مبانی نظری تیپ شخصیتی A و B

این نوشتار مبانی نظری و پیشینه تحقیق تیپ شخصیتی قابل ویرایش با فرمت ورد doc بصورت جامع و کامل می باشد. در بخش اول (چارچوب) ادبیات نظری تیپ شخصیتی تشریح می شود و در بخش دوم پیشینه نظری تحقیق تیپ شخصیتی در پژوهش های داخلی و خارجی مورد بررسی قرار می گیرد. 

در یک تقسیم بندی، ویژگی های شخصی را به دو دستهA  وBتقسیم کرده اند. تیپA  وB از جمله از ویژگی های عمده شخصیتی است که بر رفتار انسان اثر می گذارد. الگوی رفتاری A وB را در دهه 1950 میلادی دو پزشک متخصص به نام فریدمن و روزمن (1983) شناسایی کردند.الگوی رفتاری تیپ A با تلاش های پیشرفت رقابتی، فوریت زمان و خصومتی که به راحتی بر انگیخته می شود، مشخص شده است. از سایر ویژگی های افراد تیپ A ، می توان سختکوشی، استرسی و ناشکیبا بودن به دیگران را نام برد. افراد تیپB بر خلاف تیپ A رفتار می کنند. آنها کمتر خشمگین می شوند و حتی به هنگام خشم، موقعیت را با واقع بینی بیشتر می پذیرند.

افراد واكنش‌هاي متفاوتي در  مقابله با عوامل استرس‌زا از خود نشان مي‌دهند. يكي از شيوه‌هاي بررسي تفاوت رفتاري افراد هنگام قرار گرفتن در محيط‌هاي استرس‌زا، مطالعه الگوي رفتاري تيپ  A  مي‌باشد. افراد تيپ A معمولاً عجول، كم حوصله، سختگير، رقابت‌جو، برتري‌طلب، آتشي مزاج، پرخاشگر و كينه‌جو هستند. چنانچه غذا خوردن، صحبت كردن و راه رفتن شما تند و باعجله باشد و دائماً از دست افرادي كه در كارشان سهل‌انگاري مي‌كنند در رنج و عذاب باشيد، مطمئن باشيد كه شما نيز جزو افراد تيپ A مي‌باشيد. از آنجایي كه الگوي رفتاري با هر يك از متغيرهاي مربوط به الگوي كلي ما از استرس مطابقت دارد، بنابراين در بخش‌هاي مختلف اين فصل بيشتر بدان پرداخته مي‌شود. اولاً الگوي رفتاري تيپ A مي‌تواند تأثير مستقيمي بر سطوح گوناگون عوامل استرس‌زايي كه يك فرد با آن روبرو مي‌شود، داشته باشد. براي درك بهتر اين ارتباط، فرض كنيد كه افراد تيپ A بسيار سختگير بوده و براي دستيابي به آرزوي بزرگي كه دارند تلاش مي‌كنند. اين گرايشات رفتاري مورد پسند سازمان مي‌باشد. بنابراين افراد تيپ A به دليل كيفيت انجام كارشان مورد تشويق قرار مي‌گيرند. از طرف ديگر چون اين افراد پرخاشگر و رقابت‌جو مي‌باشند، پس پيوسته در معرض درگيري با افراد ديگر قرار دارند. مطمئناً شما نيز با اين واقعيت موافقيد كه درگيري و كشمكش با همكاران يكي از عوامل استرس‌زاي مهم تلقي مي‌شود. دوماً اين كه الگوي رفتاري تيپ A نه تنها عوامل استرس‌زا بلكه بر خود فرآيند استرس نيز تأثير دارد.

احمدی(1392) در تحقیقی با عنوان بررسی رابطه تعارض و ابهام نقش و فرسودگی شغلی با تأکید بر تیپ شخصیتی به این نتیجه رسیده است که در تیپ شخصیتی نوع A بین ابهام نقش و فرسودگی شغلی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. همچنین در تیپ شخصیتی نوع B بین ابهام نقش و فرسودگی شغلی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. شدت این ارتباط در تیپ شخصیتی نوع B شدید تر است. ولی در هر دو نوع تیپ شخصیتی بین تعارض نقش و فرسودگی شغلی رابطه معنی داری مشاهده نشده است. لازم به ذکر است که متغیرهای ابهام نقش و تعارض نقش جزو عوامل استرس زای بازدارنده می باشند(احمدی، 1391).