مبانی نظری کیفیت زندگی زناشویی مطلوب و نامطلوب

این نوشتار مبانی نظری و پیشینه تحقیق کیفیت زندگی زناشویی مطلوب و نامطلوب را در پژوهش های داخلی و خارجی مورد بررسی قرار می دهد. 

 کيفيت زندگی زناشويي مطلوب وضعيتي است كه در آن زن و شوهر از ازدواج با يكديگر و با هم بودن، احساس شادماني و رضايت دارند (احمدي و همكاران، 1384). هلت ، کيفيت زندگی زناشويي را متاثر از توافق زناشويي دانسته كه رابطه مناسب بين زن و شوهر را توصيف مي كند. هنگامي كه زن و شوهر به ميزان قابل توجهي از برآورده شدن نيازها و انتظاراتشان در رابطه زناشويي رضايت داشته باشند، کيفيت زندگی زناشويي مطلوب را گزارش خواهند كرد (بنر  و هيل ، 2006). طبق نظر آلوجا ، باريو  و گارسيا  (2005) ، کيفيت زندگی زناشويي عبارت است از برونداد ناشي از مجموعه اي از عوامل، نظير حل تعارض موفقيت آميز، يا موفقيت در فعالیت هاي مرتبط با شادكامي در فرايند ازدواج. در واقع، کيفيت زندگی زناشويي، يك ارزيابي كلي از وضع فعلي ارتباط ارائه مي دهد (غلامعليان و احمدي،1387).

در رويكرد منطقي اليس (2004)، کيفيت زندگی زناشويي برایند مبادله رفتارهاي پاداش بخش است. اليس (2004) مي‌گويد طرق مختلفي براي تعريف کيفيت زندگی زناشويي وجود دارد كه يكي از بهترين تعريف ها توسط هاكنيز  (1968) ارائه شده است. وي کيفيت زندگی زناشويي را به احساسات عيني از خوشنودي و رضايت لذت تجربه شده توسط زن و شوهر زماني كه همه جنبه هاي ازدواجشان را در نظر مي گيرند، مربوط می‌داند. کيفيت زندگی زناشويي حتي بيشتر از وجود بچه‌ها و مسائل مربوط به آن‌ها در پيش بيني طلاق نقش ايفا مي‌كند (دوين و فورهند، به نقل از نصيري جامي، 1378). اهميت كيفيت زندگي زناشويي، در تاثير آن بر سلامت رواني و جسماني پديدار مي شود. مطالعات نشان داده است كه کيفيت زندگی زناشويي، بر بسياري از ابعاد زندگي فردي و اجتماعي تاثير مي گذارد (جديدي و جان بزرگي، 1388). 

روزنبرگ  (1983) چنین مطرح می کند «هنگامی که رابطه زناشویی دچار مشکلی  می شود، می توان چنین فرض کرد که عملکرد ساختاری آن بدکار است». بنابراین کیفیت زندگی زناشویی نامطلوب حکایت از آن دارد که قواعد نهان حاکم بر تبادل های زوجین شاید موقتاً بی تأثیر یا نامناسب شده-اند و باید مجدداً بر سر آن‌ها مذاکره شود (گلدنبرگ و گلدنبرگ،1389).

طبق تعریف، یک رابطه زناشویی با کیفیت نامطلوب نمی-تواند کارکرد خود را از لحاظ رشد عاطفی خود تحقق بخشد (کولاپینتو، 1991، به نقل از برواتی و دیگران، 1387). مینوچین (1974) برچسب آسیب شناسی بیمارگون را برای روابطی در نظر می گیرد که وقتی با یک موقعیت تنش زا مواجه می شوند، انعطاف ناپذیری الگوهای تبادلی و مرزبندی-های خود را افزایش می دهند و بدین ترتیب، جلوی بررسی سایر شق‌ها را می گیرند. از سوی دیگر، روابط زناشویی بهنجار با حفظ تداوم رابطه و در عین حال، انعطاف پذیری کافی برای مجاز دانستن بازسازی رابطه، با فشارهای گریزناپذیر منطبق می شوند. پس رابطه زناشویی بهنجار بر خلاف رابطه زناشویی بدکارکرد با تغییرات ناشی از زندگی مشترک به شیوه صحیح برخورد می کند و موجب رشد زوجین می‌شود (گلدنبرگ و گلدنبرگ، 1389). 

فهرست مطالب

تعریف نظری کیفیت زندگی زناشویی

تعریف عملیاتی کیفیت زندگی زناشویی

فصل دوم چارچوب نظری و پیشینه پژوهش کیفیت زندگی زناشویی

موضع‌گيري هاي نظري در خصوص کیفیت زندگی زناشویی    11
2-1-1 تاریخچه کیفیت زندگی زناشویی    11
2-1-2 تاریخچه کیفیت زندگی زناشویی    12
2-1-3 اجزای تشکیل دهنده کيفيت زندگی زناشویی    17
          2-1-3-1 عشق      18
          2-1-3-2 همدلی    18
         2-1-3-3 محبت    19
          2-1-3-4 صمیمیت      19
          2-1-3-5 تعهد    20
         2-1-3-6 احساس مسئولیت    21
          2-1-3-7 وفاداری و جانب‌داری      21
          2-1-3-8 اعتقاد و اعتماد    21
2-1-4 عوامل مؤثر بر کيفيت زندگی زناشويي    22
          2-1-4-1 عوامل فردی      22
          2-1-4-2 عوامل ارتباطی    26
         2-1-4-3 عوامل خارجی    29
2-1-5 کیفیت زندگی زناشویی مطلوب    30
2-1-6 کیفیت زندگی زناشویی نا مطلوب    31
2-1-7 نظریه‌های کيفيت زندگی زناشويي    32
          2-1-7-1 دیدگاه برادبوري      32
          2-1-7-2 ديدگاه بيورز    34
         2-1-7-3 ديدگاه السون    35
          2-1-7-4 دیدگاه سه محوری تسنگ و مک‌درموت      35
          2-1-7-5 ديدگاه مک مستر    36
         2-1-7-6 ديدگاه فرايند کارکرد رابطه زناشویی    
2-4 يافته‌هاي پژوهشي در قلمرو موضوع مورد بررسي    66

يشينه تحقيقاتي 
پيشينه داخلی
پيشينه خارجی 

منابع و مآخذ
منابع فارسی    
منابع انگلیسی