مبانی نظری و پیشینه تحقیق خودنظارتی

این نوشتار مبانی نظری و پیشینه تحقیق خودنظارتی (خودکنترلی) می باشد. در بخش اول چارچوب و مبانی نظری خودنظارتی تشریح می شود و در بخش دوم پیشینه نظری تحقیق خودنظارتی در پژوهش های داخلی و خارجی مورد بررسی قرار می گیرد.

  مفهوم خود نظارتی جز مکمل و لازم فرایند یادگیری‌ و یک مکانیسم مهم در‌ تحول‌ و پیشرفت فرد است که به‌ صورت‌ ارادی انجام می‌شود و تنظیم درونی رفتار است و فرایندی است که در نتیجه آن‌ دانش‌آموزان از رفتار نامنظم و نقص‌ عملکرد‌ خودآگاه شده و در‌ جهت‌ اصلاح آن اقدام می‌کند‌ در‌ طی این فرایند به دانش‌آموز آموزش داده می‌شود که وقوع رفتار را ثبت‌ و کنترل‌ کند. مفهوم خود نظارتی یکی‌ از‌ روش‌های‌ خودکنترلی‌ و شیوه‌ای است که‌ در آن، دانش‌آموزان بر عملکردشان در مورد یک رفتار مشخص یا دسته‌ای از‌ رفتارها‌ نظارت نموده و آن‌ها را ثبت‌ می‌کنند. خود‌ نظارتی‌، یک زیرمجموعه از فرایند خودتنظیمی، رایج‌ترین شکل خودمدیریتی در کلاس درس دانش‌آموزان استثنایی‌ است‌. این‌ فرایند چندمرحله‌ای است، که در‌ طی‌ آن‌ دانش‌آموزان‌ به‌ خود مشاهده گری و سپس خود ثبتی رفتار می‌پردازند.

 این راهبرد به دو جنبه خودنظارتی توجه و مفهوم خود نظارتی عملکردی تقسیم می‌شود که معمولاً برای کمک به دانش‌آموزان جهت‌ خود مدیریتی رفتار در زمینه آموزش و پرورش استفاده می‌شود. مفهوم خود نظارتی توجه معمولاً برای نظارت بر رفتار مورد توجه (به عنوان مثال، در رفتار وظیفه یا خارج از وظیفه )، خود نظارتی‌ عملکردی‌ که مستلزم  مفهوم خود نظارتی بر عملکرد تحصیلی می‌باشد. به عنوان یک روش مؤثر در درمان‌های رفتاری و کنترل خود می‌باشد آگاهی بیمار از رفتارهای خود‌ را‌ افزایش می‌دهد. رفتارهای نامطلوب را کاهش و رفتار مطلوب افزایش می‌دهد. خود نظارتی مزایای یکسانی برای معلمان و دانش‌آموزان دارد. به‌ عنوان‌ بخشی از یک بسته مداخله‌ برای‌ معلمان جهت کمک به دانش‌آموزانی که مشکلات آموزشی دارند به طور منظم مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

 این راهبرد در تغییر رفتار‌ هدف‌، انگیزه دانش‌آموزان، رشد‌ استقلال‌ دانش‌آموزان مؤثر می‌باشد. علاوه بر این خودنظارتی در طول تاریخ به عنوان یک جزء حیاتی از آموزش و رشد کودک در نظر گرفته شده است. و دانش‌آموزان را‌ آگاه‌ می‌کند تا مسئول رفتارهای خودشان باشند. و این راهبرد برای تمام سطوح تحصیلی ابتدایی، دبیرستان و حتی کارگاه‌های آموزشی کلاس درس قابل استفاده می‌باشد. علاوه بر این در‌ گروه‌های مختلف‌ کودکان استثنایی از جمله کودکان با ناتوانی‌های یادگیری، کم‌توان ذهنی و دانش‌آموزان با معلولیت‌های‌ شدید رفتاری ممکن است منجر به افزایش یا کاهش رفتار شود‌ که متاسفانه اغلب این دانش‌آموزان در کنترل عملکرد خود سطح پایین‌تر ‌‌از‌ هنجار دارند. معمولاً این دانش‌آموزان توانایی‌های شناختی گوناگون‌، نیازهای‌ آموزشی‌ متنوع و عملکرد تحصیلی ضعیف‌تری نسبت به همسن و سالان خود دارن. خودنظارتی یک استراتژی برای ارتقاء و تغییر رفتار است.

 طبق پژوهش ناتالی، کاترین، کارل (٢٠١٠) استیون (٢٠٠٠) دانش‌آموزان با ناتوانی و بدون ناتوانی می‌توانند‌ با‌ استفاده از خودنظارتی رفتار خود را تنظیم کنند و به فعالیت‌های مستقل بپردازند و تکیه بر عوامل خارجی را کاهش دهند.  دانش‌آموزانی که خود نظارتی بالایی دارند آمادگی و حساسیت بالایی‌ برای‌ مواجهه با رخدادهای محیطی دارند، آن‌ها به سادگی احساسات خود را تجزیه و تحلیل کرده و سعی می‌کنند رفتار متناسب با هدف و شرایط خود بروز دهند. این‌ راهبرد در تمام سنین و برای دانش‌آموزان با ناتوانی‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. که این عمل بدون جلب با درخواست دانش‌آموزان، ارزان و نسبتاً به طور‌ سریع‌ تحقق‌ می‌پذیرد(طاهری و همکاران، ۱۳۹۶: ۱۷۲ و ۱۷۳)

فهرست مطالب
مبانی نظری خودنظارتی (خودکنترلی)
2-7- ماهیت خود کنترلی 
2-8- مفهوم خودکنترلی در نظریه یادگیری اجتماعی راتر 
2-9- انواع كنترل و نظارت 
1-2-9- كنترل پیش از عمل 
2-2-9- كنترل سكانی 
3-2-9- كنترل تفكیكی (بلی- خیر) 
4-2-9- كنترل بعد از عمل 
2-10- ارزیابی انواع كنترل 
2-11- مراحل فرآیند خودكنترلی 
1-2-11- تعیین معیار یا استاندارد 
2-2-11- سنجش عملكرد 
3-2-11- تشخیص انحرافات از طریق تطبیق عملكرد با استاندارد 
4-2-11- انجام اقدامات اصلاحی 
2-12- مرور تحقیقات پیشین
پیشینه تحقیق خودنظارتی (خودکنترلی)
1-2-12- پیشینه پژوهشی مربوط به ارتباط خودکنترلی و بهزیستی روانشناختی 
2-2-12- پیشینه پژوهشی مربوط به ارتباط سبک فرزند پروی و بهزیستی روانشناختی 
2-13- جمع بندی 

          2-14- فرضیه های پژوهش 
          2-15- قلمرو جغرافیایی و سازمانی پژوهش 

منابع
منابع فارسی
منابع انگلیسی

منابع