مبانی نظری سازگاری و ناسازگاری اجتماعی

این نوشتار مبانی نظری و پیشینه تحقیق سازگاری و ناسازگاری اجتماعی را در پژوهش های داخلی و خارجی مورد بررسی قرار می دهد. 

سازگاری یا ناسازگاری امری ساده و به آسانی قابل وصول نیست، چون سازگاری امری است که با ملاک عینی ثابت نداردکه بتوان آن را دقیقاً اندازه گرفت، یک رفتار معین می‏تواند در یک فرهنگ سازگار، همان رفتار در فرهنگ دیگر ناسازگار باشد. رفتار انسان به شدت تابع زمینه‏های فرهنگی است. اساس تعریف ناسازگاری را رفتار شکل می‏دهد. ناسازگار یا کژخو به افرادی گفته می‏شود که معمولاً از هوش عادی و یا حتی هوش بالایی برخوردارند ولی دارای رفتار غیر عادی بوده یا به اصطلاح دچار اختلالات سازگاری هستند.عطاری و همکاران؛(1382). سازگار شدن با محیط مهم‏ترین منظور و غایت همه¬ی فعالیت‏های ارگانیزم است. در همه¬ی دوران زندگی خود در هر روز و ساعت سرگرم آنیم که خود دگرگون شده و دگرگون نشده را سازگارکنیم. زندگی کردن درحقیقت چیزی جز عمل سازگاری نیست. به نظر مک دالند  وقتی می‏گوییم فردی سازگار است که پاسخ‏هایی که او را به تعامل با محیطش قادر می‏کنند، آموخته باشد. در نتیجه به نحو قابل قبول مانند اعضای جامعه¬ی خود رفتار کند تا احتیاجاتش ارضا شود. زارع پور و ندپور؛(1383).

از نظری لغوی فعل سازگار شدن به معنی متناسب بودن، مربوط بودن و انطباق یا وفق دادن   می باشد.درلغت نامه دهخدا سازگاری موافقت درکار- حسن سلوک معنی شده است میرویسی؛         (1385)
سازگاری یک فرآیند پویای روان‏شناسی است که از مراحل به هم پیوسته‏ای تشکیل شده است، افراد برای ایجاد سازگاری باید مراحلی را پشت سر بگذارند. فرایند سازگاری از نیاز یا سائق شروع می‏شود و با ارضای آن تمام می‏شود، به عنوان مثال در صورتی که یک نوجوان احساس طرد شدن کند، به احساس تعلق نیاز پیدا می‏کند که از طریق پذیرفته شدن توسط والدین، معلمان یا گروه همسالان میسر می‏شود. بنابراین می‏توان مراحل سازگاری را خروج از حالت تعادل و رسیدن به حالت تعادل مجدد دانست. بیلدر و رابرت ؛(1990)، به نقل از کدیور؛(1371).

روان‏شناسان سازگاری فرد را در برابر محیط مورد توجه قرار داده‏اند و ویژگی‏هایی از شخصیت را بهنجار تلقی کرده‏اند که به فرد کمک می‏کنند تا خود را با جهان پیرامون خویش سازگار نماید، یعنی با دیگران در صلح و صفا زندگی کند و جایگاهی برای خود به دست آورد. اتکینسون و هیلگارد ؛(1989)به نقل از براهنی و همکاران؛(1382). در این میان، سازگاری اجتماعی انعکاسی از تعامل فرد با دیگران، رضایت از نقش‏های خود و نحوه¬ی عملکرد در نقشهاست که به احتمال زیاد تحت تأثیر شخصیت قبلی، فرهنگ و انتظارات خانواده قرار دارد.

فهرست مطالب

فصل دوم چارچوب نظری و پیشینه پژوهش سازگاری و ناسازگاری

1-2 مقدمه     11
2-2 تاریخچه ی آموزش مهارت‏های زندگی در جهان    12
3-2 تاریخچه ی آموزش مهارت‏های زندگی در ایران    12
4-2 تعریف سازمان بهداشت جهانی از مهارت های زندگی    13
5-2 طبقه بندی بین المللی مهارت‏های زندگی    13
5-1-2 مهارت عمومی، اصلی یا مشترک    14
5-2-2 مهارت های خاص یا غیرمشترک    14
6-2 کاربرد مهارت‏های زندگی(ارتباط مؤثر و جرأتمندی)    16
7-2  اهداف آموزش مهارت های زندگی    16
8-2  انواع مهارت های زندگی    17
9-2  نقش مهارت های زندگی در ارتقای بهداشت روان    19
نمودار شکل یک پنج حوزه اصلی مهارت های زندگی    19

10-2 مهارت ارتباط مؤثر    19
11-2 تعریف ارتباط     20
12-2 ضرورت و اهمیت ارتباطات    20
13-2 اصول و مقررات ارتباطات بین فردی    21
14-2 عناصر اصلی ارتباط    21
15-2 عوامل مؤثر در شروع ارتباط    21
16-2 موانع ارتباط    22

17-2 مهارت جرأتمندی    22    
18-2 قدرت ابراز وجود    23    
19-2 اهمیت مهارت جرأتمندانه    25    
20-2 شیوه های آموزش مهارت های زندگی    26    
21-2 اجرای برنامه ی آموزش مهارت های زندگی    28
نمودار شکل دوآثارمختلف آموزش مهارت های زندگی در طی زمان    28

22-2 سازگاری و ناسازگاری    28    
23-2 تعاریف در حیطه سازگاری اجتماعی    29    
24-2 تحلیل فرآیند سازگاری اجتماعی    32    
25-2 علائم بالینی اختلالات سازگاری    33    
26-2 انواع ناسازگاری    33
26-2-1 گروه اول ناسازگاران اجتماعی    33
26-2-2 گروه دوم ناسازگاران حسی و حرکتی    34
26-2-3 گروه سوم ناسازگاران ذهنی و عقلی    34
27-2 بهداشت روان و سازگاری    34
28-2 ملاک و معیارسازگاری    34

29-2 عوامل مؤثر بر سازگاری اجتماعی    35
29-2-1 عوامل فردی    35
29-2-2 هوش    35
29-2-3 عوامل خانوادگی    36
29-2-4 عوامل اجتماعی    37
29-2-5 رسانه های گروهی    37
29-2-6 گروه همسالان    37
29-2-7 عوامل مذهبی و اخلاقی    38
30-2 سازگاری با دانشگاه    38

31-2 مبانی نظری    40
31-2-1 نظریه های روانشناسی    40
31-2-1-1 نظریه ی اریکسون    40
31-2-1-2 نظریه ی روانشناسی فردی آدلر    41
31-2-1-3 نظریه ی بین فردی سالیوان    42
31-2-2 نظریه های جامعه شناسی    44
31-2-2-1 نظریه ی ناهنجاری دورکیم    44
31-2-2-2 نظریه ی ناهنجاری مرتون    45
31-2-2-3 نظریه ی کنش اجتماعی ماکس وبر    46
31-2-3 نظریه های مددکاری اجتماعی    47
31-2-3-1 نظریه ی توانمند سازی مدافعه    47    
31-2-3-2 نظریه ی سلامت اجتماعی کییز    47
نمودار شکل سه مدل پنج عاملی کییز    48
31-2-3-3 نظریه ی مددکاری اجتماعی شناختی- رفتاری    49
نمودار شکل چهار الگوی عمومی مورد استفاده در تئوری شناختی - رفتاری    49
31-2-3-3 نظریه ی یادگیری اجتماعی     50
31-2-4 دیدگاه ها و مکاتب    50
31-2-4-1دیدگاه روان تحلیل گری    50
31-2-4-2دیدگاه علوم رفتاری    51
31-2-4-3 دیدگاه زیستی- روانی- اجتماعی    52
31-2-4-4 سازگاری اجتماعی در مکتب انسان گرایی    52
32-2 پیشینه ی پژوهش در خارج ازکشور    53
33-2 پیشینه ی پژوهش در داخل ازکشور    55
34-2 چارچوب نظری    57
35-2 مدل نظری     58
نمودارشکل پنج مدل نظری نحوه ی آموزش مهارت های زندگی(ارتباط مؤثر و جرأتمندی)    58
36-2 سئوالهای تحقیق    59
37-2 فرضیه های اصلی پژوهش    59
38-2 فرضیه های فرعی پژوهش    59

يشينه تحقيقاتي 
پيشينه داخلی
پيشينه خارجی 

منابع و مآخذ
منابع فارسی    
منابع انگلیسی