مبانی نظری غنی سازی زندگی زناشویی

این نوشتار مبانی نظری و پیشینه تحقیق غنی سازی زندگی زناشویی می باشد. در بخش اول چارچوب و مبانی نظری غنی سازی زندگی زناشویی تشریح می شود و در بخش دوم پیشینه نظری تحقیق غنی سازی زندگی زناشویی در پژوهش های داخلی و خارجی مورد بررسی قرار می گیرد. مباحث اصلی ‌غنی‌سازی شامل: رویکردها و برنامه‌های پیشگیری، تاریخچه ‌غنی‌سازی روابط، پایه‌های نظری ‌غنی‌سازی، شیوه‌های مداخله، فرمتهای زمانی برنامه ‌غنی‌سازی، روشهای درمان، توالی برنامه، نقش رهبر، پاسخ‌های خاص درمانگر، برنامه آماده سازی-‌غنی‌سازی اولسون، تاریخچه ‌غنی‌سازی اولسون، ریشه‌های نظری ‌غنی‌سازی اولسون و اهداف ‌غنی‌سازی اولسون بحث شد. 

- تاریخچه غنی‌سازی روابط

ریشه‌های تقویت ارتباط به دهه اول سال 1950 بازمیگردد (جورنی ، 1990). زمانی که جورنی متوجه وجود والدین در حفظ مشکل کودکان شد. او اینگونه استدلال می‌کرد که این مشکل ممکن است بخاطر حسادت والدین از نقش ویژه درمانی تراپیست با کودک باشد و یا بخاطر تهدید غرور والدین از اینکه احساس کنند در نقش والدینی بدی قرار گرفته‌اند و بچه‌هایشان را سردرگم کرده‌اند. به نظر می‌رسید که به هر دوی این عوامل با نام نویسی کردن از والدین به عنوان دستیار تراپیست می‌توان رسیدگی کرد (جورنی، 1997). اینگونه استدلال شد که اگر والدین برای رفتار به شیوه درمان روانی آموزش ببینند، تغییر در سیستم خانواده افزایش زیادی خواهد داشت. 

این منجر به ایجاد درمان فرزندی، که در حال حاضر درمان تقویت ارتباط خانواده-کودک یا درمان خانواده-فرزندی نامیده می‌شود، شد. که در آن به والدین آموزش داده می‌شود تا بازی (نمایش) با بچه‌هایشان اجرا کنند که مشابه درمان نمایش کودک محور راجرز می‌باشد. سپس آنها یاد می‌گیرند که این مهارتها را انتقال و عمومیت دهند تا در زندگی روزمره در زمان درست بکار برند. آنها همچنین مهارتهای اصلاح رفتار و کار بامشکلات عاطفی خودشان را می‌آموزند تا در خانه استفاده کنند. این روشها برای خانواده‌های مجزا یا گروههای خانوادگی نیز کاربرد دارد. پروژه تحقبقاتی سه ساله مشخص کرد که این شیوه خیلی موثر بوده است (جورنی1976، استوور1971 ، آکسمن1971 ). 

این انگیزه‌ای برای ایجاد درمانهای RE براساس همان اصول، فلسفه و روشها شد برای زوج‌ها و خانواده‌های که فرزندان بزرگتری دارند. از آنجایی که درمان RE عمدتا بر اساس آموزش مهارتها می‌باشد، قدمی منطقی برای آموزش مهارتها به زوج‌ها و خانواده‌ها می‌باشد. قبل از اینکه به مشکلات حادی دچار شوند. این برنامه‌ها تقویت RE و برنامه‌های پیشگیری از مشکل شدند (گینزبرگ، 2000). 

غنی‌سازی ازدواج

برنامه غنی‌سازی زندگی زناشویی  برنامه‌ای پربار برای بهبود ازدواج است، که برای اولین بار توسط اولسون  در سال (1987) طراحی شده است. برنامه‌های غنی‌سازی ازدواج شامل: 1- مواجهه ازدواج (یک برنامه پیشگیری مثبت در غنی‌سازی ازدواج) 2- برنامه ارتباط بین زوجین 3- برنامهRE برای ازدواج بهتر 4- برنامه آموزش صمیمیت زوجین 5- برنامه ارتقاء زوجین 6- برنامه آماده‌سازی اولسون 7- برنامه انجمن غنی‌سازی زوجین در ازدواج، می‌شود (اولسون، فورنیر و دراکمن ، 1987). پژوهش حاضر شامل دو برنامه غنی‌سازی (1. ارتقاء ارتباط 2. آماده‌سازی اولسون) می‌باشد. 

فهرست مطالب

فصل دوم: چارچوب نظری و پیشینه پژوهش غنی سازی زندگی زناشویی

غنی‌سازی ازدواج 33
2-3-1- رویکردها و برنامه‌های پیشگیری 33
2-3-2- برنامه ارتقاء ارتباط 35
2-3-2-1- تاریخچه غنی‌سازی روابط 35
2-3-2-2- پایه‌های نظری 36
2-3-2-3- شیوه‌های مداخله 37
2-3-2-4- استراتژیهای مداخله و فرمتهای زمانی برای برنامه‌های RE 42
2-3-2-5- روشهای درمان RE 42
2-3-2-6- روشهای مداخله 43
2-3-2-7- پاسخ‌های خاص رهبر یا درمانگر 44
2-3-2-7-1- تبدیل شدن 44
2-3-2-7-2- رفع مشکل 44
2-3-2-7-3- شستشو دادن 45
2-3-2-8- انتخاب برنامهRE 45
2-3-2-9- اهداف برنامهRE 46
2-3-3- برنامه آماده‌سازی - غنی‌سازی اولسون 47
2-3-3-1- تاریخچه برنامه آماده‌سازی اولسون 47
2-3-3-2- ریشه‌های نظری برنامه آماده سازی- غنی‌سازی السون 47
2-3-3-3- اهداف برنامه آماده‌سازی-غنی‌سازی اولسون 48
2-4- پیشینه‌ی پژوهشی 49
2-4-1- تحقیقات انجام شده پیرامون اثربخشی غنی‌سازی بر تعهد زناشویی در خارج از کشور 49
 2-4-2- نتایج حاصل از پژوهش‌‌های انجام شده در زمینه‌ غنی‌سازی زوجین در خارج از كشور 50
2-4-3- پژوهش‌‌های انجام شده در زمینه‌ی غنی‌سازی ازدواج در داخل کشور 51
2-4-4- پژوهش‌‌های انجام شده در درزمینه‌ی تعهد زناشویی خارج از کشور 52
2-4-5- نتایج حاصل از پژوهش‌‌های انجام شده در زمینه‌ی تعهد زناشویی در داخل كشور 53
 2-4-6- نتایج حاصل از پژوهش‌‌های انجام شده در زمینه تاب‌آوری در خارج كشور 55
2-4-7- نتایج پژوهش‌‌های انجام شده در زمینه‌ی تاب‌آوری و سرسختی روانشناختی در داخل كشور 56
خلاصه و جمع‌بندی  58
منابع و مآخذ