دانلود مبانی نظری رشته مدیریت
یادگیری سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی
مقدمه
در 15 سال گذشته تحقیقات زیادی در موضوع رفتار شهروندی سازمانی صورت گرفته است. این واژه اولین بار در سال 1983 توسط ارگان و همكارش مطرح شد(ارگان؛ 1983). مبنای این مطرح شدن به مفاهیمی از قبیل " تمایل به همكاری "(بارنارد؛ 1938) و نیز تمایز بین عملكرد قابل اعتماد نقش و " رفتارهای نوآورانه و خودجوش " (كتز و كاهن؛ 1987) برمی گردد.
در ابتدا تحقیقات عمدتا در راستای شناخت رفتارهایی بود كه با وجود تاثیر آشكار بر عملكرد سازمان ها، در سیستم های ارزیابی عملكرد جدا از محدوده شغل ملاحظه می شد. البته به تدریج همراه با توسعه مفهوم رفتار شهروندی سازمانی مشخص شد كه تمایز میان فعالیت های درون حوزه شغل و خارج از حوزه شغل چندان مشخص و آشكار نیست. لذا باید رفتار شهروندی سازمانی را به طور انعطاف پذیر تعریف كرد.
یكی از تعاریف اولیه كه مورد قبول بسیاری از محققان قرار گرفته است، توسط ارگان (1988) مطرح شده است:
" رفتار شهروندی سازمانی شامل رفتار های اختیاری كاركنان است كه جزء وظایف رسمی آنها نیست و مستقیما توسط سیستم رسمی پاداش سازمان در نظر گرفته نمی شود ولی میزان اثر بخشی كلی سازمان را افزایش می دهد. ")ارگان؛ 1988)
متغیر دیگری كه در این تحقیق به آن پرداخته خواهد شد یادگیری سازمانی می باشد. یكی از كاملترین تعاریفی كه در مورد یادگیری ارائه شده است یادگیری را فرایند یافتن خطا و اصلاح آن می داند. در فصل دوم به صورت مفصل به تشریح این دو متغیر و ارتباط میان آنها خواهیم پرداخت. اما فصل اول این تحقیق شامل مطالب ذیل خواهد بود: بیان مسئله تحقیق؛ اهمیت و ضرورت تحقیق؛ اهداف و فرضیات تحقیق؛ روش های تحقیق و تجزیه و تحلیل اطلاعات و نهایتا زمان بندی تحقیق مشخص خواهد شد.
کلمات کلیدی:
كاركنان
عمکرد سازمان
یادگیری سازمانی
رفتار شهروندی سازمانی
2-1- بیان مسئله پژوهش
در مقدمه ذكر شد كه رفتار شهروندی سازمانی شامل رفتار های اختیاری كاركنان است كه جزء وظایف رسمی آنها نیست و مستقیما توسط سیستم رسمی پاداش سازمان در نظر گرفته نمی شود ولی میزان اثر بخشی كلی سازمان را افزایش می دهد. نكته دیگر اینكه احتمالا پیش بینی و ارزش گذاری این رفتارها به كمك معیار هایی كه به نگرش ها و حالات كاركنان توجه می كنند، بهتر از معیار های متداول ارزیابی عملكرد است ، چراكه جنبه ارادی و اختیاری این رفتارها بسیار برجسته تر رفتارهای عادی یك شغل است. همچنین اثرات مفید رفتار شهروندی سازمانی بر زمینه های اجتماعی، روانشناسی، سازمانی، و سیاسی یك سازمان با ارزش تر از اثرات آن بر شاخص های كمی و عملكردی است)فار؛ 2004)
درباره ابعاد رفتار شهروندی سازمانی هنوز یك توافق واحد بین محققان وجود ندارد. برای مثال ابعادی نظیر رفتارهای كمك كننده، رادمردی و گذشت، وفاداری سازمانی، پیروی از دستورات، نوآوری فردی، وجدان، توسعه فردی، ادب و ملاحظه، فضیلت مدنی، نوع دوستی و ... در تحقیقات مختلف به عنوان ابعاد شكل دهنده رفتار شهروندی سازمانی مورد توجه قرار گرفته اند. همچنین بعضی محققان بین رفتارهای شهروندی در رابطه با دیگر افراد و نیز در رابطه با كل سازمان تفاوت قائل شده اند.)پاداسكف؛ 2000).
ابعادی كه بیشترین توجه را میان محققین به خود جلب كرده اند عبارتند از:
نوع دوستی(فداكاری) ، وجدان(وظیفه شناسی) ، ادب وملاحظه(توجه و احترام) ، راد مردی و گذشت(پایداری و تحمل پذیری) ، فضیلت مدنی(مشاركت مدنی)
این پنج بعد توسط ارگان در سال 1988 مطرح شدند و پاداسكف و همكارانش در سال 1990 با كمك روش تحلیل عاملی برای هركدام از این پنج بعد، مقیاس سنجش استانداردی ایجاد كردند كه این مقیاس ها در سالهای بعد برای سنجش رفتار شهروندی سازمانی مورد استفاده بسیاری از محققان قرار گرفته است. (ارگان؛ 1988 و پاداسكوف؛ 1990).
فهرست مطالب
فصل دوم: مبانی نظری
مقدمه 13
2-1-1) بخش اول: یادگیری سازمانی 15
2-1-2) توپولوژی رویكردهای مطالعه در حوزه یادگیری سازمانی 17
2-1-3) یادگیری فردی 18
2-1-4) یادگیری سازمانی 24
2-1-5) مهارت های یادگیری 27
2-1-5-1) تفكر سیستمی 28
2-1-5-2) مدلهای ذهنی 29
2-1-5-3) شایستگی شخصی 29
2-1-5-4)یادگیری خود هدایتی 30
2-1-5-5)گفتمان 30
2-1-6) سازمان یادگیرنده 31
2-1-7) قابلیت یادگیری 32
2-1-8) معماری سازمان یادگیرنده 35
2-1-9) ابزارها؛ تئوری ها و مدل های سازمان یادگیرنده 36
2-1-10)موانع یادگیری 39
2-1-10-1) اطلاعات اریب 39
2-1-10-2) خطا در تفسیر 39
2-1-10-3) ناتوانی در اقدام 40
2-1-10-4) ناتوانی كوری 40
2-1-10-5) ناتوانی حل سرانگشتی مسائل 40
2-1-10-6) ناتوانی فقدان تنوع 40
2-1-10-7) ناتوانی همبستگی قوی 41
2-1-10-8) ناتوانی معلولیت 41
2-1-10-9) ناتوانی یادگیری خرافی 41
2-1-10-10) ناتوانی انتشار ناكارامد 41
2-1-11)سبكهای یادگیری 42
2-1-12) مولفه های یادگیری سازمانی 44
2-1-13)تشریح مولفه های یادگیری سازمانی مورد استفاده درتحقیق براساس مدل دیانی 50
2-1-14) جمع بندی یادگیری سازمانی 53
رفتار شهروندی سازمانی 54
2-2-1) مقدمه (تعاریف و تاریخچه ) 55
2-2-2) انواع رفتار شهروندی 57
2-2-3) ابعاد رفتار شهروندی سازمانی 59
2-2-3-1) فداكاری 59
2-2-3-2) توجه و احترام 60
2-2-3-3) وظیفه‌شناسی 60
2-2-3-4)پایداری یا تحمل پذیری 60
2-2-3-5) مشاركت مدنی 62
2-2-4) عوامل تاثیرگذار بر رفتارشهروندی سازمانی 62
2-2-5) چگونه رفتار شهروندی بر عمکرد سازمان تاثیر می گذارد؟ 63
2-2-6) سرمایه اجتماعی به عنوان مزیت رقابتی 64
2-2-6-1) ابعاد سرمایه اجتماعی 64
2-2-6-1-1) بعد ساختاری سرمایه اجتماعی 64
2-2-6-1-2)بعد ارتباطی سرمایه اجتماعی 64
2-2-6-1-3)بعد شناختی سرمایه اجتماعی 65
2-2-6-2) الگوی ارتباط رفتارشهروندی و توسعه سرمایه اجتماعی و تاثیر آن در عملکرد سازمانی 65
2-2-7) عواملی كه شهروندی كاركنان را ارتقاء و پرورش می‌‌دهند: 69
2-2-7-1) رضایت شغلی 69
2-2-7-2)رهبری تحول آفرین 69
2-2-7-3) درگیری شغلی و شغل‌ها و مأموریتهای جذاب 69
2-2-7-4) حمایت سازمانی 70
2-2-7-5) عدالت سازمانی 70
2-2-7-6)خصوصیات و خصلت‌های شخصی كاركنان 72
2-2-8) سیاست و اقدامات سازمانی كه رفتار شهروندی را تشویق و ترغیب می‌كنند 73
2-2-8-1) استخدام و جذب 73
2-2-8-2)آموزش و توسعه 73
2-2-8-3)ارزیابی عملكرد و جبران پرداخت 74
2-2-8-4) سیستم‌های غیر رسمی رفتار شهروندی را تشویق و ترغیب می‌كنند 74
2-2-8-5)پیوند و روابط بین فردگرایی, جمع‌گرایی و رفتار شهروندی سازمانی 77
2-2-9) رفتارهای ضد شهروندی و عوامل موثر بر آن 79
2-2-9-1) رفتارهای ضد شهروندی 79
2-2-9-2)عوامل تاثیر گذار بر رفتار ضد شهروندی در محیط های فروش 80
2-2-9-2-1)عدالت سازمانی 80
2-2-9-2-2)رقابت های درون موسسه 81
2-2-9-2-3)استرس شغلی 82
2-2-9-2-4)تناسب سازمانی 82
2-2-9-2-5)حیطه كنترل 83
2-2-9-2-6)درون گرائی 83
2-2-9-2-7) خودكنترلی 84
2-2-10) جنبه‌های منفی رفتار شهروندی (كنترل و مهار برخی از دامهای بالقوه رفتار شهروندی سازمانی) 85
2-2-10-1) شهروندی و مدیریت تسخیر احساسات 85
2-2-10-2)هزینه‌های بالقوه رفتار شهروندی 85
2-2-10-3)شهروندی افزاینده (روز افزون) 86
2-2-11) روابط بین شهروندی عادی و رفتار شهروندی 86
2-2-12) آیا شهروندان خوب عادی, شهروندان خوب سازمانی را بناء می‌كنند؟ 87
2-3) بررسی ارتباط میان یادگیری سازمانی و رفتار شهروند سازمانی 89
2-4) پیشینه تحقیق 92
منابع و مآخذ