بررسی بامهای سبز سنتی و مدرن و روش ایجاد باغچه بر روی پشت بام

بامهای سبز می توانند در انواع "متمرکز و فشرده"، "نیمه متمرکز " و "گسترده یا وسیع" بسته به عمق متوسط کشت و میزان تاسیسات مورد نیاز طبقه بندی شوند. بامهای سنتی سبز که نیازمند عمق متعارفی از خاک برای رشد گیاهان حجیم و چمن معمولی می باشند، به عنوان بام های سبز متمرکز مطرحند. این نوع بامها نیازمند آبیاری، کوددهی و سایر مراقبتها می باشند. در مقابل، بامهای سبز وسیع یا گسترده، به عنوان سیستمهای خودنگهدار در نظر گرفته شده و به حداقل تاسیسات نگهداری، شاید تنها یکبار در سال هرس یا کوددهی برای افزایش رشد گیاهان، نیاز دارند. این نوع از بامهای سبز می توانند در لایه بسیار نازکی از "خاک" (اغلب از کودهای آلی با فرمول ویژه استفاده می شود)، قرار گیرند. 
بدین ترتیب بام هاي متمركز، محيط كشت ژرف و عميقي دارند و در دسترس هستند (مي توانند به عنوان يك فضاي باز در نظر گرفته شوند). مثالي از يك بام سبز متمركز، بام مركز Manulife است كه در بالاي يك پاركينگ قرار گرفته است. بام سبز 25 ساله اي كه در جاي مناسبی با درختان بالغ و تنومندش، مستقر شده است.

بام سبز متمركز مركز Manulife
در مقابل، بام سبز گسترده، محيط كشت سطحي و كم عمقي دارد و معمولاً قسمتي از يك سيستم بامي و قسمتي از ساختار ساختمان سبز مي باشد. يك بام سبز گسترده به طور كلي در دسترس و مورد استفاده کارکردی نيست. بام شرکتMountain Equipment نمونه اي از يك بام سبز گسترده مي باشد كه در سال 1998 ساخته شده است.

بام شرکت Mountain Equipment
طبقه بندی دیگر در خصوص بامهای مسطح و شیبدار است. بامهای سبز شیبدار، مشخصه برجسته بسیاری از ساختمانهای اسکاندیناویایی هستند که نیازمند طراحی ساده تری در قیاس با بامهای تخت می باشند. چرا که شیب بام کاهش خطر نفوذ آب از طریق سازه بام را با استفاده از لایه های آب بندی و زه کشی کمتری نسبت به بام تخت موجب می گردد. 
اجزای تشکیل دهنده بامهای سبز
بطور کلی اجزا عمده تشکیل دهنده یک بام سبز را می توان مطابق شکل زیر نشان داد:

از آن جا که احداث بام سبز در برنامه ريزي شهري بيشتر شهرهاي پيشرفته جهان به صورت يک دستورالعمل اجرايي در ساختمان سازي درآمده است، لزوم استفاده از انرژي هاي پاک وتوجه به محيط زيست و ساکنان آن در گستره زماني نامحدود ضروري به نظر مي رسد. امروزدر آلمان بطور تخميني 10 % از خانه ها داراي بام سبزند. درشهر توکيو برنامه توکيو 2000 در آوريل 2001 وارد عمل شد ، در اين برنامه فضاي قابل استفاده ساختمان هاي جديد با متراژ بيش از 1000 متر مربع بايد داراي 20 % فضاي سبز باشند. بام سبز در برنامه ريزي شهري شمال آمريکا در جاهايي مثل شيکاگو، پرتلند ، اورگن و تورنتو کانادا موثر بوده و در نظر گرفته مي شود. در شيکاگوجايي که 20000 فوت مربع بام سبزدر بالاي شهرداري آن قرارگرفته قانون ذخيره سازي انرژي شيکاگو در سال 2002 تصويب شد و مقرر گرديد ساختمان سازي جديد بايد داراي بام سبز يا بام انعکاسي باشد. در ونکوور افزايش جمعيت افزايش ناپايداري در دو زمينه مصرف انرژي و فاضلاب است و متخصصين تشخيص داده اند که تکنولوژي بام سبز به حل اين دو موضوع کمک خواهد نمود.

باتوجه به اثرات زيست محيطي وتنوع گونه هاي جاندار بام سبز موجب تاثيرات مثبت نسبت به محيط مي شود. کاهش آلودگي ناشي از فاضلاب واقزايش ميزان اکسيژن لازم براي انسان از ديگر اثرات مثبت بام سبز محسوب مي شود. ازآن جا که پيشينيان در طول زمان از ويژگيهاي اين نوع بام بهره جسته اند، استفاده از آن در محيط شهري ضمن جذب سر وصدا وخنک سازي باکاهش مصرف انرژي همراه است. ساکنين بام سبز با توليد مواد غذايي گياهي با تثبيت خاک يک سيستم پايدار را ايجادمي کند. جستجو وسرمايه گذاري در تکنولوژي بام سبزمهمترين روشي است که به شهر هاي ما اجازه رشد و توسعه با اطمينان از حفاظت و ادامه حيات بشر و محيط مي دهد. به نظر مي رسد که زمان آن رسيده است که ايران نيز در مقياس کلان شهرهايي چون تهران بايستي در اين راستا گامي بردارد

تعريف بام سبز:
بام باغ که بام سبز، بام گياهي وبام زيستي نيزناميده مي شود، يک سيستم سبک وزن مهندسي ساز است که رشد گياه را در بام ميسر ساخته و درعين حال ازبام محفاظت مي کند.
بام سبز نه تنها سطحي است که با رنگ سبز پوشيده شده بلکه يک سطح زنده ازگياهان رويشي در لايه خاک در بالاي بام است. يک لايه خاک کم عمق يا ضخيم همراه باپوشش لاية زيرتر خاک که در بخش مواد به آن اشاره خواهد شد در پوستة بام پخش شده اند .گاه اين پوشش همراه با محافظ ريشه اي و اغلب با يک لايه زهکشي درزيرآن همراه است و گونه هاي گياهان مقاوم در برابر خشکي درآن رشد مي يابند.

استفاده از پوشش گياهي روي بام يک اختراع جديد نيست. بام هاي چمني يک تکنيک ساختمان سازي متعارف و سنتي در بسياري از نقاط است. هر چند در دهة اخير روش هاي جديدي به دليل نيازمندي هايي که امروزه در شهرها داريم توسعه يافته است . تفاوت بين يک بام سبز جديد و يک بام سبز چمني سنتي در تفاوت اهداف و مواد بکار رفته میباشد . هدف اصلي در گذشته استفاده از چمن به منظور عايق بندي و حذف لايه آب بندي بود که اغلب با پوست درختان غان صورت مي گرفت . امروزه اساسا هدف محيطي – اقتصادي و بهبود مديريت اصلاح فاضلاب سطحي ؛ سلامتي و زيبايي شناسي است .

پس به طور اجمال میتوان گفت :سیستم بام سبز زماني بوجود آمد كه طرح يك فضاي سبز برروي سازه بام اجرا گرديد. بام سبز در واقع بامي است كه بر روي سطح آن گياهان رشد مي‌كنند. تنوع گياهي چنین ساختاری مي‌تواند از بام پوشيده از چمن مصنوعي تا باغ بامي باشد كه با گياهان مورد استفاده در طراحي منظر پوشيده شده است. سبزپوش كردن بام نيازمند گياهاني است كه بدقت انتخاب شده‌اند تا در برابر محيط خشن و بي‌روح محيط پشت‌بام در شرايط كم/بي آبي، عوامل اقليمي، يخ‌زدگي، نسيم دريا و خشكي و غيره مقاومت كنند. نوع گياهان انتخابي بسته به نوع آب و هوا و شرايط اقليمي مختلف، متفاوت است. بام سبز یا باغ پشت بام، اوج تلفیق اجرا با محیط است. 

دتایل های(جزییات) اجرایی چنین بامی تفاوت چندانی با بام های معمول نداشته و شامل عایق رطوبتی/حرارتی، پوشش ضد آب، ماسه و درزپوش می باشند و در کنارآن شامل مصالح و عناصری هستند که بتوانند عمل نگهداری/زهکشی رطوبت و اسباب نگهداری گیاهان (مطابق استاندارد) را در ساختمان سازی فراهم آورند.

یعنی به زبان ساده تر استفاده از گیاهان و پوشش زنده سبز بر روی پشت بامها و تلفیق گیاه سبز زنده با سازه خشک بی روح شهری جهت روح بخشیدن و طراوت دادن به سازه و افراد ساکن ساختمان .