مبانی نظری اخلاق

 این نوشتار  نمونه فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی با عنوان مبانی نظری و پیشینه تحقیق اخلاق می باشد که در ابتدا مبانی نظری اخلاق آورده شده است .به معانی اخلاق و طبقه بندی علم آن می پردازیم. اقسام علم اخلاق و نظریه های آن را تشریح می کنیم. در ادامه تفاوت علم اخلاق از دیدگاه اندیشمندان اسلامی و غربی صحبت می شود. در مورد فرا اخلاق و مکاتب آن صحبت می شود. تئوری های اخلاق بیان می شوند. شیوه تبیین نظام اخلاقی تعیین می شود. نظام های اخلاقی کامل تشریح می شوند.و در ادامه به بررسی پیشینه تحقیق اخلاق در پژوهش های داخلی و خارجی پرداخته ایم.

معنای اخلاق
در فرهنگ معین (1371)، اخلاق به معنی خلق و خوی‌ها، طبیعت باطنی، سرشت درونی و نیز به عنوان یکی از شعب حکمت عملی خوانده شده و افزوده است: اخلاق دانش بد و نیک و خوی‌ها و تدبیر انسان است برای نفس خود یا یک تن خاص. اخلاق در اصطلاح، تعاریف و کاربردهای مختلفی دارد که توسط دانشمندان حوزه اخلاق ارائه شده است.

ابن مسکویه، ترجمه زنجانی (1375) ، در تعریف خلق میگوید:

«خلق همان حالت نفسانی است که انسان را به انجام کارهایی دعوت می‌کند، بی آن که نیاز به تفکر و اندیشه داشته باشد » همین معنی را    فیض کاشانی، (1388) آورده است: بدان که خوی عبارت است از هیئتی استوار با نفس که افعال به آسانی و بدون نیاز به فکر و اندیشه از آن صادر می‌شود.

 طبقه‌بندی علم اخلاق

علومی که اخلاق را مورد بررسی قرار میدهند مختلف هستند و هر یک از جهت خاصی به موضوعات و امور اخلاقی می پردازند که ازجمله می‌توان به علم اخلاق، اخلاق توصیفی، اخلاق هنجاری، فرا اخلاق و فلسفه اخلاق اشاره کرد.

نمونه پیشینه تحقیق اخلاق

مطلبی‌فرد و همکاران(1391)، پژوهشی را با هدف دستیابی به نشانگرهای اخلاقی مدیران آموزش عالی در چارچوب رویکرد کیفی صورت داده‌اند. نتایج تحقیق نشان داد که می‌توان مسئولیت‌های اخلاقی مدیران را در شش مقوله و 30 معیار اخلاقی تقسیم‌بندی کرد

فهرست مطالب

بخش اول:مبانی نظری اخلاق    13

2-1- معنای اخلاق    13
2-1-2- طبقه‌بندی علم اخلاق    14
2-1-2-1- علم اخلاق    14
2-1-2-1-1- تفاوت علم اخلاق از دیدگاه اندیشمندان اسلامی و غربی    14
2-1-2-2- اقسام اخلاق    15
2-1-2-2-1- اخلاق توصیفی    16
2-1-2-2-2- اخلاق هنجاری    16
2-1-2-2-2-1- نظریه‌های غایت انگارانه (نتیجه محور)    16
2-1-2-2-2-2- نظریه‌های وظیفه‌گرایانه (فرآیند محور)    17
2-1-2-2-2-3- نظریه یا مکتب مبتنی بر فضیلت    17
1-2-2-3- فرا اخلاق    18
2-1-2-3- فلسفه اخلاق    18
2-1-3- تئوری‌ها و مکاتب اخلاق    20
2-1-3-1- مکاتب واقع‌گرا    20
2-1-3-2- مکاتب غیرواقع‌گرا    21
2-1-4- شیوه تبیین نظام اخلاقی    22
2-1-4-1- نظام اخلاق اسلامی، غایت‌گرا یا وظیفه‌گرا؟    22
2-1-4-2- نظام اخلاقی اسلام عقلانی است یا وحیانی؟    23
2-1-4-3- تفاوت نظام اخلاقی اسلام با دیگر نظام‌ها    24
2-1-4-4- غایت نظام اخلاقی اسلام    25
2-1-5- تفاوت اخلاق و حقوق    25
2-1-6- ارتباط دین و اخلاق    27
2-1-6-1- نظریة تباین    29
2-1-6-2- نظریه اتحاد    29
2-1-6-3- نظریة تعامل    30
2-1-6-3-1- نیازمندی‌های دین به اخلاق    30
2-1-6-3-2- وابستگی‌های اخلاق به دین    31

بخش دوم: پیشینه تحقیقات داخلی  و خارجی اخلاق    33

2-6-1- تحقیقات داخلی    33
2-6-2- تحقیقات خارجی    42
2-7- جمع بندی و چهارچوب نظری تحقیق    52
منابع    55