بررسی چگونگی تاثير فناوری اطلاعات در فرآيند برنامه ريزی استراتژيک گروه صنعتی نيرو محرکه

نوع فایل word
قابل ویرایش 160 صفحه

چکیده:
در تحقیق حاضر که با عنوان بررسی چگونگی تاثیر فناوری اطلاعات در فرآیند برنامه ریزی استراتژیک گروه صنعتی نیرو محرکه صورت گرفته است ، پس از بررسی تعاریف ، تاریخچه و تئوری مفاهیم مربوطه و مروری بر پیشینه تحقیق در فصول اول و دوم (کلیات تحقیق و مبانی نظری) در فصل سوم (روش تحقیق) متعاقب آشنایی با سازمان صنعتی نیرو محرکه و مروری اجمالی بر خط مشی ، سیاستها و استراتژی های آن سازمان و همچنین مطالعه تئوری و عملی ارتباط میان متغیر مستقل (فناوری اطلاعات) و متغیر وابسته (فرآیند برنامه ریزی استراتژیک) و ارزیابی ارتباط معنی دار میان این مفاهیم پرداخته شده است . روش تحقیق بصورت کتابخانه ای و میدانی بوده است و بر اساس روشهای آماری سعی شده است تا نتایج حاصل از نمونه استنتاجی باشد . جمع آوری اطلاعات نیز به واسطه بهره گیری از پرشش نامه صورت گرفته است ، به منظور جمع آوری داده های مورد نیاز پرسش نامه نهایی درباره رابطه فناوری اطلاعات و برنامه ریزی استراتژیک با در نظر گرفتن مقیاس فاصله ای (لیکرت) بعنوان مقیاس اندازه گیری طراحی و تکمیل گردیده است . در فصل چهارم برای اثبات یا رد فرضیه های تحقیق از شاخص های سنجش رابطه بین متغیرها استفاده شده است ، روایی این تحقیق با اتخاذ تدابیری چون انجام بررسی های جامع و کامل در مورد انتخاب گروه هدف که با مشورت متخصصین مربوطه صورت گرفته است و همچنین نظر‌سنجی از کل جامعه آماری تائید می گردد . پایایی آن نیز از طریق آزمون کرونباخ با ضریب تقریبی 87% محاسبه گردیده است . در فصل پنجم هم پس از مروری اجمالی بر تحقیق و بررسی نتایج حاصله و ارائه پیشنهاداتی از جمله عناوین مرتبط برای تحقیقات آتی خاتمه می یابد .

مقدمه:
توسعه پر شتاب و شدید فناوری اطلاعات که از سالها پیش آغاز شده است و همچنان ادامه دارد منجر به کاربرد وسیع آن در ابعاد گوناگون جامع گردیده است . از این رو فناوری اطلاعات به عنوان عامل پر قدرت تغییرات اقتصادی و اجتماعی شناخته می شود . این فناوری به دلیل قابلیتی که در دگرگون ساختن راههای سازماندهی ، فعالیتها ، شیوه انجام فعالیتها و حتی ماهیت خودکار دارد در اکثر سازمانها بصورت گسترده ای بکار گرفته شده است .
فن آوری اطلاعات ابزار قدرتمندی است که بعنوان اهرمی برای طراحی دوباره فرآیندی کسب و کار در سازمان ها بکار می رود و این امکان را به سازمانها می دهد که بجای بهبود مقطعی و تدریجی و ضعیف موجود سیستم های جدید و یکپارچه ایجاد نمایند . امروزه سازمانها هر چه بیشتر به سمت یکپارچه شدن سیستم ها حرکت می کنند و با استفاده از مدیریت سیستم های اطلاعاتی بستر مناسبی را برای بکار گیری و پشتیبانی اطلاعات توسعه می دهند و با استفاده از قابلیت ها و امکانات تکنولوژی های موجود قابلیت های رقابتی فراوانی برای خود ایجاد می کنند .
از سوی دیگر شاهد هستیم جهان در راستای ورود به قرن بیست و یکم شاهد تحولات بسیار عظیمی بوده است . یکپارچه شدن کشورهای اروپایی با تشکیل اتحادیه اروپا ، سامان یافتن پیمانهای اقتصادی در قاره آمریکا و افزایش حضور کشورهای خاور دور در عرصه بازارهای جهانی ، نوید از رقابتی سهمگین در عرصه تجارت بین الملل می دهد . با توجه به شرایط مطروحه می توان گفت حضور در بازار ها میسر نخواهد بود مگر به مدد مدیریت و برنامه ریزی استراتژیک . امروزه دیگر برنامه ریزی استراتژیک از نگرش سنتی خارج شده است و تنها با داشتن اطلاعات داخلی از سازمان نمی توان از این نوع برنامه ریزی نتیجه مطلوب دریافت کرد . در ارتباط با بکارگیری تئوریها و تکنیکهای برنامه ریزی استراتژیک لازم است که ضمن شناخت جامع در ابعاد مختلف آن ، یک شناخت جامع از سطح توسعه صنعتی در کشور و فرهنگ حاکم بر آن نیز وجود داشته باشد . بدیهی است تنها با داشتن مقدمات فوق می توان اقدام به ارائه طرحهای کاربردی و مناسب نمود .
دسترسی به یک نگرش جامع در باره محیط پیرامون سازمان ، تهدیدات و فرصتهای موجود در اطراف سازمان و همینطور بررسی انواع محیط بازاریابی ، محیط سازمانها ، خود سازمانها اعم از ارزشها ، اهداف و ساختار سازمانی میسر نخواهد شد مگر با استفاده از تکنولوژی و فناوری اطلاعات . در اینجاست که اگر فناوری اطلاعات به کمک برنامه ریزان استراتژیک سازمانها بیاید می تواند به این برنامه ریزان توان استفاده کردن بهینه از امکانات را بدهد و برای سازمانهای بهره مند از این فناوری مزیتهائی از جمله مزیت رقابتی را بهمراه داشته باشد .
پژوهش فوق درصدد است چگونگی تاثیر بکار گیری فناوری اطلاعات را در فرآیند برنامه ریزی استراتژیک مورد ارزیابی قرار دهد و اشاره ای داشته باشد به سازمانی که در این فرآند از فناوری اطلاعات بهره مند بوده و در مقابل سازمانهای مشابهی را مثال بزند که از این فناوری در فرآیند برنامه ریزی استراتژیک عاید سازمانها می شود را فهرست خواهد کرد .

بیان مسئله:
مسئله اصلی در تحقیق مورد نظر این است که : آیا وجود و بکارگیری فناوری اطلاعات در سازمان صنعتی نیرو محرکه توانسته است در روند برنامه ریزی استراتژیک این سازمان تغییرات اعمال کند ؟ چه تغییراتی را اعمال کرده است و چگونه استراتژی های کلان و تجاری این سازمان را دگرگون ساخته است ؟
همانطور که در مقدمه گفته شد توسعه سریع فناوری اطلاعات در سراسر جهان منجر به کاربرد وسیع این فناوری در ابعاد گوناگون گردیده است . اثرات بکارگیری (IT) در سازمان بطوری است که در جهان امروز تکنولوژی اطلاعات امکان سودمندی و کار آمدی اطلاعات را ممکن ساخته است . گفته می شود بکارگیری فناوری اطلاعات توانائی سازمان را افزایش می‌دهد. با این وجود چنین پیشرفتهایی اغلب سبب بهبودی عملکرد مالی سازمانها نمی‌شود، ساز و کار و برنامه استراتژیک خاصی مورد نیاز است تا به این اهداف اساسی در بکار گیری تکنولوژی اطلاعات در سازمان دست یافت .
فناوری اطلاعات با رشد و گسترش سریع و نوآوری های خود توانسته است مزایای بسیاری را برای سازمانها به ارمغان آورد و در بسیاری از موارد خود موجب ایجاد برتری رقابتی سازمان نسبت به سایرین گردد . برخورداری از مزیت ها و نتایج فناوری اطلاعات بکارگیری فناوری اطلاعات و عدم وجود نتایج مطلوب و مورد انظار غالباً به دلیل فقدان نگرش برنامه ریزی نیاز به ارزیابی صحیح موقعیتها ، بررسی راه حلها و انتخاب بهترین راه حل جهت اجرا دارد . امروزه پیوند بسیار نزدیکی میان برنامه ریزی استراتژیک سازمانی و فناوری اطلاعات وجود دارد . به صورتی که تعیین تقدم بین آنها عملاً مشکل است . فناوری اطلاعات بعنوان یک عامل در ایجاد برتری رقابتی می تواند اهداف سازمانی را تحت الشعاع قرار داده و تغییر جهت نسبت به شیوه انجام کسب و کار را به همراه داشته باشد .
امروزه دیگر نمی توان تکنولوژی اطلاعات را چیزی جدا از باقی فعالیتهای یک سازمان دانست ، امروزه باید بعد از طراحی استراتژی کلان سازمان به طراحی استراتژی کلان سازمان به طراحی استراتژی برای تکنولوژی اطلاعات دست زد که بدون توجه به هر مسئله دیگری با استراتژی کلان سازمان متناسب و هماهنگ باشد . در چنین نگرشی محرک استراتژیک از تکنولوژی اطلاعات حمایت می کند و بلعکس.
در نهایت روند برنامه ریزی استراتژیک در یک سازمان تکنولوژی محور با فرآیند برنامه ریزی استراتژیک در یک سازمان معمولی تفاوت بسیاری خواهد داشت .

فهرست مطالب:
فصل اول:
کلیات تحقیق
چکیده تحقیق
1-1- مقدمه
1-2- بیان مسئله
1-3- موضوع تحقیق
1-4- اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق
1-5- اهداف تحقیق
1-6- فرضیات تحقیق
1-7- قلمرو مکانی تحقیق
1-8- قلمرو زمانی تحقیق
1-9- روش تحقیق
1-10- روش نمونه گیری و تعیین حجم نمونه
1-11- ابزار گردآوری داده ها (اطلاعات)
1-12- روش تجزیه و تحلیل داده ها (اطلاعات)
1-13- چارچوب نظری تحقیق
1-14- ادبیات موضوع تحقیق (پیشینه تحقیق)
1-15 مدل تحلیلی تحقیق
1-16- شرح واژه ها و اصطلاحات بکار گرفته شده در تحقیق
1-17- محدودیت های تحقیق
فصل دوم :
مبانی نظری تحقیق
2-1- بخش اول : فناوری اطلاعات
2-1-1- تاریخچه فناوری اطلاعات
2-1-2- تاریخچه فناوری اطلاعات در ایران
2-1-3- تعاریف فناوری اطلاعات
2-1-4- بکارگیری فناوری اطلاعات
2-1-5- پیاده سازی فناوری اطلاعات در سازمانها
2-1-6- کاربردهای فناوری اطلاعات در سازمانها
جدول 2-1. مدل کاربرد فناوری اطلاعات «نولان»
جدول 2-2. مدل کاربرد فناوری اطلاعات «گالیرز» و «ساترلند»
جدول 2-3. کاربردهای فناوری اطلاعات از نظر «هیکس»
2-1-7- تأثیر تغییرات فناوری اطلاعات
2-1-8- تأثیرات فناوری اطلاعات بر جامعه
2-1-9- تأثیرات فناوری اطلاعات بر افراد
2-1-10- تأثیرات فناوری اطلاعات بر سازمانها
2-1-11- تأثیر فناوری اطلاعات بر ساختار سامانی
1- ساختار
2- فرآیندهای کاری
3- ارتباطات
4- روابط میان سازمانی
جدول 2-4- : متغیرهای طراحی سنتی و فناوری اطلاعات
2-1-12- نقش فناوری اطلاعات در مهندسی مجدد سازمانها
2-1-13- کاربرد فناوری اطلاعات در یادگیری و تدریس
2-1- 14- ابعاد و جنبه های گوناگون فناوری اطلاعات
2-2- بخش دوم : سیستمهای اطلاعاتی
2-2-1- اهمیت اطلاعات برای مدیریت
2-2-2- تعریف سیستم اطلاعات
- اطلاعات
2-2-3- سیر تکامل سیستمهای اطلاعات
2-2-4- فناوری اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی
2-2-5- سیستم اطلاعات مدیریت MIS:
2-2-6- انواع سیستم های اطلاعات :
2-2-7- سیستم پردازش تعاملات : (TPS)
2-2-8- سیستم گزارشات مدیریت : (MRS)
2-2-9- سیستم پشتیبانی تصمیم گیری : (DSS)
2-2-10- سیستم خبره : (ES)
2-2-11- سیستم پشتیبانی تصمیم گیری گروهی : (GDSS)
2-2-12- سیستم اتوماسیون اداری : (OA)
2-2-13- سیستم پشتیبانی مدیران ارشد : (ESS)
2-3- بخش سوم : برنامه ریزی و مدیریت استراتژیک
2-3-1- ماهیت و تعاریف برنامه ریزی
2-3-2- لزوم برنامه ریزی
2-3-4- ویژگیهای یک برنامه ریزی خوب
2-3-5- ماهیت و ارزش برنامه ریزی و مدیریت استراتژیک
2-3-6- تعاریف و مفاهیم اساسی برنامه ریزی یا مدیریت استراتژیک
2-3-7- ماهیت استراتژی
2-3-8- اهمیت استراتژی و فواید آن برای سازمان
2-3-9- سطوح مختلف استراتژی
2-3-10- مروری بر اجزاء فرآیند برنامه ریزی و مدیریت استراتژیک
2-3-11- ابعاد تصمیمات استراتژیک
2-3-12- ویژگیهای تصمیمات مدیریت استراتژیک
2-2-13- مزایای مدیریت و برنامه ریزی استراتژیک
2-3-14- خطرهای مدیریت و برنامه ریزی استراتژیک
2-3-15- نظرات مدیران اجرایی درباره مدیریت استراتژیک
2-3-16- مدیریت استراتژیک در ایران
2-3-17- ابزارهای اعمال فرآیند عمومی برنامه ریزی استراتژیک
2- مدل تجزیه و تحلیل سوالات بحرانی
1- تدوین ارکان جهت ساز ( ارزش ، مأموریت ، آرمان ، چشم انداز آرمانی ، مطلوب
و متحمل)
3- مدل برنامه ریزی دیاگرام اهم
4- ماتریس ارزیابی عوامل خارجی (EFE)
5-ماتریس ارزیابی عوامل داخلی (IFE)
6- ماتریس داخلی و خارجی (IEM)
7- ماتریس بررسی مقایسه ای رقابت (CPM)
8- مدل تحلیل (SWOT): (& opportunities & Threas Weakness &
Streng ths)
2-4- بخش چهارم : هماهنگی استراتژیکی و اطلاعاتی
2-4-1- مقدمه
2-4-2- سیر تاریخی کاربرد فناوری اطلاعات در مدیریت و برنامه ریزی
2-4-3- پیوند فناوری اطلاعات واستراتژیهای كسب كار
2-4-4 ویژگیهای برنامه ریزی استراتژیك IS/IT
2-4-5- چشم انداز برنامه ریزی استراتژیك IS/IT
2-4-6 سطوح متفاوت دربرنامه ریزی استراتژیك IS/IT
2-4-7 تنظیم و همراستا نمودن فناوری واطلاعات با برنامه‌های سازمانی
2-4-8- چار چوب همترازی استراتژی كسب وكارو فناوری اطلاعات هندرسن
وون كاترامن
1- استراتژی كسب و كار
1- استراتژی فناوری اطلاعات
2- زیرساختها و فرآیندهای سازمانی
3- زیر ساختها و فر آیندهای سیستمهای اطلاعاتی
2-4-9- چارچوب همترازی استراتژی كسب و كار فناوری اطلاعات لوفتمن
2-4-10- چارچوب همترازی استراتژیك كسب و كار و فناوری اطلاعات مائز
اجزاء چارچوب عمومی مدیریت اطلاعات
1- استراتژی ،حوزه كسب وكار
2- استراتژی ،اطلاعات وارتباطات
2-4- 11- فرآیند برنامه ریزی استراتژیك IS/IT
2-4-12 چالشهای برنامه ریزی استراتژیك IS/IT در ایران