مبانی نظری سبک های تربیتی والدین

این نوشتار مبانی نظری و پیشینه تحقیق سبک های تربیتی والدین را در پژوهش های داخلی و خارجی مورد بررسی قرار می دهد. 

در این فصل به بررسی مبانی نظری وتحقیقاتی که در رابطه با موضوع پژوهش انجام شده است می پردازیم. ابتدا مبانی نظری سبک های تربیتی والدین پرداخته و سپس به بررسی نمونه هایی ازتحقیقات انجام شده در داخل و خارج از کشور را خواهیم آورد .

در مورد شیوه فرزندپروری و تاریخچه آن باید گفت که در هر دوره با توجه به نگرشهای اجتماعی رایج نسبت به کودکان، شیوه تربیت و پرورش کودک، روشهای خاصی در مورد کودکان اعمال شده است. مثلا در سه دهه اول قرن میلادی شیوه های تربیتی بسیار خشک و خشن بودند، به والدین توصیه می شد فرزندان خود را در آغوش نگیرند تا فرزندان آنها لوس نشوند. تنبیه بدنی شدید بسیار رواج داشت. این روشها هرچند در فرهنگهای مختلف با شدت و ضعف همراه بود ولی به طور کلی روش غالب عصر قدیم بود. در قرون وسطی برای قرنها این تفکر غالب بود که کودکان در حقیقت بزرگسالانی مینیاتوری هستند (کرین 1988ترجمه فدایی1367)کودکان تنها به وسیله اندازه خود متمایز می شدند، از نظر اجتماعی با آنها مثل بزرگسالان رفتار می شد.

به محض آنکه می توانستند راه بروند و حرف بزنند به اجتماع بالغین می پیوستند، در همان بازی ها شرکت می کردند، به همان کارهای آنها مشغول می شدند تصور می شود این دیدگاه(پیش ساختگی) از قرن پنجم قبل از میلاد رواج داشته و تا سده ها اندیشه علمی را زیر سلطه خود داشت. تا اینکه در نیمه دوم قرن هجدهم با بررسی های میکروسکوپی که مراحل رشد جنین را مشخص می کرد این نظریه شروع به عقب نشینی کرد در عین حال مذهبیون آن دوران نسبت به کودکان دو دیدگاه داشتند یک دسته کودکان را آلوده به گناه اساسی بشر می دانستند و دسته دیگر آنها را موجوداتی پاک و معصوم فرض می کردند و در هر دو حال برای آموزش آنها انظباط سخت و توأم با تنبه بدنی را لازم می دانستند و البته هیچگاه برای شروع خیلی زود نبود (آریس 1960 ترجمه اكرمي، 1389)

در سده چهار م میلادی نظریه پیش ساختگی دست کم در قلمرو اندیشه اجتماعی به تسلیم در برابر یک وضعیت محیط گرایانه روی نهاده بود. هرچند که نویسندگان این دوره محیط گرایان کمال العیار نبودند و هنوز به برخی نشانه های کودکی مثل تباهی یا معصومیت اعتقاد داشتند، ولی حداقل معتقد بودند کودکان کاملا شبیه بزرگسالان زاده نمی شوند بلکه در اثر آموزش و پرورش تبدیل به بزرگسالانی می شوند که بودند در آن دوران دانشمندانی چون جان لاک و ژان ژاک روسو پا به عرصه وجود گذاشتند که با تئوریهای خود انقلابی در پرورش و تربیت کودک به وجود آوردند. مردم کم کم دست از روشها خشن گذشته برداشتند و به نیاز های طبیعی کودکان پرداختند. هرچند که بازهم کاستی هایی ر این زمینه مشاهده می شد ولی به کودکان فرصت بازی و رشد مطابق آنچه طبیعت آنها پیش بینی می کرد داده شد. هدف از تربیت در آن دوران ایجاد عادات خوب و حذف رفتارهای بد از خزانه رفتاری کودک بود(ماسن 2000 ترجمه یاسایی1380) این دیدگاه عینی کنترل شده و غیر عاطفی در زمینه فرزندپروری به خوبی در نقل قول واتسون نمایان است:" برای تربیت کودک شیوه معقولی وجود دارد، با بچه طوری رفتار کنید که گویی بزرگسالی است کم سن و سال. هرگز او را در آغوش نکشید و روی زانوی خود ننشانید..."(واتسون  1928 به نقل از رئیس دانا 1375) 

فهرست مطالب

تعریف نظری سبک های تربیتی والدین

تعریف عملیاتی سبک های تربیتی والدین

فصل دوم چارچوب نظری و پیشینه پژوهش سبک های تربیتی والدین

مقدمه    4
2- 1  تعریف خانواده    4
2 - 2 نقش والدين در رفتار فرزند    7
2 - 3 دلبستگي و پيوند والديني    9
2 – 4 تأثیر محیط و فضای خانواده بر کودکان    10
جدول 2-1  تأثیر فضای خانواده بر کودکان    11
2 - 5  شیوه های فرزند پروری    14
2 - 6 تاریخچه شیوه فرزند پروری    15
2- 7  تاریخچه فرزند پروری در ایران    18
2 - 8  بنیان نظری روشهای فرزند پروری و تحقیقات صورت پذیرفته در این زمینه    20
الگوهای مختلف روابط والد- فرزند در دیدگاه یکسویه    22
شیوه فرزند پروری شیفر    22
شکل 2 – 1 الگوهای فرزندپروری شیفر    23
جدول2-2 ابعاد شیوه های  فرزند پروری والدین از نگاه شیفر ؛ اقتباس از شیرازی،1385    24
شیوه های فرزندپروری بامریند    25
پذیرندگی-  پاسخ دهندگي    27
توقع     داشتن    27
پایین    27
شکل 2-2     نمایش چهار شیوه فرزند پروری در دو بعد پذیرندگی و توقع داشتن    27
شیوه فرزندپروری مقتدرانه    27
شیوه فرزندپروری مستبدانه    29
شیوه فرزندپروری سهل گیرانه    30
شیوه فرزندپروری مسامحه کار    31
جدول 2-3: تاثیرات حاصل از شیوه های مختلف فرزند پروری در دوران کودکی وبزرگسالی، بامریند،1991به نقل از برنز،2006 ،ترجمه سعیدی،1391).    33
شیوه های جدید فرزندپروری بامریند    34
جدول 2-4 : ابعاد شیوه های فرزند پروری والدین دایانا باوم مریند؛ اقتباس از برنز،2006    36
الگوهای والد- فرزند در دیدگاه دو سویه    42
رویکرد بازتابی یا آینه گونه" تأثیر کودکان بر والدین"    42
نظریه تأثیرمتقابل    43
2-9عوامل تعیین کننده شیوه های فرزندپروری والدین    44
2-10نقش تفاوت های جنسی در نحوه برخورد والدین    46
2-11روش فرزندپروری ، دخالت والدین در فعالیتهای مدرسه و پیشرفت تحصیلی نوجوانان    56
2-12محیط خانه، خود پنداری و پیشرفت تحصیلی: یک هدف مدلسازی متداول    57
منابع فارسی    62

يشينه تحقيقاتي 
پيشينه داخلی
پيشينه خارجی 

منابع و مآخذ
منابع فارسی    
منابع انگلیسی