مبانی نظری صمیمیت کلامی و غیرکلامی معلمان

این نوشتار مبانی نظری و پیشینه تحقیق صمیمیت کلامی و غیرکلامی معلمان می باشد. در بخش اول چارچوب و مبانی نظری صمیمیت کلامی و غیرکلامی معلمان تشریح می شود و در بخش دوم پیشینه نظری تحقیق صمیمیت کلامی و غیرکلامی معلمان در پژوهش های داخلی و خارجی مورد بررسی قرار می گیرد.

صمیمیت مفهومی گسترده است که در هر فرهنگی وجود دارد (محرابیان،1971). درواقع، در چین (میرز، زانگ، گان، 1998) در آلمان (بایرن وراچ، 2001) ژاپن (هینكل 1998، نیو لیپ، 1997) كنیا (جانسون، مایلر ،2002)، فنلاند، استرالیا و تا حد کمتری در پورتوریکو (مك كراسلی، فایر، ریچمن، سالین وبراكلوچ  و 1995 و1996) درک فراگیر از صمیمت جویی غیرکلامی با یادگیری عاطفی رابطه دارد. با پیشرفت و تحولات شگرف علمی جهان در دنیای ارتباطات و فناوری اطلاعات هنوز هیچ جایگزینی برای معلم یافت نشده است، بنابراین هر تغییر و تحولی در كیفیت آموزشی و هر تحولی و هر تلاشی برای تغییر بنیادی نظام، بدون تحول در نظام معلمی امكان پذیر نخواهد بود (شاه‌محمدی، 1391).

فتحی آذر و کریمی (1385) تدریس ازجمله مفاهیم پیچیده و چندوجهی در سیستم آموزشی هر کشور است كه می‌تواند از فاكتورهای متعددمتاثر شود. موضوع درسی، معلم و شخصیت او، دانش‌آموز وكنش او در كلاس درس، جو كلی كلاس و غیره از مؤلفه‌هایی هستند كه در فرایند تدریس در تعامل دائمی با یكدیگر بوده، چگونگی تركیب آن‌ها عامل تعیین‌کننده كارآمدی یا ناكارآمدی تدریس است. با توجه به كنش متقابلی كه بین معلم و دانش‌آموز در كلاس درس وجود دارد، نحوه رفتار معلم عامل فوق‌العاده مهمی در جهت ‌دهی به رفتار دانش آموزان در كلاس درس خواهد بود.

از میان مؤلفه‌های تأثیرگذار در آموزش پرورش، نقش معلم بسیار مهم وانكار ناپذیر  است، رفتار معلم تأثیر فراوانی بر رفتار و گرایش‌های دانش آموزان دارد (جعفری،1389).رفتار میان فردی  و خوب بودن او جنبه‌های مهم از محیط كلاس هستند معلمان برای بهینه كردن شرایط محیط می‌بایستی تلاش كنند تا محیط یادگیری قوی ایجاد كنند ممكن است معلمان قادر به ایجاد كلاس مطلوب‌تری باشند، محیطی موافق كه از طریق روابط میان فردی مثبت شناسایی‌شده باشد كه در آن هر فردی احساس خوبی داشته باشد (وان پتگم و همكاران، 2006)توانایی‌های معلم كه توسعه روابط انسانی صحیح بادانش آموزان را ممکن می‌کند ونیز ظرفیت او را برای ایجاد كلاسی دموكراتیك و موافق، خصوصیت‌های مهمی برای تدریس کارآمد هستند (مویجس ورینلدز ،2005).

طبق اصل صمیمیت محرابیان (1971)، افراد به اشخاص یا اشیائی که آن‌ها را دوست دارند، ارزش بالایی برایشان قائل‌اند و آن‌ها را ترجیح می‌دهند نزدیک شده و به سمت آن‌ها کشیده می‌شوند درحالی‌که از اشخاص و اشیائی که از آن‌ها بیزارند، آن‌ها را منفی ارزیابی می‌کنند یا ترجیح نمی‌دهند، اجتناب کرده و از آن‌ها دور می‌شوند.رفتارهای صمیمیت پیام‌های حاوی نزدیک شدن و دوست داشتن را از طریق نشانه‌هایی مانند دسترس‌پذیری برای ارتباط، کاهش فاصله فیزیکی و روانی بین افراد، افزایش تحریک حسی و صمیمیت میان فردی انتقال می‌دهند. رفتارهای صمیمت جویی غیرکلامی رایج عبارت‌اند از تماس چشمی، لمس کردن و دست زدن، حالت‌های بدنی خودمانی و راحت، حرکات و اشارات رسا و پرمعنی و صدای پرطنین و گرم (اندرسون، 1985).

گینات  (2014) به‌طورکلی ارتباطات انسانی را به دو مقوله کلامی و غیرکلامی تقسیم می‌کنند. بیشتر متخصصان تعلیم و تربیت، ارتباط را نوعی رابطه دوطرفه می‌دانند، هرچند که رابطه یک‌طرفه نیز ممکن است وجود داشته باشد. ارتباطات معلم و شاگرد هر دو ویژگی را دارد. هم‌کلامی و هم غیرکلامی است. هرگاه معلم مطرح کننده سؤال یا اظهارکننده پیام و مطلبی است باید درنهایت بداند و‌اکنش شاگردان نسبت به آنچه بوده است (بازخورد). عمده‌ترین مسئله و مهم‌ترین مهارت هنگام تدریس، برقراری ارتباط صحیح میان معلّم و شاگردان است. چنانچه این رابطه به‌خوبی برقرار شود، هدف‌های آموزشی باکیفیت و سهولت بیشتری تحقّق می‌یابند. برقراری ارتباط دارای اصول و فنون شناخته‌شده‌ای است که آشنایی با آن‌ها برای معلّمان ضرورت دارد. برخلاف روابط جامد مکانیکی، رابطه معلم با شاگردان در کلاس درس از نوع روابط پیچیده انسانی است و در برقراری ارتباط انسانی عوامل متعدد و گوناگونی مؤثرند. معلم نقش مهمی در سلامت فکری و روانی دانش آموزان دارد. به‌طوری‌که مطالعات نشان داده است دانش آموزان معلمان متعادل، از تعادل روانی و آرامش بیشتری برخوردارند.

 منبع:فروشگاه ساز فایلینا

فهرست مطالب
فصل دوم : پیشینه پژوهش
2-1- مقدمه .16
2-2-ادراك دانش آموزان  16
2-2-1 - ادراك واهمیت آن .18
2-2-2 - ادراك مثبت از معلمان وارتباط كلامی تعاملی  .21
2-2-3- تفاوت های فرهنگی در ادراك وارتباط تعاملی كلامی  .24
2-2-4- پژوهش های مربوط به ادراك دانش آموزان  .24
2-3- انتظارات دانش آموزان  30
2-3-1- پژوهش های مربوط به انتظار دانش اموزان  .31
2-4- نظریه در مورد صمیمیت كلامی وغیر كلامی 35
2-4-1- تفاوت های فرهنگی در صمیمیت جویی غیر كلامی  .42
2-4-2- جو مدرسه وتاثیر آن برادراك  44
2-4-3- روابط دانش آموز – معلم .48
2-4-4 -پژوهش های مربوط به رفتارهای صمیمی كلامی  .54
2-5- نظریه در مورد رفتار نامناسب معلمان .57
2-5-1- انواع ارتباطات در هر فرهنگ .64
2-5- 2- اعتبارمعلم  .65
2-5-3 - پژوهش هایی در مورد رفتار نامناسب معلمان  .66
2-6 – خلاصه 

منابع