مبانی نظری در مورد استرس

استرس كلمه اي مشتق از لغت لاتين stringer   به معني (سختي كشيدن) است.اصطلاح stress  از زبان انگليسي گرفته شده است و معادل آن در فارسي كلمه ( فشار عصبي) ترجمه شده است . كاربرد واژه فشار عصبي ،فشار رواني و فشار روحي معادل دقيقي براي استرس در زبان فارسي نيست ، چون استرس حالتي از فشار است نه خود فشار ، اما با اندكي اغماض مي توان استرس را همان فشار عصبي تعريف كرد.

ساعتچي (1376،ص 119) ، در تعريف فشار رواني گفته است وقتي فرد در شرايط و اوضاع و احوالي قرار گيرد كه تحت فشار واقع شود، يا احساس ناراحت كنندهاي به او دست بدهد، عصبي باشد ، احساس ناكامي و تنش كند يا در تعارض و بلا تكليفي باشد، ميگوييم تحت فشار رواني است. به عبارت ديگر ، تنش عصبي كه در نتيجه تعارضهاي داخلي ناشي از موقعيتهاي خارجي مختلف بوجود آمده است را مي توان فشار رواني تعريف كرد.

همچنان كه خواجه پور (1377، ص 10) مطرح كرده است اصطلاح استرس معمولا به دو معني به كار مي رود: 1- محركي كه در فرد ايجاد استرس مي كند ، يعني عامل استرس زا  2- فرايند پيچيده و پيشرونده اي كه با پديد آمدن عامل استرس زا بر ارگانيسم شروع مي شود و به مجموعه اي از واكنشها در فرد مي انجامد. اصطلاح "فشار رواني " كه برابر استرس پيشنهاد شده و تا اندازهاي هم رواج يافته ، مختص معناي علمي و وسيع و دقيق استرس نيست. فشار رواني در واقع يكي از وجوه يا عارضه هاي گوناگون استرس است. واژه استرس در بسياري از زبانهاي گوناگون دنيا با همين لفظ و معنا بكار مي رود.

فهرست مطالب

مبانی نظری و پیشینه تحقیق استرس

1-2-2  مقدمه    8
2-2-2 تعريف استرس    9
3-2-2 مدل های استرس    10
3-3-2-2 مدل تاثیر متقابل یا تعاملی (لازاروس1 1966)    13
شکل (4-2) مدل تاثیر متقابل    14
ارزیابی توسط فرد    14
عدم توازن =استرس    14
نتیجه و پاسخ استرس    14
4-3-2-2 مدل تناسب شخص – محیط (مدل کاپلان ، 1998)    14
5-3-2-2 مدل کنترل – تقاضای شغل (مدل کارازک)    15
شکل(5-2 )    15
سطح استرس    16
6-3-2-2 مدل عدم تعادل تلاش – پاداش ، سایگریست1 ( 1996)    16
4-2-2 توسعه مدل های استرس شغلی    17
1-4-2-2 نقش سایکولوژی شناختی در مدل های استرس    17
2-4-2-2 نظریه های فیزیولوژیکی استرس    17
5-2-2 عوامل ایجاد کننده استرس شغلی:    18
1) خط مشی ها سازمانی:    19
2) ساختار سازمانی:    19
3) شرایط فیزیکی سازمان:    19
4) فرآیندهای سازمانی:    20
1)عوامل محیطی:    20
2)عوامل سازمانی:    20
3)عوامل فردی:    20
1-عوامل استرس زای زمانی:    20
2-عوامل استرس زای رویارویی:    21
3-عوامل استرس زای موقعیتی:    21
4- عوامل استرس زای ناشی از انتظار:    21
6-2-2رابطه استرس و عملکرد    22
7-2-2 انواع استرس از لحاظ پیامدهای آن    22
1) استرس منفی    23
2) استرس خنثی:    23
3) استرس مثبت:    23
8-2-2 علایم و نشانه های استرس :    23
1-8-2-2  پیامدهای فردی :    24
1- عملکرد :    24
2- کناره گیری :    24
3- طرز تلقی ها :    25
منبع : مورهد/ گریفین، ترجمه الوانی و معمار زاده، 1377، ص 168    25
9-2-2 استرس معلمان    26

مبانی پژوهشی    28
جمع بندي    34
نام مولفه ها    35
1-ثبات شغلی    35
2- امکان بروز خلاقیت در شغل    35
3-عاطفی بودن محیط کار    35
4-رضایت مادی    35
5-وجود نظام های فعال و رسیدگی به شکایات کارکنان و دفاع از آن ها    35
چارچوب مفهومی پژوهش    35
1- تعهد عاطفی    36
2- تعهد مستمر    36
3- تعهد هنجاری    36
استرس شغلی    36
نام مولفه    36
1- نگرش به مهارت    36
2- قدرت تصمیم گیری    36
3- کنترل وظایف    36
4- فشار کاری و زمانی    36
5- ابهام نقش    36
6- عدم امنیت شغلی    36
7- کمبود ارزش    36
8- حمایت اجتماعی مدیر    36
منابع    37