محتوای انرژی هیدروژن:
محتوای
انرژی به صورت مقدار انرژی در واحد جرم سوخت تعریف میشود. در بین
سوختهای رایج، هیدروژن از محتوای انرژی بالایی برخوردار است. به عنوان
مثال، انرژی یک کیلوگرم هیدروژن برابر با ۲٫۴ گیلوگرم گاز طبیعی و ۲٫۷ کیلوگرم
بنزین است. البته با توجه به اینکه چگالی هیدروژن کمتر از گاز طبیعی و
بنزین است، برای ذخیره سازی هیدروژن نیاز به مخازن بزرگتری است. حجمی از
هیدروژن که از نظر محتوای انرژی، با مقداری بنزین معادل باشد، چهار برابر
بنزین حج اشغال خواهد کرد!
آلایندگی هیدروژن:
هیدروژن
آلاینده نیست و ورود آن به اتمسفر و یا آب و خاک، مشکل خاصی را ایجاد
نمیکند و ماده خروجی از خودروهای هیدروژنی آب است و با محیط زیست سازگار
میباشد اما استفاده از سوختهای فسیلی همچون گاز و بنزین، آلودگیهای زیست
محیطی در پی خواهد داشت. ترکیبات سمیای همچون ترکیبات آروماتیکی و یا سرب
و جیوه که ممکن است در بنزین وجود داشته باشد، میتواند صدمات شدیدی را به
جانداران و محیط زیست بزند. گاز طبیعی هم با اینکه ۶۰% مونو اکسید کربن کمتری نسبت به بنزین دارد، اما آلایندگی آن نسبت به هیدروژن بسیار زیاد است.
رنگ، بو و مزه هیدروژن:
هیدروژن
بدون بو و رنگ و مزه است و نشتی آن فقط با حسگرهای خاصی قابل تشخیص
است. گرچه گاز طبیعی هم بدون بو و رنگ و مزه است اما با اضافه کردن
ترکیبات مرکاپتان به گاز طبیعی، گاز طبیعی بوی خاصی میگیرد تا افراد از
نشتی آن آگاه شوند. به دلیل مسموم شدن کاتالیستهای پیل سوختی توسط ترکیبات
گوگردی، نمیتوان مرکاپتانها را به هیدروژن اضافه نمود.
اشتعال پذیری هیدروژن:
هیدروژن،
سوختی با ضریب نفوذ بالا و مولکولهای کوچک است که به راحتی آتش نمیگیرد.
هیدورژن در غلظتهای بالا با مقداری کمی گرما، مشتعل میشود اما معمولا در
هنگام تصادفات به دلیل اینکه هیدروژن ضریب نفوذ بسیار بالایی نسبت به گاز
طبیعی دارد، قبل از آنکه آتش بگیرد، به سرعت در محیط پخش میشود.
محدوده اشتعال پذیری هیدروژن:
هیدروژن محدوده اشتعال پذیری زیادی دارد و میتواند در نسبتهای ۴% تا ۷۵% بسوزد
اما با توجه به نسبت محدوده اشتعال پذیری و نسبت حجمی بنزین و گاز طبیعی
برای سوختن، خطر هیدروژن بیشتر از گاز طبیعی و کمتر از بنزین میباشد.
قابلیت انفجار هیدروژن:
اکنون
بحث روشهای ذخیرهسازی هیدروژن از مباحث داغ به شمار میرود. هیدروژن تا
زمانی که به تنهایی در مخزن باشد، انفجار رخ نمیدهد. حضور یک اکسید کننده
مانند اکسیژن با غلظت حداقل ۱۰% به صورت خالص و یا ۴۱% به
صورت هوا، میتواند سبب انفجار مخزن هیدروژن شود اما با توجه به اینکه
بنزین در غلظتهای بسیار پایینتر قابل انفجار است، خطر انفجار مخزن
هیدروژن کمتر از بنزین است و اگر محیط اطراف باز باشد، خطر انفجار هیدروژن
به دلیل ضریب نفوذ بالایی که دارد، بسیار کمتر از بنزین است.
شعله هیدروژن:
شعله
هیدروژن آبی کمرنگ و تقریبا نامرئی است و به صورت متمرکز و عمودی است و
همین موضوع سبب ایمنی بیشتر هیدروژن نسبت به بنزین است زیرا در صورتی که
مخزن ذخیره هیدروژن سوراخ شود، شعله هیدروژن از مخزن فاصله میگیرد و به
صورت متمرکز و عمودی و با سرعت زیادی میسوزد و در عرض کمتر از دو دقیقه کل
ذخیره هیدروژن به اتمام میرسد اما با کوچکترین نشتی در مخزن ذخیره بنزین،
انفجار رخ خواهد داد و آتش به اطراف سرایت خواهد کرد.
انرژی هيدروژن و پيل سوختی
مجموعهای
از عوامل مختلف از جمله محدودیت منابع فسیلی، تأثیرات منفی زیست محیطی،
بهرهگیری از منابع هیدروکربنی، افزایش قیمت سوختهای فسیلی، منازعات سیاسی و
تأثیرات آن بر روی ارائه انرژی پایدار از جمله دلایلی هستند که بسیاری از
سیاستمداران و متخصصین مباحث انرژی و محیط زیست را در حرکت به سوی ایجاد
ساختاری نوین مبتنی بر امنیت ارائه انرژی، حفظ محیط زیست، ارتقاء کارایی
سیستم انرژی وادار نموده است. بر این اساس هیدروژن یکی از بهترین گزینهها جهت ایفای نقش حامل انرژی در این سیستم جدید ارائه انرژی میباشد.
هیدروژن بعنوان فراوانترین عنصر موجود در سطح زمین به روشهای مختلف قابل تولید میباشد. در
یک سیستم ایده آل انرژی بر پایه هیدروژن با هدف تأمین امنیت ارائه انرژی،
حفظ محیط زیست و ارتقاء کارایی سیستم انرژی، هیدروژن از الکتریسیته تولیدی
از منابع تجدیدپذیر نظیر باد، خورشید، زمین گرمایی و نظایر آن تولید شده و
پس از ذخیره سازی و انتقال به محلهای مصرف، در کاربردهای مختلف از جمله
تجهیزات الکترونیکی کوچک (میلی وات) ، صنعت حمل و نقل و صنایع نیروگاهی
قابل بکارگیری است. با این رویکرد بسیاری بر این باورند که سوخت نهایی بشر هیدروژن بوده و بشر درآیندهای نه چندان دور عصر هیدروژن را تجربه خواهد نمود.