مبانی نظری سبکهای تفکر

دانلود مبانی نظری و پیشینه تحقیق سبکهای تفکر که در آن به بررسی (چارچوب) ادبیات نظری و پیشینه نظری پژوهش در تحقیقات داخلی و خارجی می پردازیم.

سبکهای تفکر
سبک تفکراز نظر استرنبرگ عبارت است از« شیوه ترجیحی تفکر»  سبک مترادف با توانایی نیست، بلکه نحوه استفاده از توانایی های بالقوه است. افراد ممکن است تواناییهای مشابهی داشته باشند،ولی سبکهای تفکرشان متفاوت باشد.سبک تفکر زمینه مشترکی بین تفکر و شخصیت است(استرنبرگ،1381).

سبک های تفکر (Thinking styles)
امروزه تربیت دانشجویان خلاق و نوآور در دانشگاه ها و موسسات آموزشی، بسیار اهمیت دارد و شناسایی سبک های تفکر افراد از عوامل مهم و کلیدی برای ایجاد خلاقیت و شناخت افراد خلاق به شمار می رود.راﺑﺮت اﺳﺘﺮﻧﺒﺮگ(۱۹۹۴)، ﺷﯿﻮهﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوت ﺗﻔﮑﺮ اﻓﺮاد در ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺒﮏﻫﺎی ﺗﻔﮑﺮ ﻧﺎﻣﮕﺬاری ﮐﺮده اﺳﺖ. از ﻧﻈﺮ وی ﺳﺒﮏ ﺗﻔﮑﺮ، روش رﺟﺤﺎن ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺗﻔﮑﺮ اﺳﺖ. ﺳﺒﮏ ﺗﻔﮑﺮ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ روش ﺑﯿﺎن ﯾﺎ ﮐﺎرﺑﺮد ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اﺳﺖ. ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ، ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ از ﻋﻬﺪه ﺑﺮآﻣﺪن ﮐﺎری اﺷﺎره دارد، در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺳﺒﮏ، ﺑﻪ اﯾﻦﮐﻪ ﻓﺮد دوﺳﺖ دارد ﭼﮕﻮﻧﻪ ﮐﺎر را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ، دﻻﻟﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺧﻮدﺣﮑﻮﻣﺘﯽ ذﻫﻨﯽ(mental self government  ) ﺳﯿﺰده ﺳﺒﮏ ﺗﻔﮑﺮ ذﻫﻨﯽ را ﻣﻄﺮح ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺧﻮدﺣﮑﻮﻣﺘﯽ ذﻫﻨﯽ، ﺑﻪ اداره ﯾﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی روزﻣﺮه زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ؛ ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﮐﻪ اﻓﺮاد ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﺮﯾﻘﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی روزﻣﺮه ﺧﻮد را در ﻣﻨﺰل، ﻣﺪرﺳﻪ، ﻣﺤﻞ ﮐﺎر و دﯾﮕﺮ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖﻫﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﯾﺎ اداره ﮐﻨﻨﺪ.

درک سبک های تفکر

از ﻧﻈﺮ اﺳﺘﺮﻧﺒﺮگ، دو ﻓﺮد ﺑﺎ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﯾﮑﺴﺎن، ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺳﺒﮏﻫﺎی ﺗﻔﮑﺮ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺳﺒﮏﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﻧﻪ ﺧﻮب ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧﻪ ﺑﺪ، ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻨﺪ. اﻓﺮاد، ﻧﯿﻤﺮﺧﯽ از ﺳﺒﮏﻫﺎ، ﯾﻌﻨﯽ ﻣﻘﺪار ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ از ﻫﺮ ﺳﺒﮏ را دارا ﻫﺴﺘﻨﺪ. درک ﺳﺒﮏﻫﺎی ﺗﻔﮑﺮ، ﺑﻪ ﻓﺮد ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺪاﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا ﺑﻌﻀﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ ﺑﺮای او ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻌﻀﯽ دﯾﮕﺮ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ آﻣﻮزﺷﯽ و ﺣﯿﻄﻪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ درﺳﯽ، ﺳﺒﮏﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻔﮑﺮ را اﻗﺘﻀﺎ ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﻃﯽ دورهﻫﺎی ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﯾﺎ ﺷﻐﻠﯽ ﻣﻮﺟﺐ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﻬﺘﺮ ﯾﺎ ﺿﻌﯿﻒﺗﺮ ﺷﻮد. ﺳﺒﮏﻫﺎی ﺗﻔﮑﺮ، ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪای از ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽﻫﺎ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ، ﺑﻠﮑﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺎ ﺣﺪی، ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ اوﻟﻮﯾﺖﻫﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ. اﯾﻦ ﺗﻤﯿﺰ، ﺣﺎئز اﻫﻤﯿﺖ اﺳﺖ، زﯾﺮا ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽﻫﺎ و اوﻟﻮﯾﺖﻫﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ داﺷﺘﻪ ﯾﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺷﮑﺴﺖﻫﺎ و ﻣﻮﻓﻘﯿﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ داده ﺷﺪه، اﻏﻠﺐ ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﺒﮏﻫﺎ اﺳﺖ.اﺳﺘﺮﻧﺒﺮگ ﺑﯿﺎن ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏﻫﺎی ﺗﻔﮑﺮ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽﻫﺎﺳﺖ. اﻓﺮاد ﻓﻘﻂ ﯾﮏ ﺳﺒﮏ ﺗﻔﮑﺮ ﻧﺪارﻧﺪ، ﺑﻠﮑﻪ ﺳﺒﮏﻫﺎی ﺗﻔﮑﺮ آﻧﺎن ﻣﺘﻌﺪد و در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ﻃﻮل زﻧﺪﮔﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ. وی ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﻋﻮاﻣﻠﯽ از ﻗﺒﯿﻞ ﺟﻨﺲ، ﺳﻦ، ﻓﺮﻫﻨﮓ و دوران ﻣﺪرﺳﻪ در ﺳﺒﮏﻫﺎی ﺗﻔﮑﺮ ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ.

دلایل اهمیت سبک های تفکر:

اﺳﺘﺮﻧﺒﺮگ و ﮔﺮﯾﮕﻮرﻧﯿﮑﻮ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺷﻨﺎﺧﺖ سبک ﻫﺎی ﺗﻔﮑﺮ ﺑﻪ دﻻﯾﻞ زﯾﺮ ﺑﺎ اﻫﻤﯿﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ:
۱)ﺑﯿﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺨﺼﯿﺖ و ﺷﻨﺎﺧﺖ، ﭘﻠﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ.
۲)ﺑﺮای ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖﻫﺎی آﻣﻮزﺷﯽ ﻣﻔﯿﺪ و ﺿﺮوری ﻫﺴﺘﻨﺪ.
۳)ﺑﺮای ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎی ﺷﻐﻠﯽ و ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﻣﻬﻢ و ﺿﺮوری ﻫﺴﺘﻨﺪ.

فهرست مطالب

تعریف نظری سبکهای تفکر

تعریف عملیاتی سبکهای تفکر

فصل دوم چارچوب نظری و پیشینه پژوهش سبکهای تفکر

2-2-پیشینه نظری سبکهای تفکّر    5
2-2-1- تعریف تفکّر    5
2-2-2- عناصر عمده در تفکّر از نظر روانشناسی    5
2-2-2-1- تصورات ذهنی:    6
2-2-2-2- تمیز    6
2-2-2-3- وحدت دادن     7
2-2-2-4- تجرید    7
2-2-2-5- تعمیم    8
2-2-2-6- زبان    9
2-2-3- نظریه خود گردانی ذهنی    10
2-2-3-1-کارکردهای سبک تفکّر    13
2-2-3-2- اشکال سبک تفکّر    14
2-2-3-3- سطوح سبک تفکر    20
2-2-3-5- گرایشهای سبک تفکّر    22
شکل 2-2- طرح نظری نظریه خودگردانی ذهنی    24
2-2-4- عوامل مؤثر در شکل گیری سبکهای تفکّر    24
2-2-4-4- سبکهای تفکّر والدین    28
2-2-5- سبکهای تفکّر درآموزش و ارزشیابی    30
2-2-5-1- رویکردهای معلّم محور و فراگیر محور    30
جدول2-1- نکات آموزشی در مورد سبکهای تفکّر    35
2-2-6- تاریخچه ای از رابطه سبک تفکر و پیشرفت تحصیلی    36
2-4- پیشینه تحقیقات  داخلی و خارجی انجام شده در مورد موضوع    39
جدول 2-3-پیشینه پژوهشهای داخلی در رابطه با موضوع    48
جدول 2-4- پیشینه پژوهشهای خارجی در مورد موضوع    54
فهرست منابع    56

يشينه تحقيقاتي 
پيشينه داخلی
پيشينه خارجی 

منابع و مآخذ
منابع فارسی    
منابع انگلیسی