این نوشتار مبانی نظری و پیشینه تحقیق محافظه کاری شرطی و غیرشرطی می باشد. در بخش اول چارچوب و مبانی نظری محافظه کاری شرطی و غیرشرطی تشریح می شود و در بخش دوم پیشینه نظری تحقیق محافظه کاری شرطی و غیرشرطی در پژوهش های داخلی و خارجی مورد بررسی قرار می گیرد.
-تقسیم بندی محافظه کاری
افراد مختلف به عناوین متفاوت محافظه کاری را به دو مفهوم فرعی و روشن تر تقسیم کرده اند. برای مثال پاپ و واکر (1999) محافظه کاری را به دو نوع به وقوع پیوسته و پیش بینی شده طبقه بندی کرده اند در حالیکه بال و همکاران (2000) به دو نوع محافظه کاری ترازنامه ای و صورت سود و زیانی اشاره می کنند. چاندرا و همکاران (2004) محافظه کاری را تحت عناوین وابسته به اخبار و مستقل از اخبار از هم تفکیک می کنند. طبق نظر بال و شیواکومار (2005) محافظه کاری به دو بخش شرطی و غیر شرطی تقسیم می شود هر دو نوع محافظه كاری موجب ارائه كمتر از واقع ارزش دارایی ها می گردند، ولی تفاوت آنها در توانشان در القاء اطلاعات جدید در صورت های مالی است(بال و شیواكومار ، 2005).
شناسایی به موقع زیان های عملیاتی مشروط به نوع اخبار بوده و موجب ارائه كمتر از واقع خالص دارایی ها می شود. در مقابل، بكارگیری روش های حسابداری محافظه كارانه ، به وسیله تخصیص سیستماتیك (منظم) بهای تمام شده دارایی طی عمر مفید آن بدون انعكاس اطلاعاتی در مورد تغییر (كاهش ) در ارزش دارایی، موجب ارائه كمتر از واقع خالص دارایی ها می شود( باسو ،1997). بنابراین،اولی معمولاً به عنوان محافظه كاری شرطی (وابسته به اخبار) طبقه بندی می شود، از طرفی دومی محافظه كاری غیر شرطی(مستقل از اخبار) نامیده می گردد(ساندر و دیگران ، 2009).
محافظه كاری شرطی
از دو نوع محافظه كاری که منجر به ارائه كمتر از واقع ارزش های دفتری خالص دارایی ها نسبت به ارزش های اقتصادی آنها می شود، یكی از آنها محافظه کاری شرطی می باشد که توسط باسو (1997)به عنوان"تمایل حسابداران در الزام درجه بالاتری از تایید پذیری برای شناسایی اخبار خوب نسبت به اخبار بد در صورتهای مالی " تعریف می شود. محافظه‌کاری مشروط، محافظه‌کاری است که توسط استاندارد های حسابداری الزام شده است. یعنی شناخت به مقطع زیان در صورت وجود اخبار (بازده منفی سهام) و نا مطلوب و عدم شناخت سود در مواقع وجود اخبار خوب (بازده مثبت سهام) و مطلوب منلا کاربرد قاعده اقل بهای تمام شده یا خالص ارزش فروش در ارزیابی موجودی کالا، نوعی محافظه‌کاری مشروط است.
به این نوع محافظه‌کاری محافظه‌کاری سود و زیانی و یا محافظه‌کاری گذشته نگر می گویند (رایان ، 2006). به وسیله شناسایی به موقع زیان عملیاتی،سود گزارش شده در صورت سود (زیان )،موجب افزایش محتوای اطلاعاتی صورت سود (زیان) برای استفاده كننده گان علاقه مند به ریسك های نامطلوب شركت( از جمله اعتبار دهندگان) می شود در حالی كه برای استفاده كنندگان علاقمند به پتانسیل (توان های بالقوه) افزاینده شركت، با افزایش محتوای اطلاعاتی همراه نیست. این تاثیر بر صورت سود(زیان) از طریق رابطه سود باقی مانده به ترازنامه نیز منتقل می گردد. كاهش ارزش دارایی ها بر اثر اخبار بد و عدم افزایش ارزش دارایی ها بر اثر اخبار خوب، به ارائه كمتر از واقع مستمر خالص دارایی ها در ترازنامه منجر می شود.
محافظه كاری غیر شرطی
جنبه دیگر محافظه كاری كه موجب ارائه كمتر از واقع دارایی ها می گردد،"انتخاب روش های حسابداری محافظه كارانه است"(گیولی و همكاران ، 2007).به هزینه بردن فوری مخارج تحقیق و توسعه، استفاده از روش های تسریعی استهلاك و روش آخرین صادره از اولین وارده در ارزشیابی موجودی ، مثال های از محافظه كاری غیر شرطی در حسابداری هستند.این نوع محافظه كاری ارزش دارایی ها را كاهش می دهد، و چنین تاثیری بر ترازنامه طی زمان باقی می ماند.به هر حال ، در نهایت تاثیر آن بر صورت سود(زیان) از طریق ارائه كمتر از واقع سود در سال های اولیه دارایی و ارائه بیش از واقع سود در سال های بعد، قابل برگشت است.
این نوع محافظه‌کاری برخلاف محافظه‌کاری شرطی از طریق استانداردهای پذیرفته شده حسابداری الزام نگردیده است و حاصل آن کمتر از واقع نشان دادن ارزش دفتری خالص داراییها به وسیله رویه‌های از پیش تعیین شده حسابداری است. این نوع محافظه‌کاری به محافظه‌کاری ترازنامه ای نیز معروف است (رایان، 2006). در نهایت محافظه کاری شرطی به معنی کاربرد رویه ها و روش های حسابداری می باشد که اخبار بد را نسبت به اخبار خوب در یک زمان پایه شناسایی می کند. درحالیکه محافظه کاری غیرشرطی به معنی پذیرش روش ها و و رویه های حسابداری است که سودها و ارزش دفتری خالص دارایی ها را مستقل از اخبار اقتصادی کاهش می دهد(طارق و راشا ، 2011).
فهرست مطالب
فصل دوم:
چارچوب نظری و پیشینه پژوهش محافظه کاری شرطی و غیرشرطی 13
چارچوب نظری محافظه کاری شرطی و غیرشرطی
2-1- مقدمه 13
2-10- تعریف محافظه کاری 35
2-11-تقسیم بندی محافظه کاری 36
شکل 2-2: تقسیم بندی محافظه کاری 38
2-11-1- محافظه كاری شرطی 38
2-11-2- محافظه كاری غیر شرطی 39
2-12- روش های اندازه گیری محافظه کاری: 40
2-12-1- روش ها اندازه گیری محافظه کاری شرطی 40
2-12-1-1- روش عدم تقارن زمانی سود: 40
2-12-1-2- روش کاربرد اقلام عملیاتی: 40
2-12-2- روش های اندازه گیری محافظه کاری غیر شرطی 42
2-12-2-1- روش ارزش بازار نسبت به ارزش دفتری سهام (MTB) 42
2-12-2-2- روش Res: 42
2-12-2-3- روش به کارگیری اقلام تعهدی: 42
2-12-2-4- روش ارزش دفتری به ارزش بازار 43
2-13- نقش اطلاعاتی محافظه کاری 43
پیشینه پژوهش محافظه کاری شرطی و غیرشرطی
2-2-1- تحقیقات داخلی
2-4- جمع بندی
منابع و مأخذ
6-1- منابع فارسی
6-2- منابع انگلیسی