این نوشتار مبانی نظری و پیشینه تحقیق تولید ناب می باشد. در بخش اول چارچوب و مبانی نظری تولید ناب تشریح می شود و در بخش دوم پیشینه نظری تحقیق تولید ناب در پژوهش های داخلی و خارجی مورد بررسی قرار می گیرد.
تشریح تولید ناب
تولید ناب اصطلاحی که کرافسیك تحقیق گر برنامه بین المللی موتور خودرو (IMVP ) برنهاده است. این شیوه تولید، نیروی انسانی موجود در کارخانه، فضای لازم برای تولید، سرمایه ای که صرف ابزارآلات می شود، نیروی مهندسی لازم برای به وجود آوردن محصول جدید و زمان مورد نیاز برای ساخت محصول جدید را به نصف تقلیل می دهد. همچنین در تولید ناب موجودی مورد نیاز به کمتر از نصف می رسد، عیب ها بسیار کمتر می شود و محصولات با تنوع فزاینده تولید می شوند. (عظیمی، 1389: 22)
زادگاه تولید ناب در شركت تویوتا در جزیره ناگویا در ژاپن است . خانواده تویوتادر صنعت ماشین آلات نساجی فعال بودند و در دهه 1930 به دلیل نیازشدید دولت ژاپن شركت مذكور وارد صنعت وسایل نقلیه موتوری گردید . درآن سال ها این شركت بامشكلاتی از قبیل بازار داخلی كوچك ، نیروی كار ثابت ،فقدان سرمایه كافی و رقبای خارجی علاقه مند به بازار ژاپن روبرو بود. درهمین زمان آی جی تویوتا با مهندس شرکت تایچی اوهونو برای الگوبرداری از شیوه تولید صنعت اتومبیل سازیآمریکا به این کشور سفر کرده واز شركت اتومبیل سازی فورد بازدید به عمل آوردند و نهایتا به این نتیجه رسیدند كه اصول تولید انبوه قابلیت پیاده سازی در ژاپن را نداردو این سیستم پر از مودا (در زبان ژاپنی به معنای اتلاف ) است. برهمین اساس آن ها شیوه جدیدیدرتولید را ایجاد کردند که بعدها تولید ناب نام گرفت. (مرادی، 1392: 124)
تولید ناب یك سیستم اجتماعی تكنیكی منسجم است كه هدف اصلی اش، حذف اتلاف از طریق كاهش یا حداقل سازی همزمان تغییرپذیری داخلی، تغییرپذیری تامین كننده و نیز تغییر پذیری مشتری است (Shah,2007: 27) .اگر بخواهد تعریف ساده و قابل فهمی از تولید ناب ارئه گردد، باید اذعان نمود در اصل تولید ناب تلفیقی از تولید دستی و تولید انبوه است. به شکلی که انعطاف پذیری در تولید را از تولید دستی و قیمت ارزان کالای تولید شده را ازتولید انبوه، وام می گیرد.(ابوترابی، 1390: 1) یک تولیدگر دستی از کارگران بسیار ماهر و ابزارهای ساده اما انعطاف پذیر استفاده می کند تا دقیقاً آن چه را بسازد که مشتری می خواهد، یعنی یک واحد در یک زمان.
فهرست مطالب
فصل دوم:ادبیات موضوعی و پیشینه پژوهش تولید ناب
ادبیات موضوعی تولید ناب
2-3) تشریح تولید ناب 5
برخی از مشخصه های تولید دستی عبارتند از (طلوعی اشلقی و همکاران، 1388: 19): 6
شکل 2-3) شبكه تامین در تولید انبوه(قرائی پور، 1388: 1) 9
این رویكرد دارای مشكلات زیر است(قرائی پور، 1388: 1): 9
شکل 2-4) شبكه تامین در رویكرد ناب (قرائی پور، 1388: 1) 11
شكل 2-5) گام‌های یكپارچه سازی زنجیره تامین ناب (قرائی پور، 1388: 1) 11
جدول 2-1) تفاوت های عمده تولید ناب و تولید انبوه (زندی و باقرزاده، 2003: 22) 12
از منظر صاحبنظران، تولید ناب مشخصههای زیر را نیز دارا است(جعفر نژاد و همکاران، 1390: 176): 14
2-3-1) تولید ناب و تولید چابک 18
شکل 2-6) پیادهسازی مدل درخت حقیقت جاری برای ترکیب عرصه ناب و چابک (Rachel, 2000: 17) 20
جدول 2-3) مقایسه ویژگی های زنجیره ناب و چابک (Rachel, 2000: 12) 22
2-3-2) چالش های توسعه تفكر ناب 23
2-3-3)راهبردهای سازمانی توسعه تفكر ناب 23
2-3-4) راهبردهای فراسازمانی توسعه تفكر ناب 26
2-3-5) اصول تولید ناب 27
برخی از مزایای تولید سلولی، به طور خلاصه عبارتست از: 34
2-3-6) مكانیزم های اجرای تولید ناب 42
2-3-7) مدل های تولید ناب 44
نمودار (2- 7) مولفه ها و زیرمولفه های ارزیابی (جعفرنژاد و همکاران، 1390: 224) 48
2-4) پیشینه تحقیقات در مورد تولید ناب 48
منابع و ماخذ 57