی ایفا نکند. چیزی در زندگی آنها را وادار می کند تا برای تجربه خاصی دست به سوی تلویزیون دراز کند سپس این تجربه وارد زندگی آنها می شود و از میان تجارب اندوخته کودکان، ارزشهای رمز گردان شده، روابط اجتماعی و نیازهای عامل و آنی که قبلاً بخشی از زندگی آنها را تشکیل می داده راه خود را بناچار می گشاید و در نتیجه تجربه نخستین دچار تغییر می شود چیزی به دور انداخته می شود چیزی اندوخته می شود و شاید نوعی رفتار آشکار از کودک سرزند.
این تاثیر تلویزیون است به این اوصاف آنچه را که می کوشیم تا درک کنیم نقشی است که تجربه تلویزیون در زندگی کودکان بازی می کند. در این خصوص سئوالهایی مطرح می شود؟
آیا تلویزیون بی خبری کودکان و نوجوانان را عمیقتر می کند یا موجب گسترش آگاهی و دانش آنها می شود؟
آیا خشونت موجود در برنامه های تلویزیونی موجب می شود که نوجوانان خشونت با جنایت را یاد بگیرند.

فهرست مطالب:
چكیده
مقدمه
طرح مسئله
اهمیت و فواید موضوع تحقیق
اهداف تحقیق
فرهنگ‌پذیری
خرده فرهنگ
التقاط فرهنگ
التقاط فرهنگی
تعریف فرهنگ و تهاجم فرهنگی
هدف ازتهاجم فرهنگی
اولین و آخرین قدم تهاجم فرهنگی
جمع‌بندی
تاریخچه تلویزیون
تاریخچه تلویزیون در ایران
چارچوب نظری
چارچوب تئوریكی
الف – جامعه‌معنوی
در این جامعه شاخصهای ارتباطی زیر قابل سنجش است :
1) اداره اورگانیك
2) ارتباطات عمقی
3) امتداد تاریخی
4) كوچكی جمع و ارتباط تام
ب- جامعه صوری
1) وسعت
2) اراده اندیشیده
3) بی‌نامی
4) ارتباط سطحی
نظریه دایزمن
نظریه لئوناردو بركویتز
نظریه بلسون
نظریه اجتماعی مابعد نوین ژان بودریلار
كلنر در جمع‌بندی این نظریه چنین نتیجه می‌گیرد
نظریه بندوراد نظریه شناختی و اجتماعی
نظریه دكتر لارنس فریدمن
فرضیه‌های تحقیق
فرضیه‌های اصلی
فرضیه‌های فرعی
متغیرهای تحقیق
معرف سازی
اوقات فراغت
خشونت
از خودبیگانگی
بزهكاری
تعریف مفاهیم نظری
طبقه اجتماعی
اوقات فراغت
خشونت
از خودبیگانگی
بزهكاری
تاریخ ادبیات
مقدمه
خشونت در تلویزیون
اثرات تلویزیون بر كودكان و نوجوانان
الف – رابطه رشد شناختی كودكان با ادراك برنامه‌های تلویزیون
ب – رابطه رشد شناختی كودكان باادراك آگهی‌های تلویزیون
ج – تلویزیون و دشواریهای رفتاری
د- تلویزیون و اثرات منفی آن بر تحصیل كودكان
چ- تلویزیون و اثرات منفی بر تخیلات كودكان
ح- چرا كودكان و نوجوان تلویزیون تماشا می‌كنند
خ- تماشای تلویزیون با هدف یادگیری
چ- تلویزیون درحكم مصاحب
هـ - تماشای تلویزیون برای فرار از واقعیت‌ها
تماشای تلویزیون برای بیداری و تحریك
تماشای تلویزیون برای كسب اطمینان خاطر و آرامش
اثرات منفی و مثبت تلویزیون بر كودكان ونوجوانان در افزایش پرخاشگری
تلویزیون و كودكان مطالعه تجربی تاثیرات تلویزیون بر نوجوانان
تلویزیون در زندگی جوانان ؟؟ مالتزك ؛ هامبورگ ( 1959)
دلایلی برای بیزاری جستن از تلویزیون
تاثیر تلویزیون ازدیدگاه روانشناسی
برون فكنی
خانم هیمل وایت
از دیدگاه جامعه شناسان
از دیدگاه اخلاق و اجتماعی
نقش رسانه‌های جمعی در اجتماع
نتیجه
نتیجه آخر مطلب
پیشنهادات عبارتند از
مشكلات تحقیق

منابع و مأخذ:
نشریه پژوهش و سنجش 15 و 16
براهتی، محمد تقی و همکاران (1368 مترجمان). زمینه روانشناسی. تألیف: هلیگارد و اتکینسون. تهران : انتشارات رشد .
- بیابانگرد، اسماعیل (1377). رابطه بین تماشای تلویزیون و مهارتهای خواند و مطالعه در کودکان. ماهنامه تربیت سال چهاردهم، شماره دوم.
- یاسایی، مهشید (1368مترجم). رشد و شخصیت کودک. تألیف: ماسن و همکاران. تهران : انتشارات رشد.
پاول هنری ماسن، جروم کیگان، رشد و شخصیت کودک، مهشید یاسایی،1368، نشر مرکز.
حبیبی نیا، امید (1370)، روانشناسی سینمای کودک، نشریه روزانه هفتمین جشنواره بین المللی فیلمهای کودکان و نوجوانان، شماره 6و7.
کازینو، ژان، قدرت تلویزیون، ترجمه علی اسدی،1364، نشر امیرکبیر.
مجموعه مقالات، کودک و تلویزیون، جلد 1و2، 1371، ناشر واحد انتشارات و مطبوعات.
Dialogue
Gellesandstraas
Lawrence Freed man
Monologue
Sub-culTure
یاسایی، 1368
Marliyn monroe
براهنی و همكاران، 1368.
پژوهشکده تحقیقات اسلامی علوم و معارف قرآن پاییز 1381
تلویزیون در زندگی کودکان ما، ص3-2
تلویزیون دشمنی در خانه‌ ( تبیان ) mht
تلویزیون و کودکان، ترجمه علی رستمی ، ص 116
جامعه شناسی ارتباطات، ساروخانی، ص52
دائرالمعارف تطبیقی علوم اجتماعی جلد 1ص110
دادگران، سید محمد، مبانی ارتباطات جمعی، انتشارات فیروزه ص77
رشیدپور، ابراهیم تلویزیون و اطفال ص97
زان کازنو، جامعه شناسی وسایل ارتباط جمعی کل، ص 4
ساروخانی، باقر ،درآمدی بر دائر المعارف علوم اجتماعی
ستوده، هدایت الله، مقدمه ای بر آسیب شناسی اجتماعی، نشر نور سال 1373،ص203
شایان مهر ، علی رضا، دائر المعارف
شایان مهر، علیرضا، دائر المعارف تطبیقی علوم اجتماعی کتاب اول انتشارات کیهان ص365
شیخاوندی داور، جامعه شناسی انحرافات آسیب شناسی جامعه ، نشر مزید بز،سال 1373، ص 344
صدر افشار، غلام حسن حکمی، نسرین و نسترن فرهنگ فارسی امروز ص409
کازنو،‌ ژان، ص7
كازنو، ژان ، جامعه شناسی وسایل ارتباط جمعی مترجم دكتر باقر ساروخانی ، دكتر منوچهر محسنی ص 1084
گیدنز، آنتونی، جامعه شناسی، ترجمه منوچهر صبوری ص79
لوک بدار زوزه، در زیل و لوک لامارش. روانشناسی اجتماعی ترجمه دکتر حمزه گنجی نشر ساوالان 138ص239
مبانی ارتباطات جمعی، دادگران ص86
محمد تقی مصبا یزدی تهاجم فرهنگی، انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی : چاپ سوم
معتمد نژاد، کاظم، وسایل ارتباط جمعی ص69
مهدوی، صادق نقش برنامه های تلویزیونی در شکل گیری روابط فردی و اجتماعی ص42
نامه انجمن جامعه شناسی ایران و به نامه دومین همایش مسایل اجتماعی ایران ص 58
نشریه پژوهشی و سنجش 15و 16
نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر جورج رتبز ترجمه محسن تلائی نویسنده علی صادقی
هورنیك ، 1981 ، مورگان و گراس 1982.