مبانی نظری و پیشینه تحقیق برنامه پیشگیری از نارضایتی زوجین

این نوشتار مبانی نظری و پیشینه تحقیق برنامه پیشگیری از نارضایتی زوجین را در پژوهش های داخلی و خارجی مورد بررسی قرار می دهد. 

كميته پيشگيري موسسه طبي ، حوزه پيشگيري را در سه سطح عمومي ، انتخابي  و نشان داده شده ، مشخص كرده است. اين طبقه بندي بر حضور و شدت عوامل خطر ساز براي ايجاد يك اختلال رواني مبتني  مي باشد. بنابراين، پيشگيري عمومي به جمعيت عمومي نظر دارد نه بر افرادي كه در خطر هستند. راهبردهاي پيشگيري انتخابي، بر گروههايي تمركز دارد كه خطر نسبتاً جدي براي ابتلا به يك اختلال رواني را نشان مي دهند. و نهايتاً راهبردهاي پيشگيري نشان داده شده، در مورد افراد يا گروههايي است كه قبلاً برخي  نشانه ها را داشته اند و يا آنهايي كه آمادگي هاي جسمي براي ابتلا به يك اختلال را نشان داده اند. در واقع مداخله هاي عمومي همان پيشگيري اول هستند، مداخله هاي انتخابي همان پيشگيري دوم و مداخله هاي نشان داده شده يا به عنوان پيشگيري دوم و يا پيشگيري سوم مي باشد(برگر وهنا، 1999). 

جنبه هاي آموزشي – پيشگيري مدل رفتاري- ارتباطي در شش حوزه اساسي مورد بحث قرار مي گيرند: 1)فهم رفتار،2) عينيت گرايي،3) تبادل رفتاري،4) مصالحه، 5) ارتباطات، 6) آموزش حل مساله.
فهم رفتار:
در رفتار دو هدف را مي توان جستجو كرد: 1- رفتار ممكن است فقط رفتار صرف باشد( يعني تظاهر عملكرد شخص)؛2- رفتار ممكن است ارزش رابطه اي داشته باشد(يعني در درون رابطه معني پيدا كند).

 در برنامه هاي پيشگيري، زوج ها بايد ياد بگيرند تا رفتار را براساس رابطه اي بودنش درك كنند و رفتارهاي خود و همسرشان را در چهارچوب تعاملي مورد ارزيابي قرار دهند. بنابراين آنها ممكن است سوالات زير را از خود بپرسند:
 1- رفتار من بر رفتار همسرم چه اثري مي تواند داشته باشد؟
2- رفتار همسرم بر رفتار من چه اثري مي تواند داشته باشد؟
3- زمانيكه من رفتار (الف) را انجام دهم، همسرم با انجام دادن رفتار(ب) پاسخ مي دهد. آيا آن نتيجه اي است كه من دوست دارم بدست آورم.
4- زمانيكه رفتار (ج) را انجام مي دهد من عموماً بطور مشابهي رفتار (د) را انجام مي دهم. آيا  شيوه هاي ديگري در دسترس من وجود دارد. 
5- اگر من رفتار (ه) را انجام مي دادم، احتمالاً در پاسخ به آن همسرم چه كار مي كرد؟
6- اگر همسرم رفتار (و) را انجام مي داد، احتمالاً من در پاسخ به آن چه كار مي كردم؟

 و وقتي زوج ها ياد گرفتند رفتار را در درون زمينه رابطه اش بفهمند، آنگاه آنها مي توانند با روش بازتر  و بطور مشاركتي درباره پيامدها بحث و بررسي كنند. اين اساس پيشگيري است. يعني با موضوعات قبل از اينكه به مشكل تبديل شوند، برخورد مي شود. 

فهرست مطالب

فصل دوم چارچوب نظری و پیشینه پژوهش برنامه پیشگیری از نارضایتی زوجین

2-3- رويكردها و برنامههاي پيشگيري    
2-3-1- مدل مربوط به انجمن غني سازي ازدواج (A. C. M. E)    3
2-3-1-1- ويژگي ها    5
2-3-1-2- ساختار برنامه    6
2-3-1-3- اهداف    6
2-3-1-4- مهارت ها    6
2-3-2- رويكرد ارتباط زوج (C. C)    7
2-3-2-1- كيفيت برنامه ارتباط زوج    7
2-3-2-2- اهداف برنامه    8
2-3-3- برنامه كاربردي عملي مهارت هاي مربوط به رابطه صميمانه(P. A. I. R. S)    12
2-3-3-1- اهداف برنامه    13
2-3-3-2- چهارچوب عملي    15
2-3-4- برنامه پيشگيري و تقويت رابطه (P. R. E. P)    16
2-3-5- مدل رفتاري - ارتباطي    20
2-3-5-1- جنبه هاي پيشگيري مدل رفتاري- ارتباطي    22
2-5- پيشينه پژوهش    24
2-5-1- پيشينه پژوهش در ايران    24
2-5-2- پيشينه پژوهش در خارج از کشور    26
منابع و مآخذ:    32