مبانی نظری درمان فراشناختی

این نوشتار مبانی نظری و پیشینه تحقیق درمان فراشناختی را در پژوهش های داخلی و خارجی مورد بررسی قرار می دهد. 

درمان فراشناختي را مي توان درماني تلقي کرد که بيماران را در شناسايي الگوهاي فکري و مقابله اي ناکار آمد که باعث آشفتگي هاي هيجاني مزمن مي شوند، توانمند مي سازد. همچنين درمان فراشناختي به بيماران کمک مي کند تا اين الگوها را تغيير دهند و به اصلاح فرا باورها درباره ي افکار و احساساتشان بپردازند ( ولز، 2009).  فراشناخت به اطلاعاتي که هر فرد در مورد نظام شناختي خود دارد، گفته مي شود و شامل فرايند هاي حافظه فرد است و تحقيقات نشان داده است که آگاهي فرد از فعاليتها يا فرايندهاي شناختي خود، نقش و تأثير زيادي در يادگيري دارد.

تاکنون سه طبقه يا مقوله در دانش فراشناختي مشخص شده است. اين طبقات عبارتند از: 

الف) اطلاع فرد از نظام شناختي خود:

اين مقوله، اولين مقوله در نظام شناختي است که بايد مورد توجه قرار گيرد و به دانش فرد در مورد آنچه بايد در مورد يادگيري و پردازش اطلاعات بداند، اشاره دارد. اطلاع از توانايي هاي حافظه و برآورد درست اين توانايي ها مي تواند به فرد در اکتساب، نگهداري و استفاده درست از آنچه که يادگرفته است، ياري دهد. اگر نحوه بررسي مطالب و يا زمان لازم براي انجام آن از اول براي ما مشخص و معلوم نباشد، هنگام برخورد با هر تکليف، بايد آن را دوباره مطالعه کنيم. بعلاوه، اطلاعاتي که ما درباره نظام شناختي خود داريم، مي تواند مراحل سه گانه حافظه( حافظه حسي، حافظه کوتاه مدت، حافظه بلند مدت) و يا فرايندهاي کنترل کننده را در بر گيرد  (کديور، 1379).

ب) اطلاع فرد از تکليف:

دانش درباره تکليف، شامل دانش درباره ماهيت، نوع، کيفيت و چگونگي تکليفي است که قرار است فرد با آن درگير شود، مانند آگاهي از زمان، تعداد و نحوه سئوالات در يک آزمون( فلاول، 1973؛ به نقل از کار و جويس ، 1998 ). اولين قدم در يادگيري، مطلع شدن فرد از هدف يادگيري است. از آنجا که عدم کارايي حافظه، بيش از هر چيز به فقدان توجه در شروع کار بر مي گردد، اگر مطالب در ابتداي پردازش با دقت انتخاب شده باشد، يادآوري آن نيز با اختلال مواجه خواهد شد. به منظور پردازش صحيح اطلاعات، يادگيرنده بايد بتواند از توانايي هاي خود در آن زمينه آگاهي پيدا کند( کار و جويس، 1998). 

ج) اطلاع فرد از راهبرد:

دانش درباره راهبرد ها، شامل آگاهي از راهبردهاي شناختي است. به اين معني که فرد بتواند و بداند چه وقت و کجا از چه راهبردي مي توان سو جست ( فلاول، 1979؛ به نقل از کار و جويس، 1998). راهبرد به يک نقشه کلي يا مجموعه عمليات گفته مي شود که براي رسيدن به هدف معيني طرح ريزي شده است. اصطلاح ديگر وابسته به راهبرد، فن است که در خدمت راهبرد قرار دارد. بايلر و اسنومن ( 1993) در رابطه با راهبرد و فن معتقدند که شايد مهمترين نکته اي که بايد درباره اين دو مفهوم فهميد اين است که فن بايد با هدف هاي راهبرد همخوان باشد( سيف، 1379). فراشناخت شامل راهبردهاي شناختي و راهبردهاي فراشناختي است( زوهر، 1999). 

فهرست مطالب

2-7-تاريخچه فراشناخت    3
2-7-1- حوزه روان شناسي شناختي از دهه 1960    4
2-7-2-حوزه  روان شناسي رشد از دهه 1970    4
2-7-4-فراشناخت    4
2-7-4-1-فراشناخت و اختلالات هيجاني    7
2-7-5-دانش فراشناختي( باورهاي شناختي )    8
2-7-6-فراشناخت به عنوان شناخت در باره شناخت    10
2-7-7-فراشناخت به عنوان بازبيني و كنترل دنياي دروني    11
2-7-8-تجارب فراشناختي    11
2-7-9-راهبردهاي کنترل فراشناختي    12
2-7-10-هيجان، بازبيني و کنترل فراشناختي    14
2-7-11-فرا شناخت و روانشناسي باليني    16
2-7-12- مدل فراشناختي اختلال روانشناختي    20
2-7-13- فراشناخت درماني: نسخه ي سخت و نسخه نرم    22
2-7-14- خلاصه اي از مدل درماني فراشناختي    24
2-7-15- مدل بازسازي شده A-B-C    25
2-7-16- رويکرد درماني فراشناختي    27
2-8-پيشينه پژوهشي درمان فراشناختي    28
2-9-جمع بندي    31
 

يشينه تحقيقاتي 
پيشينه داخلی
پيشينه خارجی 

منابع و مآخذ
منابع فارسی    
منابع انگلیسی