مبانی نظری کیفیت زندگی زناشویی

این نوشتار مبانی نظری و پیشینه تحقیق کیفیت زندگی زناشویی را در پژوهش های داخلی و خارجی مورد بررسی قرار می دهد. 

کيفيت زندگی زناشويي يكي از گسترده ترين مفاهيم براي تعيين و نشان دادن ميزان شادي و ميزان پايداري رابطه است. کیفیت زندگی زناشويي موضوعي محوري و كليديست كه هر زوج پس از سالهاي تثبيت ازدواج ناگزير با آن مواجه مي‌شوند. اين سوال كليدي و تعيين كننده از آن جهت دغدغه جدي و ناگزير همگاني است كه تعادل زندگي انسان را نشانه مي‌رود. پس از آن تصميم بزرگ وسرنوشت‌ساز، با آن همه سرمايه‌گذاري و تعهد مادي و معنوي و تغيير در سبك زندگي، به ناچار بايد پاسخ دهيم، آيا واقعاً ارزشش را داشته است؟ آيا اين معامله‌اي منصفانه بوده؟ آيا چنين تغيير بزرگ و همه جانبه‌اي به بهترين شكل و به مناسبترين مقصد صورت پذيرفته است؟ آيا آنچه بايد مي‌شد، شده است (جديدي و جان بزرگي، 1388).

شايد تصور شود همه زوجها واقعاً با چنين پرسشهاي سهمگيني رو در رو نمي‌شوند. نكته حائز اهميت اينكه مكانيزم‌هاي دفاعي ما آدم‌ها كه وظيفه حراست از تعادل روحي و رواني ما را بر عهده دارند، اغلب به گونه‌اي عمل مي‌كنند تا ما به طور مستقيم و كاملا هوشيار در معرض پاسخگويي به سوالات تهديد‌كننده قرار نگيريم. اين مكانيزم‌هاي ناخودآگاه، به گونه‌اي در سيستم ما عمل مي‌نمايند تا سوالات سخت و وحشتناك در لباسي ملايم‌تر و كمتر تهديدكننده با ما ملاقات كنند. به دليل عملكرد همين مكانيزم‌هاي دفاعي حيات بخش است كه بحران عمومي پس از ازدواج همواره تهديدكننده و ويرانگر ظاهر نمي‌شود، گرچه كاملاً واقعيت دارد. پاسخ اين سوال از آنجا مهم و تعيين كننده است كه مي‌توان ريشه بسياري از معضلات و معماهاي پيچيده در روابط زن و شوهرها را در آن جستجو كرد. دركي كه‌آگاهانه يا ناخودآگاه زن و مرد از عشق موجود ميان خود و شريك يگانه و هميشگي زندگيشان دارند، مي‌تواند تاثيري عميق بر ساير شئون زندگي در روابط متقابل داشته باشد(جديدي و جان بزرگي، 1388).

بنابراين با توجه به تاثير عميقي كه کیفیت زندگی زناشويي بر جنبه هاي مختلف انساني دارد اين موضوع از ديرباز مورد توجه دانشمندان علوم انساني و علماي دين قرار گرفته است. از نظریه پردازانی که در دهه های اخیر به بررسی موضوع ارتباط بین زوجین و کیفیت زندگی زناشویی پرداخته اند می توان به اندیشمندانی همچون اليس (2004، 1989) ، وارينگ  (1980، 1983)، مک مستر ، فارمن ، برادبوري ، جانسون و ويفن  (2003)، تسنگ  و مک درموت ، جسلسن ، بيورز ، باگاروزي (2001) و السون  اشاره کرد.

فهرست مطالب

تعریف نظری کیفیت زندگی زناشویی

تعریف عملیاتی کیفیت زندگی زناشویی

فصل دوم چارچوب نظری و پیشینه پژوهش کیفیت زندگی زناشویی

موضع‌گيري هاي نظري در خصوص کیفیت زندگی زناشویی    11
2-1-1 تاریخچه کیفیت زندگی زناشویی    11
2-1-2 تاریخچه کیفیت زندگی زناشویی    12
2-1-3 اجزای تشکیل دهنده کيفيت زندگی زناشویی    17
          2-1-3-1 عشق      18
          2-1-3-2 همدلی    18
         2-1-3-3 محبت    19
          2-1-3-4 صمیمیت      19
          2-1-3-5 تعهد    20
         2-1-3-6 احساس مسئولیت    21
          2-1-3-7 وفاداری و جانب‌داری      21
          2-1-3-8 اعتقاد و اعتماد    21
2-1-4 عوامل مؤثر بر کيفيت زندگی زناشويي    22
          2-1-4-1 عوامل فردی      22
          2-1-4-2 عوامل ارتباطی    26
         2-1-4-3 عوامل خارجی    29
2-1-5 کیفیت زندگی زناشویی مطلوب    30
2-1-6 کیفیت زندگی زناشویی نا مطلوب    31
2-1-7 نظریه‌های کيفيت زندگی زناشويي    32
          2-1-7-1 دیدگاه برادبوري      32
          2-1-7-2 ديدگاه بيورز    34
         2-1-7-3 ديدگاه السون    35
          2-1-7-4 دیدگاه سه محوری تسنگ و مک‌درموت      35
          2-1-7-5 ديدگاه مک مستر    36
         2-1-7-6 ديدگاه فرايند کارکرد رابطه زناشویی    
2-4 يافته‌هاي پژوهشي در قلمرو موضوع مورد بررسي    66

يشينه تحقيقاتي 
پيشينه داخلی
پيشينه خارجی 

منابع و مآخذ
منابع فارسی    
منابع انگلیسی