مبانی نظری درباره تمرکز مالکیت

 تمرکز در مالکیت به حالتی اطلاق می شود که میزان در خور ملاحظه ای از سهام شرکت به سهامداران عمده(اکثریت) تعلق داشته باشد و نشان می دهد چند درصد سهام شرکت در دست عده ی محدودی قرار دارد (اعتمادی و همکاران 1388).   سهامداران خرد به خاطر هزینه های بالا و منفعت اندک انگیزه ای برای نظارت بر عملکرد مدیران ندارند. در صورتی که سهامداران بزرگی وجود داشته باشند که بخش اصلی سود حاصل از عملکرد شرکت را کسب کنند، می توانند انگیزه لازم برای نظارت را بدست آورند(sheleifer & vishny, 1997; hart, 1995).مبانی نظری و پیشینه پژوهش درباره ی تمرکز مالکیت عنوان این نوشتار است.

اما این مکانیزم با مشکلاتی همراه است. نخست اینکه اگر این مالکیت  به صورت 100 درصد نباشد هنوز تمام منفعت به کسانی که هزینه های نظارت را می پردازند، نمی رسد و به این ترتیب از انگیزه آنها کاسته خواهد شد(hart,1995). دوم اینکه حتی اگر مسأله تناقض اهداف سهامداران کلان و مدیران از بین برود مسأله ی دیگری در مورد تناقض اهداف سهامداران کلان و سهامداران خرد به وجود می آید(dharwadkar etal, 2000). از سوی دیگر از آنجا که معمولاً  این مالکان بزرگ را سازمانهای دیگری تشکیل می دهند یک مسأله ی دیگر بین اهداف مدیر آن مؤسسه و سهامداران خرد شرکت به وجود می آید(sheleifer & vishney, 1997).

اما در مجموع به نظر می رسد که با وجود سهامداران کلان، بسیاری از مسائل و تناقضات بین اهداف مدیران وسهامداران مانند گسترش بیش از حد شرکت در حوزه های نامرتبط با کسب وکار اصلی بنگاه، عدم سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه و فرآیندهای مشابه، و عدم توجه به موفقیت بلند مدت، از بین می رود(hill & snell, 1989).   میزان استفاده از این مکانیزم در کشورهای مختلف جهان متفاوت است. در آمریکا وجود سهامداران کلان در شرکت ها عمومیت ندارد. به طوری که حدود 50 درصد سهام تمامی شرکت ها در مالکیت سهامداران خرد می باشد. این رقم در انگلستان حدود 25 درصد است (gedajlovic & shapiro, 1998).

فهرست مطالب
1-7)تعاریف مفهومی و عملیاتی تمرکز مالکیت
فصل دوم: ادبیات موضوعی تحقیق    5
بخش اول-مبانی نظری ساختار و تمرکز مالکیت    6
2-2-1)تئوری نمایندگی    6
2-2-1-1)الگوی اساسی نمایندگی    10
          شکل 2-2. رابطه بین نماینده (مدیر) و مالک (سهامدار) در چارچوب تئوری نمایندگی    10
2-2-1-1-1)فرض های مربوط به مالک (سهامدار)    11
2-2-1-1-2) فرض های مربوط به نماینده (مدیر)    12
2-2-1-1-3)مشکلات نمایندگی    13
2-2-2)سهامداران عمده و تمرکز در مالکیت    16
2-2-2-1)دلایل تمرکز مالکیت    17
2-2-2-1-1)مقررات بازار    17
2-2-2-1-2)اندازه شرکت    18
2-2-2-1-3)بی ثباتی بازار    18
2-2-2-1-4)ساختار سرمایه    19
2-2-2-1-5)نوع سهامداران کنترلی    19
2-2-2-2)نتایج تمرکز مالکیت    20
2-2-2-2-1)هزینه ها    20
2-2-2-2-2)منافع    22
2-2-3)ساختار مالکیت و ریسک    24
2-2-4)معیارهای تمرکز    26
2-2-4-1)شاخص هرفیندال-هیرشمن ((HHI    26
2-2-4-2)ضریب آنتروپی (EC)    27
2-2-4-3)نسبت تمرکز سهامداران اصلی    28
بخش دوم- پیشینه تحقیق    28
2-3-1)مطالعات و تحقیقات انجام شده در ایران    28
2-3-1)مطالعات و تحقیقات انجام شده در خارج از کشور    33
منابع و مآخذ    39