دانلود مبانی نظری تنیدگی

این نوشتار مبانی نظری و پیشینه تحقیق تنیدگی و استرس می باشد. در بخش اول چارچوب و مبانی نظری تنیدگی تشریح می شود و در بخش دوم پیشینه نظری تحقیق تنیدگی در پژوهش های داخلی و خارجی مورد بررسی قرار می گیرد.

تـَنیدگی یا اِستـِرس یا فشار عصبی در روان‌شناسی به معنی فشار و نیرو است و هر محرکی که در انسان ایجاد تنش کند، استرس زا یا عامل تنیدگی نامیده می‌شود.تنش ایجاد شده در بدن و واکنش بدن را تنیدگی می‌گوییم به عبارتی هر عاملی موجب تنش روح و جسم و از دست دادن تعادل فرد شود، تنیدگی‌زا است. هنگام وارد شدن استرس بدن واکنش‌هایی از خود نشان می‌دهد تا تعادل از دست رفته را باز گرداند که این عمل استرس است.

تنیدگی واکنشی است که در فرد در اثر حضور عامل دیگری به وجود می‌آید و قوای فرد را برای روبه‌رو شدن با آن بسیج می‌کند و ارگانیزم (یا موجود زنده) حالت آماده‌باش پیدا می‌کند.تغییر شغل، نقل مکان به یک شهر جدید، ازدواج، مرگ نزدیکان، و وجود یک بیماری بااهمیت در خانواده از جمله عوامل بیرونی رهاسازی فشارعصبی هستند. جالب آنکه حوادث شادی‌آور نیز می‌توانند به همان اندازه وقایع غم‌بار برای انسان فشارزا باشند. از عوامل درونی می‌توان به ناراحتی‌های جسمانی و یا روانی اشاره کرد. برخی از ویژگی‌های شخصیتی، مانند نیاز به‌دست آوردن رضایت دیگران نیز می‌توانند فشارزا باشند.

همة ما به‌طور روزانه فشار روانی را تجربه می‌كنیم. پژوهشگران بر این باورند كه فشار روانی دو واكنش اساسی را در انسان بر می‌انگیزد:

1. مقابلة فعال

2. گریز انفعالی كه به اصطلاح پاسخ «جنگ و گریز» نامیده می‌شود (رضاییان،1383، ص4).

پاسخ ما به فشار روانی می‌تواند به آثار جانبی منفی مانند سردرد، بی‌خوابی، حمله قلبی، فشار خون بالا و ضربه منجر شود یا نشود. امروزه پاسخ ما به فشار روانی به دلیل تكرار آن به صورت عاملی در آمده كه به‌طور جدی زندگی روزانه ما را مختل می‌كند. انسانها منبع انرژی محدودی برای مبارزه با فشار روانی دارند و قرار گرفتن در معرض فشار روانی برای مدت طولانی، بدون كاهش آثار منفی آن به تحلیل رفتن می‌انجامد. در این نقطه فرد به هم می‌ریزد و ممكن است در همان حال كه خود را برای ارائه كاری آماده می‌سازد، پشت میز خود به خواب فرو رود یا آن كار را به طور كلی رها سازد. انطباق یا عوامل فشار روانی، تلاشی پرهزینه است. فعال شدن «عوارض كلی انطباق» جایگزین تقاضاهای بسیار زیاد از بدن می‌گردد. اگر مقاومت نسبت به یك بحران خاص زیاد باشد و بحران برای مدت طولانی ادامه یابد، انرژی كمی برای انطباق با سایر عوامل فشار روانی باقی می‌ماند. چنان‌چه فرد مدت طولانی در معرض فشار روانی قرار گیرد انرژی وی برای انطباق تحلیل می‌رود و این تحلیل رفتن به شكل‌های افسردگی و اختلال‌های ذهنی بروز و نمود می‌یابد.

مقدمه
در دهه اخیر موضوع استرس و آثار آن در سازمانها مورد توجه بسیار واقع گردیده است اگر چه در علم پزشكی مساله فشار عصبی و علل و عوارض آن مدتهاست مورد بررسی و تحقیق قرار دارد اما باب این بحث در رفتار سازمانی تازه گشوده شده است.علیرغم این نظر كه استرسهای مفید نیز وجود دارد و مقداری از فشارهای عصبی برای ایجاد تحرك و تلاش در انسان ضروری است، زمانی كه بحث استرس مطرح می شود بیشتر به عوارض و ضایعات آن توجه شده  واسترس مفید مد نظر قرار نمی گیرد. 

به هرحال استرس اثرات فراوانی بر عملكرد و فعالیتهای اعضای سازمان دارد. مدیران، كاركنان و ارباب رجوع سازمان تحت تاثیر فشارهای عصبی دچار حالات روانی خاصی می شوند و دست به اعمالی می زنند كه مستقیما در باز دهی سازمان منعكس می گردد. فشارهای عصبی دارای آثار جسمانی نیز هست و از این طریق هم به سازمان لطمات شدیدی می آورد. استرسهای حاد نیروی انسانی سازمان را هم ضایع می كند  و هدف سازمان را دستخوش تزلزل می سازد. عده ای از صاحبنظران رفتار سازمانی استرس را بیماری شایع قرن نامگذاری كرده اند. شاید هم به راستی دوران ما عصراسترس و فشارهای عصبی است، دوره ای كه در آن انسان بیش از هر زمان دیگری در معرض عوامل موجد استرس قرار گرفته و در چنین جهان پر هیاهویی چگونه می توان از استرس اجتناب كرد یا به مصاف و مقابله پرداخت؟ عوامل موجد استرس چیست و چگونه می توان آن را مدیریت كرد؟

فهرست مطالب
 تنیدگی

 مقدمه
 رهیافتها نسبت به فشار روانی 
. خود تنظیمی/پزشكی
. ارزیابی شناختی
. انطباق فرد با محیط
. روانكاوی
. الگوی هانزسلیه: مفهوم سازگاری
. الگوی هلمز و راهه: وقایع زندگی
 ماهیت دوگانه فشار روانی
 تعریف تنیدگی
 تئوریهای تنیدگی
. استرسورهای خرد و كلان
. مدل شخص– محیط
. نظریه شخص – محیط در قلمرو غیركاری
. مدل تنیدگی شغلی كاراسك
. ناسازگاری سبك زندگی
. نظریه تنیدگی پنهان
. منابع تنیدگی: مدل چهار سطحی تنیدگی
 عوامل فردی
. استرسورهای شخصی
. استرس ادراك شده
. كفایت پاداش
. محیط ادارك شده غیردوستانه
. نوع كارمند
. چرخش شغلی و بازنشستگی
. استرسورهای خصوصیات غیر شخصی کارمند
. نوبت کاری
 مشكلات نوبتكاری
 ریتم سیرکادین
 پیامدهای نوبتکاری
  مشکلات مربوط به خواب
 مشکلات بالینی
 مشکلات غیر بالینی
. انواع مشاغل و ویژگیهای شغل
. زمان یا فاصله رفت و آمد و نوع وسیله حمل و نقل
. مسافرت شغلی
. استرسورهای شغل
. تقاضاهای شغلی
. فشارهای نقش( تعارض و ابهام در نقش)
. مسئولیت
. رابطه با سرپرست
. یکنواختی، گرانباری نقش یا کمباری نقش
. تصمیم گیری
 عوامل گروهی
. فرهنگ
. گروه
 عوامل سازمانی         
. جو سازمانی
. فناوری
. اثرات روانی
. تشویش اطلاعاتی
. تغییر
. محیط طبیعی سازمان
 عوامل فراسازمانی
. عوامل محیطی
. عوامل خانوادگی
. استرسورهای وجهه و اعتبار
. عوامل اقتصادی
. سلامت
. روابط اجتماعی
 تفاوتهای فردی و عوامل وضعیتی  تعدیل کننده تنیدگی
. ارزیابی شناختی عوامل تنیدگی
. تنیدگی کوتاه مدت یا بلند مدت 
. حمایت اجتماعی
. مدیریت زمان
. مذهب و معنویت
. جنسیت و تأثیر آن بر تنیدگی
. الگوهای رفتاری (نوع الف و نوع ب)
. شخصیت خستگی ناپذیر یا نستوه
 تعریف سرسختی
 مولفه‌های سرسختی
. كنترل
. تعهد
. چالش
. عوامل شخصیتی
 خوداتكایی، بی تعلقی یا تعلق بیش از حد
 عزت نفس یا احترام به خود
 کانون کنترل درونی
 توان
 پیامدهای تنیدگی
. پیامدهای شناختی
. پیامدهای روانشناختی (نگرشی)
 تحلیل رفتگی
. مدل تحلیل رفتگی
 افسردگی و سایر بیماریهای روانی
 رضایت شغلی
. پیامدهای رفتاری
 تاخیر، غیبت، جابجایی و ترک خدمت
 سیگار و سوء مصرف مواد(ضایع کردن جسم)
 عملکرد
. رابطه میان فشار روانی و عملکرد -  قانون یرسون
 سوانح
. پیامدهای فیزیو لویک
 سلامت عمومی
 استراتژیهای مدیریت تنیدگی
. استراتژیهای سازمانی پیشگیری تنیدگی
 پیشگیری از تنش زاها (راهبردهای مسأله محور)
. طراحی مجدد شغل
. شفاف سازی نقش
. برنامه زمانی کار
. سبک مدیریت و ساختار سازمانی
. فرهنگ سازمانی و ارتباطات
. نظام پاداش عادلانه
 پیشگیری از تنیدگی (راهبردهای احساس محور)
. تیم سازی 
. حمایت اجتماعی
. مشاوره های روانی
 پیشگیری و درمان پیامدهای تنیدگی
. برنامه های کمک به کارکنان
. زمان استراحت کافی
. مرخصی تنیدگی
. بهبود شرایط کاری
. راهبردهای فردی پیشگیری تنیدگی
 پیشگیری از تنش زاها ( راهبردهای مسأله محور)
. خوش بینی اکتسابی
. مدیریت زمان
. فعالیتهای اوقات فراغت
 پیشگیری از تنیدگی (راهبردهای احساس محور)
. انطباق
. عوامل وضعیتی و شخصی
. ارزیابی شناختی عوامل تنیدگی
. فنون سازگاری
. ورزش
 پیشگیری و درمان پیامدهای تنیدگی
. خود گشودگی(افشا)
. آرام سازی
. رژیم غذایی
. بازخور زیستی
. فعالیتهای غیر هوازی: مراقبه
. درمان

 منابع فارسی
 منابع لاتین