سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان بسته های نرم افزاری جامعی هستند که به صورت راه حل های ارائه شده ای به یکپارچگی همه فرآیندها و حوزه های وظیفه ای موجود در کسب و کار کمک می کنند. مزیت اصلی و اولیه این سیستم ها ایجاد یک بستر نرم افزاری یکپارچه مشترک برای فرآیندهای یکپارچه موجود در کسب و کار مربوطه می باشد. پیاده سازی بهینه و موفقیت آمیز سیستم های برنامه ریزی منابع سازمانی نیازمند توجه ویژه به تکنولوژی و همچنین عوامل انسانی می باشد و این فرآیند به حدی با مسئله مدیریت دانش گره خورده که موفقیت کلی این نوع از پروژه ها به فعالیت گروهی از کارکنان متبحر و دانش محور وابستگی شدیدی خواهد داشت. مدیریت دانش فرآیند سیستماتیک جستجو، انتخاب، سازماندهی، پالایش و نمایش اطلاعات است، به طریقی که درک کارکنان در زمینه خاصی بهبود و اصلاح شود و سازمان بصیرت و درک بهتری از تجربیات خود کسب کند.
پیاده سازی سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان فرآیند دشوار و پیچیده ای است که در آن مدیریت تغییرات، ارتباطات و درگیری ذینفعان به اندازه مسائل فنی مهم به شمار می آید. با توجه به این موضوع می توان مدیریت دانش را به عنوان پیش شرط اصلی پیاده سازی موفق سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان در نظر گرفت. انواع مختلفی از دانش و مهارت ها در هر نقطه از چرخه حیات سیستم های سازمانی مورد نیاز بوده و این دانش در اختیار افراد مختلفی از سازمان قرار گرفته است.
مدیران و متخصصین حوزه فناوری اطلاعات در یافته اند که با استفاده از علم مدیریت دانش می توانند به پیاده سازی های موفق تری از سیستم های سازمانی دست یابند. باید توجه داشت که در هر مرحله از چرخه حیات سیستم های سازمانی می توان با اتکاء بر عناصر چرخه مدیریت دانش و شناسایی و از میان برداشتن موانع مدیریت مؤثر دانش شانس دستیابی به موفقیت را افزایش داد. در این تحقیق به ارائه یک چارچوب مدیریت دانش در جهت دستیابی به پیاده سازی موفقیت آمیز سیستم های سازمانی می پردازیم.
کلمات کلیدی:
مدیریت دانش
برنامه ریزی منابع سازمان
پیاده سازی موفقیت آمیز
تعریف مسئله
مدیریت و پیاده سازی سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان، وظیفه ای دانش محور است که نیازمند تجربه طیف وسیعی از افراد متعلق به حوزه کسب و کار، حوزه فناوری اطلاعات، مدیران پروژه در سازمان و مشاورین خارجی کسب و کار و پیاده سازی می باشد. با توجه به این موضوع، سازمان ها در تلاشند که با استفاده از مدیریت دانش بر مشکل استفاده از منابع دانش در سازمان غلبه کنند. فعالیت های مدیریت دانش شامل وظایف شناسایی، خلق، انتقال، ذخیره، استفاده (مجدد) و حذف دانش می باشد.
الزامیست که سازمان ها به منظور پیاده سازی موفقیت آمیز سیستم های سازمانی به استفاده بهتر از دانش مربوط به این نوع از سیستم ها پرداخته و این دانش را در دسترس افراد درگیر در مدیریت سیستم های سازمانی قرار دهند. مدیریت دانش همواره یکی از مهمترین عوامل موفقیت پروژه های پیاده سازی سیستم های سازمانی محسوب می شود. مشکلات موجود بر سر راه انتقال موثر و کارای دانش در بین عوامل انسانی مختلف در پیاده سازی سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان (مشتری، فروشنده و پیاده سازان)، انگیزه زیادی را در جهت بررسی نقش مدیریت دانش در پیاده سازی این گونه از سیستم ها فراهم ساخته است.
پیاده سازی موفق سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان علاوه بر مسائل فنی و تکنیکی نیازمند حجم زیادی از کار گروهی، مشاوره، تبادل نظر، روحیه همکاری، به کارگیری استعداد ها و توانمندی های سازمانی و انتقال دانش بین افراد و گروه های کاری مختلف می باشد. بدون شک دستیابی به موفقیت در انجام چنین پروژه های پیچیده ای نیازمند تفکر استراتژیک در جهت مدیریت و یکپارچگی انواع دانش و توانمندی های سازمانی و برون سازمانی بوده و رسیدن به چنین مهمی جز در سایه داشتن چارچوب ها و قوانینی به منظور مدیریت دانش فردی و سازمانی میسر نخواهد بود.
در واقع مسئله ای که با آن مواجه هستیم، عبارت است از چگونگی استفاده از علم مدیریت دانش در جهت مدیریت بهتر و پیاده سازی موفقیت آمیز سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان. دستیابی به هدف مذکور نیازمند تعیین انواع دانش مورد نیاز پیاده سازی سیستم های سازمانی، شناسایی نقش افراد مختلف درگیر در پروژه پیاده سازی و همچنین یکپارچه سازی طیف وسیع دانش این افراد می باشد.
با بررسی ادبیات موضوع و کارهای پیشین انجام گرفته در می یابیم که اکثر تحقیقات انجام گرفته در زمینه سیستم های سازمانی پیرامون عوامل کلیدی موفقیت و یا عوامل کلیدی شکست این نوع از سیستم ها بوده و کمتر به سایر جنبه ها توجه شده است. تحقیقات اندکی به مسئله مدیریت دانش پیاده سازی سیستم های سازمانی پرداخته اند و مباحث مطرح شده پیرامون این حوزه این به هیچ وجه انسجام نداشته و هر یک از این تحقیقات به صورت پراکنده به بررسی قسمتی از مسئله مورد بحث پرداخته اند. در واقع نبود یک چارچوب جامع که کلیه ابعاد انجام پروژه های پیاده سازی سیستم های سازمانی را در بر گیرد به وضوح احساس می شود.
فهرست مطالب
2- فصل دوم(ادبیات و پیشینه تحقیق) 7
2-1- مقدمه 8
2-2- مدیریت دانش 8
2-2-1- تعریف دانش 9
2-2-2- زنجیره دانش 11
2-2-3- انواع دانش 12
2-2-4- انواع دانش سازمانی 14
2-2-5- تعریف مدیریت دانش 17
2-2-6- مهارتهای مورد نیاز برای مدیریت دانش 19
2-2-7- چرخه حیات مدیریت دانش 21
2-3- تعریف برنامه ریزی منابع سازمان 23
2-3-1- اجزای تشکیل دهنده سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان 25
2-3-2- چرخه حیات سیستم های برنامه ریزی سازمانی 28
2-4- پیشینه تحقیق مدیریت دانش در پروژه های پیاده سازی سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان 32
2-4-1- شناسایی انواع دانش مورد نیاز برای مدیریت سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان 33
2-4-2- شناسایی ساختار های مدیریت دانش در پروژه های سیستم های سازمانی 37
2-4-3- اختصاصی سازی ساختارهای مدیریت دانش 43
2-4-4- چارچوب ساختاردهی دانش مرتبط با سیستم های سازمانی 45
2-4-5- بررسی مدلی جهت ارزیابی موفقیت سیستم های سازمانی 47
2-4-6- بررسی اثر مدیریت دانش بر موفقیت سیستم های سازمانی 49
2-4-7- مدل یکپارچه بررسی موفقیت سیستم سازمانی از 3 جنبه نوآوری، انتقال دانش و ویژگی های سازمانی 54
2-4-8- اشتراک دانش در پیاده سازی سیستم های سازمانی 60
2-4-9- انتقال دانش در پیاده سازی سیستم های سازمانی 65
2-4-10- موانع دانش 71
- 11-4-2موانع انتقال دانش در پیاده سازی سیستم های سازمانی 72
2-4-12- غلبه بر موانع دانش 74
2-4-13- بررسی مفصل موانع انتقال دانش در پیاده سازی سیستم های سازمانی 81
2-4-14 یکپارچگی دانش در پیاده سازی سیستم های سازمانی 83
2-4-15- جمع بندی مطالعات انجام شده 88
2-5- خلاصه و نتیجه گیری 89
7- منابع
فهرست جداول
جدول 2-1 تبدیل دانش ضمنی / صریح به دانش ضمنی / صریح------------------------------------14
جدول 2-2 دسته بندی انواع مهارت های مورد نیاز برای فعالیت در تیم های مدیریت دانش------------------20
جدول 2-3 فازهای چرخه حیات مدیریت دانش در مدل های مختلف--------------------------------22
جدول 2-4 جمع بندی مسائل اشتراک دانش در پباده سازی سیستم های سازمانی-------------------------65
جدول 2-5 روش های انتقال دانش در پیاده سازی سیستم های سازمانی-------------------------------69
فهرست تصاویر
شکل 2-1 زنجیره دانش----------------------------------------------------------------11
شکل 2-2 فرآیند خلق دانش سازمانی بر اساس مدل نوناکا ----------------------------------------16
شکل 2-3 چرخه حیات سیستم سازمانی-----------------------------------------------------28
شکل 2-4 دانش مورد نیاز ارتباطات، هماهنگی و همکاری----------------------------------------37
شکل 2-5 مدل ساختارهای مدیریت دانش---------------------------------------------------38
شکل 2-6 دسته بندی شرکت کنندگان نظرسنجی تعیین ساختارهای دانش------------------------------41
شکل 2-7 ارتباط ساختارهای مدیریت دانش با فرآیند مدیریت دانش و موفقیت سیستم های سازمانی-----------42
شکل 2-8 اختصاصی سازی ساختارهای مدیریت دانش-------------------------------------------44
شکل 2-9 ارتباط بین ساختارهای دانش و سیستم های سازمانی به همراه نقش فرآیند اختصاصی سازی به عنوان پیش شرط موفقیت سیستم های سازمانی--44
شکل 2-10 چهارچوب ساختاردهی دانش مرتبط با سیستم های سازمانی ------------------------------46
شکل 2-11 مدل ارزیابی موفقیت سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان-------------------------------48
شکل 2-12 مدل ارتباط دانش با موفقیت سیستم های سازمانی--------------------------------------50
شکل 2-13 سوالات مورد استفاده در نظرسنجی در جهت تعیین ارتباط مدیریت دانش با سیستم های سازمانی -----51
شکل 2-14 ابعاد دانش مورد نیاز سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان -------------------------------51
شکل 2-15 مدل اصلاح شده ابعاد دانش مورد نیاز سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان -------------------53
شکل 2-16 مدل یکپارچه بررسی موفقیت سیستم سازمانی از 3 جنبه نوآوری، انتقال دانش و ویژگی های سازمانی --54