مبانی نظری رضایت شغلی، ارزشها، نگرشها و انگیزش

ارزشها نمایانگر عقاید اصولی هستند كه از نظر فردی یا اجتماعی نوعی رفتار ( نسبت به رفتار مخالف ) برتر شمرده می‌شود. آنها نمایانگر ایمان و اعتقاد راسخ هستند مبنی بر این كه (( از نظر شخصی یا از دید اجتماع، یك شیوة خاص رفتاری یا حالت غایی وجود، نسبت به شیوة مخالف آن رفتار با حالت غایی وجود دیگری، برتری دارد. )) ارزشها در وجود خود، رگه هایی از عنصر متفاوت یادآوری دارند. كه حامل نظرها و عقاید فرد می‌باشند مبنی بر این كه چه چیز درست، نادرست یا مطلوب است. ارزشها از نظر محتوایی و شدت، ویژگی های خاص خود را دارند. ویژگی محتوایی ارزشی نشان دهندة این مطلب است كه نوع رفتار مورد نظر اهمیت زیادی دارد. ولی شدت تنها نشان دهندة درجه یا میزان آن اهمیت می‌باشد. هنگامی‌كه ارزشهای فردی را برحسب میزان شدت فهرست می‌كنیم سیستم ارزشی شخصی بدست می‌آید. همة افراد دارای سلسله مراتبی از ارزشها هستند كه تشكیل دهنده سیستم ارزشی آنها می‌باشند. این سیستم، با توجه به اهمیت نسبی كه به چیزهای با ارزش، مثل آزادی، تفریح، احترام به نفس، فرمانبرداری، برابری و از این قبیل چیزها می‌دهیم، مشخص می‌شود. (رابینز، 1384، ص272)

انواع ارزش
مهمترین كاری كه در زمینة طبقه بندی ارزشها انجام شد بوسیلة «ال‌پرت»  و همكارانش صورت گرفت. آنان شش نوع ارزش را شناسایی كردند.
1 ـ نظری : صاحبان این ارزش به مسأله كشف حقیقت ( از طریق روش منطقی ) اهمیت زیادی می‌دهند.
2 ـ اقتصادی : دارندگان این ارزش بر مسأله مفید بودن و عملی بودن تأكید می‌كنند.
3 ـ زیبایی : دارندة این احساس به شكل و هماهنگی ارزش زیادی می‌دهد.
4 ـ اجتماعی : كسی كه چنین ارزشی دارد، عشق ورزیدن به مردم را مهم می‌شمارد.
5 ـ سیاسی : دارندگان این ارزش به مسأله كسب قدرت و اعمال نفوذ توجه زیادی می‌كنند.
6 ـ دینی : صاحب این ارزش به وحدت تجربه و درك همه عالم خلقت به عنوان یك كل توجه دارد.

نگرشها
نگرش نظری است كه دربارة افراد، چیزها یا رویدادها ابراز می‌گردد و منعكس كنندة نوع احساس فرد دربارة آن است. هنگامی‌كه من میگویم (( من كارم را دوست دارم )) نگرش خود را دربارة كارم ابراز می‌كنم. نگرش درست همانند ارزش نیست. در مقایسه با نگرش، ارزش وسیع تر و پر دامنه تر است و مفهوم جامع تری دارد.
بنابراین، نگرش در مقایسه با ارزش خصوصی تر است. ارزش در خود یك نوع بار مثبت دارد و وجهة حقانیت یا مطلوبیت به خود می‌گیرد. مثلاً در جملة (( تبعیض بد است )) این عبارت منعكس كنندة ارزشهای یك نفر است، ولی جملة دیگری مثل : (( من طرفدار اجرای یك برنامة مثبت در جهت گزینش، استخدام و آموزش زبان هستم كه در سازمانم به اجرا درآید )) یك نگرش می‌باشد. در حالیكه ارزش و نگرش با هم تفاوت دارند، ولی رابطة بین آنها بسیار نزدیك است در تحقیق جامعی كه دربارة رابطة متقابل مسائل ارزشی ناهمگون انجام پذیرفت . مشخص شد ارزش و نگرش همبستگی معنی داری با هم دارند.
براساس این دستاورد میتوان نگرش افراد و در بسیاری از موارد رفتار آنان را توجیه كرد ولی متأسفانه هنوز نمیتوان گفت كه كدام ارزش زمینة كدام نگرش و كدام رفتار را فراهم می‌آورد. ( همان منبع، ص 281 )

انگیزش
انگیزه، حالت یا وضعی روانی است كه رفتار را در جهت هدف یاهدفهایی نیرو می‌دهد، فعال می‌سازد و هدایت می‌كند. انگیزه، مستقیماً قابل مشاهده نیست. گاهی از طریق مشاهده رفتار افراد، انگیزه های آنها را حدس می‌زنیم یا استنباط می‌كنیم یا از طریق پرسش از خود آنان به انگیزه شان پی میبریم. در قلمرو روان شناسی، میتوان به مدد آزمونهای روانی تا اندازه ای به انگیزه های مردم راه برد. انگیزه ها را گاهی به عنوان نیازها، تمایلات یا محركات درونی شخص تعریف می‌كنند.

انگیزه ها (( چراهای )) رفتار محسوب می‌شوند. آنها موجبات فعال شدن شخص را فراهم كرده، جهت كلی رفتار او را معین می‌كنند. چون گاهی انگیزه را با هدف اشتباه می‌كنند، لذا تشخیص آنها از یكدیگر ضرورت دارد. هدفها،  بیرون از فرد قرار دارند و به عنوان نتایج مطلوب و مورد انتظار، افراد را برانگیخته و به سوی خود جلب می‌كنند. یك هدف واحد، می‌تواند انگیزه های متنوعی را ارضا كند. هدف دستیابی به تحصیلات دانشگاهی می‌تواند انگیزه های موفقیت، تأمین و كسب احترام را ارضا كند. یك انگیزة واحد نیز می‌تواند رفتار را در جهت هدفهای مختلفی فعال و هدایت نماید، مثلاً در یك سازمان، كاركنانی كه انگیزه ای قوی برای كسب موفقیت دارند ممكن است از طریق هدفهای مختلفی آن را ارضا كنند. بعضی از افراد نیاز به موفقیت را با كار و فعالیت بیشتر خشنود می‌سازند و بعضی دیگر، از طریق انجام كار با كیفیت بهتر،‌افراد دیگری نیز ممكن است پیدا شوند كه برای نیل به موفقیت، فرصتهایی در خارج از محیط سازمان جستجو كنند. (علاقه بند، 1378، ص 117)

فهرست مطالب

 (رضایت شغلی) 
ارزشها  
انواع ارزش  
نگرشها  
انگیزش  
نظریه‌های انگیزش  
تئوری‌های محتوایی  
ـ تئوری سلسله مراتب نیازها 
ـ تئوری دو جنبه‌ای انسان  
ـ تئوری دو عامل انگیزش  
ـ تئوری سه نیاز مک‌کلند  
ـ تئوری نیازهای زیستی، تعلق و رشد  
تئوری‌های فرآیندی  
ـ تئوری انتظار و احتمال  
ـ تئوری برابری  
ـ تئوری اسناد  
انواع نگرش  
رضایت شغلی  
رابطه انگیزش با رضایت شغلی  
 تاریخچه مطالعات در مورد رضایت شغلی  
 تعریف رضایت شغلی  
(-) تعیین رضایت شغلی  
 عوامل تعیین کنندة رضایت شغلی  
 عوامل مؤثر بر رضایت شغلی  
 فاکتورهای مؤثر در رضایت شغلی از نظر «جنیفر»  
 پیامدهای رضایت شغلی و عدم رضایت شغلی  
 نظریه‌های رضایت شغلی  
– نظریه «بروفی» 
– نظریه «کورمن»  
– نظریه «پارسون»  
اندازه‌گیری رضایت شغلی  

 (سابقه تحقیقاتی موضوع)  
تحقیقات خارجی  
تحقیقات داخلی  
خلاصه