مبانی نظری تکانشگری و رفتارهای تکانشی

مبانی نظری و پیشینه تحقیق تکانشگری و رفتارهای تکانشی موضوع این نوشتار است. در بخش اول مبانی نظری تکانشگری و رفتارهای تکانشی بررسی می شوند. و در بخش دوم به بررسی  پیشینه تحقیق تکانشگری و رفتارهای تکانشی در پژوهش های داخلی و خارجی می پردازیم. در یکی از رایج ترین تعاریف، تکانشگری به صورت آمادگی قبلی برای واکنش های سریع و بدون برنامه به محرک های درونی یا بیرونی بدون در نظر گرفتن نتایج منفی آن واکنش ها برای خود فرد یا دیگران، تعریف می شود(استنفورد  و همکاران، 2009). رفتارهاي تكانشي كه در برخي رويكردها، رفتارهاي مخاطره آميز  نيز خوانده مي شوند، به عملكردهايي گفته مي شوند كه اگرچه تا اندازه اي با آسيب يا زيان هاي احتمالي همراهند، امكان دستيابي به گونه اي پاداش را نيز فراهم مي كنند (اختياري و بهزادي، جنتي و مقيمي، 1382).

اين رفتارها بايد داراي سه عامل زير باشند:
الف) برگزيدن يك گزينه از ميان دو يا چند گزينه با پاداش احتمالي، ب) همراهي يكي از گزينه ها با احتمال پيامدهاي ناگوار و ج) روشن نبودن احتمال پيامد ناگوار در زمان رخداد رفتار (لَن  و چِرِک ، 2000).
بسياري از مردم در زندگي روزمره دست به رفتارهاي تكانشي مي زنند (مولر ، بارت ، دوگهرتي ، اشميتز  و سوان ، 2001). هر چند نشان دادن نمونه هايي از رفتارهاي تكانشي به نظر ساده مي رسد، اما تعريف دقيق پديده تكانشگري دشوار است چرا كه اختلاف نظرهاي بسياري در تكانشي يا غيرتكانشي خواندن يك رفتار وجود دارد (اوندن ، 1999).

نكته پيچيده در بررسي رفتارهاي تكانشي تنوع عللي است كه مي توانند بروز يك رفتار تكانشي را در پي داشته باشند. براي نمونه فردي كه مواد مخدر مصرف مي كند، ممكن است به علت گرايش به رفتارهاي خطر پذير، توجه زياد به پاداش ها، بي توجهي به آسيب ها، علاقه به تجربه چيزهاي تازه و يا ديگر ويژگي هاي روان-شناختي چنين رفتار تكانشي اي را انجام دهد.

فهرست مطالب 
1-6تعريف مفهومي تکانشگری    4
1-7 تعريف عملياتي تکانشگری    4
فصل دوم مبانی نظری و پیشینه تکانشگری     6
2-1-2 تکانشگري    6
2-1-2-1 تکانه    8
2-1-2-2 پردازش گزينه ها در تصميم گيري مخاطره آميز    10
2-1-2-2-1 عامل ارزش    11
2-1-2-2-2عامل زمان    11
2-1-2-2-3 عامل احتمالات    12
2-1-2-3رويكردهاي مختلف در تحليل رفتارهاي تكانشي    19
2-1-2-3-1 رويكرد شخصيت شناسانه    20
2-1-2-3-2 رويكرد رفتارگرايانه    25
2-1-2-3-3  رويكرد زيستي    26
2-1-2-3-4رويكرد اجتماعي    29
2-1-2-4 تكانشگري و جنسيت    29
2-1-2-5اختلالهاي مرتبط با تكانشگري    29
2-1-2-6 تعاریف خود نظمدهی    30
2-1-2-7 نظریه های خود نظمدهی    32
2-1-2-7-1 نظریه ی خود نظمدهی بندورا    32
2-1-2-7-2 نظریه ی خود نظمدهی کارور و شییر    33
2-1-2-7-3  نظریه خود تنظمی باتلر و واین    34
2-1-2-7-4 نظریه خودنظمدهی پینتریچ و دیگروت    35
2-1-2-8  پژوهش ها درباره تکانشگری    35
2-2 پیشینه پژوهش    38
2-2-1 پژوهشهای داخلی    38
2-2-2 پژوهش های خارجی    49
2-3 جمع بندی    54
منابع    58
منابع فارسی    58
منابع انگلیسی    67