مبانی نظری رفتار نامناسب معلمان

این نوشتار مبانی نظری و پیشینه تحقیق رفتار نامناسب معلمان می باشد. در بخش اول چارچوب و مبانی نظری رفتار نامناسب معلمان تشریح می شود و در بخش دوم پیشینه نظری تحقیق رفتار نامناسب معلمان در پژوهش های داخلی و خارجی مورد بررسی قرار می گیرد.

رفتار نامناسب معلمان آن دسته از رفتارهایی هستند که مانع از آموزش شده و درنتیجه در یادگیری دانش‌آموزان اختلال ایجاد می‌كند (کی رینی، پلاكس، هِیز و آیوی ، 1991؛ ثویت و مک‌کراسکی ،1998) نتایج تحقیقات بازرگان نشان داد كه نتایج تحصیلی دانش آموزان در نقاط مختلف کشور حاکی از آن است كه با نتایج مورد انتظار میزان یادگیری و پیشرفت تحصیلی  دانش آموزان فاصله زیادی داریم. یافته‌ها نشان می‌دهند كه وجود عوامل فرهنگی و اجتماعی متفاوت در مدارس می‌تواند مانع تحقق اهداف آموزش ‌و پرورش گردد عوامل فرهنگی هرکدام به‌نوبه خود قابل‌بررسی هستند،

یكی از این عوامل نوع كیفیت ارتباطی حاكم بر كلاس درس یا روابط میان فردی  معلم و دانش آموزان است. برخی بررسی‌ها و نظرخواهی كه از دانش آموزان در مدارس به‌عمل‌آمده نشان می‌دهد كه بسیاری از دانش آموزان از روابط اقتدارگرایانه در مدرسه، مقررات سخت و انعطاف‌ناپذیر، عدم درك كودكان و نوجوانان توسط بزرگ‌سالان، كمبود مشاركت در برنامه‌های آموزشی و پرورشی شكایت  دارند. دانش آموزان هرگز متقاضی امكانات آموزشی پرهزینه و غیرعملی نیستند، بلكه آنان خواستار محیطی امن و آرامش‌بخش  در مدرسه و کلاس درس بوده ومایلند مورداحترام  بزرگ‌سالان مدرسه قرار گیرند (بازرگان، 1378).

به اعـتقاد (کارلاین، 1989) معلمان‌ ناراحت‌ و عصبانی، دانـش‌آموزان را نـیز ناراحت و عصبانی می‌کنند. از طرف دیگر معلمان شاداب و خوش‌مشرب، جوانان را بانشاط و فعال می‌سازند.کاستر و همکارانش‌ (2005) صلاحیت‌های  معلمان را بـه پنـج دسته اصلی دانش تخصصی، ارتباطات، سازمان‌دهی، تعلیم و تربیت و صلاحیت‌ رفتاری‌ تقسیم می‌کنند.

ممبینی (1373) در مورد دانش آمزان این چنین  بیان می كند:

 میزان تـوجه و عـلاقه‌ای‌ کـه معلم نسبت به‌ دانش‌آموزان دارد بعد پذیرش و طرد خوانده‌ می‌شود. معلمان پذیرنده از خود عاطفه، تأیید، صمیمیت و درک نشان‌ می‌دهند. نظم‌ و ترتیب‌ ازنظر آنـان شـامل سـتایش‌ و تشویق‌ است‌ و از تنبیه بدنی استفاده‌ نمی‌کنند. در‌ چنین محیطی‌ معلم و شاگرد عاقلانه‌ترین راه را برای انجام‌ امور آموزشی انـتخاب مـی‌کنند، باهم در تعیین‌ و تنظیم اهداف تربیتی مشورت می‌نمایند، درباره‌ی مطالب‌ درسـی‌ بـحث‌ مـی‌کنند، به‌ افکار و‌ عقاید‌ همدیگر احترام می‌گذارند و کارها مطابق بااستعدادها و تمایلات، میان شاگردان تقسیم می‌شود. معلمانی که طرد کننده هستند دانـش‌آموزان‌ را تـأیید نمی‌کنند، آن‌ها را تنبیه می‌کنند و رفتار سردی با ایشان دارند. در چنین شرایطی‌ به‌ رشد و پیشرفت دانش‌آموزان اهـمیت داده نمی‌شود و عـلاقه، استعداد و احتیاجات آنان‌ موردتوجه قرار نمی‌گیرد.

به زعم غلامی وچاری (1389) آموزگار از هنگامی‌که وارد كلاس می‌شود تا هنگامی‌که زمان اختصاص داده‌شده به تدریس پایان می‌یابد به‌طور دائم بادانش آموزان در ارتباط است. ارتباطی كه معلم بادانش آموزان برقرار می‌کند، در خصوص مطالب تدریس شده و مطالب و موارد غیردرسی است كه نحوه و کیفیت هر دو می‌تواند بر یکدیگر تا‌ثیر بگذارد. نتایج تحقیقات (پینتریچ وشانك،2010) نشان داد، در چهارچوب روابط دانش‌آموز و معلم مطمئناً احساس توجه، نگرانی، حمایت و احترام به دانش‌آموز تعامل مثبت میان معلم – دانش‌آموز با پیامدهای انگیزشی مثبت ارتباط دارد (رجوع شود به كالبریسی، پو،1990؛ میجلی، بیوكنن ،1993؛ میجلی، فلد لافر، اكلز،1998؛ ناتریلو،1986) (اكلز، میجلی، ویگفیلد، رومن، 1993؛ میجلی،1989).

بروفی وگود (1986) در مرور تحقیقات فرایند – تولید در تدریس، خاطرنشان می‌کنند كه جو هیجانی كلاس (كه به‌وسیله انتقاد معلم و عاطفه منفی معلم و دانش‌آموز مشخص می‌شود) می‌تواند با پیشرفت دانش‌آموز مرتبط باشد. گرچه آن‌ها اشاره می‌کنند كه یك جو عاطفی بسیار منفی می‌تواند تأثیر منفی بر پیشرفت داشته باشد؛ اما یك جو عاطفی گرم لزوم با پیشرفت ارتباط ندارد آن‌ها اظهار می‌کنند كه جو خنثی همانند جو صمیمی، تنها به‌عنوان تقویت‌کننده (حمایت‌کننده) پیشرفت عمل می‌کند. درعین‌حال باید متذكر شد، این مطالعات كلاسی تنها بر پیشرفت دانش آموزان در آزمون‌های استاندارد متمرکزشده است سازه‌های انگیزشی معمولاً بررسی نشده‌اند باوجوداین واضح است كه تعامل مثبت –معلم دانش‌آموز در سطح مدرسه می‌تواند جوی مثبت را برای تمام اعضای جامعه مدرسه ایجاد كند. جو مدرسه به احساس اطمینان و امنیت شخصی دانش‌آموز و معلم اشاره دارد.

لی وبریك (1989) نشان داده‌اند، مدارسی كه محیط امن و آرام فراهم می‌کنند باعث پیشرفت بالاتری، به‌ویژه برای دانش آموزان اقلیت می‌شوند. همان‌گونه كه عقل سلیم به ما می‌گوید وهمان گونه كه هرم نیازهای مازلو (1954) پیشنهاد می‌کند، اگر افراد راجع به بقاوامنیت خود احساس نگرانی كنند، برای آنان رسیدن به سایر اهداف دشوار می‌شود؛ به‌این‌ترتیب، برای مدارس مهم است كه محیطی امن و مطمئن را برای همه دانش آموزان و کارکنان ایجاد كنند.

فهرست مطالب

چارچوب نظری و پیشینه پژوهش رفتار نامناسب معلمان

مبانی نظری رفتار نامناسب معلمان
2-1- مقدمه .16
2-2-ادراك دانش آموزان 16
2-2-1 - ادراك واهمیت آن .18
2-2-2 - ادراك مثبت از معلمان وارتباط كلامی تعاملی .21
2-2-3- تفاوت های فرهنگی در ادراك وارتباط تعاملی كلامی .24
2-2-4- پژوهش های مربوط به ادراك دانش آموزان.24
2-3- انتظارات دانش آموزان30
2-3-1- پژوهش های مربوط به انتظار دانش اموزان .31
2-4- نظریه در مورد صمیمیت كلامی وغیر كلامی 35
2-4-1- تفاوت های فرهنگی در صمیمیت جویی غیر كلامی.42
2-4-2- جو مدرسه وتاثیر آن برادراك 44
2-4-3- روابط دانش آموز – معلم .48
2-4-4 -پژوهش های مربوط به رفتارهای صمیمی كلامی.54
2-5- نظریه در مورد رفتار نامناسب معلمان .57
2-5-1- انواع ارتباطات در هر فرهنگ.64
2-5- 2- اعتبارمعلم .65
2-5-3 - پژوهش هایی در مورد رفتار نامناسب معلمان .66
پیشینه تحقیق رفتار نامناسب معلمان
منابع