حقوق با موضوع تقصیر جزایی
نوع فایل: word
قابل ویرایش 30 صفحه
چکیده:
برای تحقق هر جرمی وجود سه رکن قانونی،مادی و روانی ضروری و اجتناب ناپذیر
است.عنصر روانی یا معنوی که بحث اینجانب است ضرورت قصد مجرمانه منتفی است و بجای
آن تقصیر یا خطای جزایی رکن روانی جرم را تشکیل می دهد.
خطای جزایی که تشکیل دهنده رکن معنوی جرایم غیرعمدی است مصادیقی دارد که
عبارتند از :
بی احتیاطی ، بی مبالاتی ، عدم مهارت و عدم رعایت نظامات دولتی
البته در قوانین ما واژه های کم و بیش مشابهی( به لحاظ معنی ) با اصطلاحات
فوق بکار رفته که هر کدام از آنها در یکی
از این اصطلاحات جای می گیرد . بنابراین مصادیق خطای جزایی محدود و محصور به همین
چهار مورد فوق می باشد.
به لحاظ حقوقی برای اینکه عملی جرم نامیده شود حتما باید دارای سه رکن
قانونی،مادی ومعنوی باشد ، یعنی اگر عملی اتفاق بیفتدد و یکی از سه رکن فوق الذکر
را نداشته باشد اصلا جرمی اتفاق نیفتاده است ولی با مطالعه در کتب فقهی می توان
جرایمی را یافت که عنصر روانی در آنها مفقود بوده ،جرایم مربوط به دیات از این
قبیل جرایم هستند که البته این خود استثناء است زیرا همانطور که در فوق اشاره
گردید تا سه رکن مذکور نباشد عملا چیزی بعنوان جرم ارتکاب نیافته است .
در نتیجه اگر بحث صرف حقوقی باشد حتما باید در جرایم غیرعمدی عنصر خطای
جزایی وجود داشته باشد.
کلید واژه:
(( خطای جزایی )) ، (( تقصیر جزایی )) ، (( بی احتیاطی )) ، (( بی مبالاتی
)) ، (( عدم مهارت )) و (( عدم رعایت نظامات دولتی ))
مقدمه:
ضرورت وجود خطای جزایی در هر جرم غیر عمدی همواره مورد تسریع و تایید
حقوقدانان و نویسندگان جزایی فرانسه قرار گرفته است.
1) در حقوق ایران نیز استادان و
نویسندگان حقوقی,تحقق جرم غیر عمدی رابدون وقوع خطای جزایی به جهت فقدان عنصر
روانی غیر ممکن قلمداد کرده اند بدون اینکه به این پرسش پاسخ دهند که آیا خطای
جزایی شرط ضروری تحقق هر جرم غیر عمدی است یا خیر؟ قتل یا جرح یا نقص عضو خطای محض
و شبه عمد را مستوجب دیه (یعنی جرم و مستوجب مجازات طبق مواد 2و 12 ق.م.ا ) اعلام
کرده است, بدون اینکه تحقق خطای جزایی را شرط ضروری قلمداد کرده باشد .
نظریه حقوقدانان نیز نشان می دهد که جنایات خطای محض و شبه عمد به صرف
احراز انتساب محقق می شود و وقوع تعدی و تفریط یا عدوان (به زبان کنونی تقصیر یا
خطای جزایی) ضرورت دارد.
بر این اساس باید پرسید بر اساس چه معیاری جرم غیر عمدی قابل مجازات است ؟
به عبارت دیگر خطای جزایی چگونه می تواند
به عنوان عنصر روانی یک جرم تلقی شود؟و آیا علیرغم فقدان عمد می توان کسی
را مجازات کرد؟
در حقوق ایران جز در مورد دیات, جرم غیر عمدی بدون خطای جزایی وجود ندارد
یعنی اگر چه قانونگذار در مورد دیات مرتکب مسامحه شده و هر نوع قتل یا جرم یا ضرب
شبه عمدی و خطای محض را حتی بدون تحقق خطای جزایی (مانند بی احتیاطی ,بی
مبالاتی.....) جرم محسوب کرده،اما در سایر موارد هر جا که جرم غیر عمدی پیش بینی
شده است خطای جزایی نیز به عنوان شرط ضروری تحقق مورد اشاره قرار گرفته است مصادیق
خطای جزایی در حقوق ایران عبارتند است"بی احتیاطی ,بی مبالاتی, عدم مهارت و
عدم رعایت نظامات دولتی"گزینش این چهار مصداق به دو دلیل است اول: قانونگذار
در موارد مختلف آنها را به طور صریح یا تلویحی مصادیق خطای جزایی معرفی کرده است و
دوم اینکه حقوقدانان نیز آنها را به رسمیت شناخته و برای هر یک مفاهیم به نسبت
مختلفی از یکدیگر تبیین کرده اند.
بر اساس این تحقیق که از دو فصل تشکیل شده که در فصل اول به بررسی تاریخی
مفهومی خطای جزایی واژه شناسی و تعریف اصلاحی مورد بحث واقع می شود و در فصل دوم
به بررسی اقسام و مصادیق خطای جزایی می پردازیم و اقسام خطای جزایی از نظر منشاء (
خطای متولد و غیر متولد ) و از لحاظ احتمال وقوع ( سبک و سنگین ) تعاریف و ضابطه
های آن مورد بحث واقع می شود . پس از این دو فصل به نتیجه گیری و فهرست منابع
خواهیم رسید .
سعی بر این بوده که سبک نوشتن مطالب به زبان دانشجویی که امیدوار است
بتواند مدارج طرقی را پله پله طی کند بکار رفته ، هر چند که از دشوارترین و وقت
گیر ترین موضوعات نصیب این حقیر شده و خاضعانه و خالصانه به کم بودن علم و تجربه
خود اعتراف نموده و این تحقیق را خالی از اشکال و ایراد نمی دانم اما نیک می گویم
که خواننده عزیز و استاد گرانقدر با بزرگواری به این تحقیق بنگرید و عذر تقصیر را
بپذیرید.
فهرست مطالب:
فصل اول : سیر تاریخی
گفتار اول : ایران باستان
بخش اول : دوره هخامنشیان
بخش دوم : دوره اشکانیان
بخش سوم : دوره ساسانیان
گفتار دوم :ادیان یهودیت ، مسیحیت و اسلام
بخش اول : یهودیت
بخش دوم : مسیحیت
بخش سوم : اسلام
فصل دوم : واژه شناسی و تعریف خطا
گفتار اول : معنای لغوی خطا
بخش اول : در حقوق جزا
بخش دوم : معنای خاص خطای جزایی
گفتار دوم : اقسام و مصادیق خطای جزایی
بخش اول : اقسام خطا از نظر منشاء
بخش دوم : اقسام خطا از نظر احتمال وقوع
بخش سوم : مصادیق خطای جزایی
بخش چهارم : مصادیق مشابه بی مبالاتی
بخش پنجم : عدم مهارت
بخش ششم :
عدم رعایت نظامات دولتی
بخش هفتم : مصادیق نظامات دولتی
نتیجه گیری
منبع و ماخذ