مبانی نظری استرس شغلی و رضایت شغلی

عنوان: پیشینه تحقیق استرس شغلی و رضایت شغلی
فرمت ورد قابل ویرایش
تعداد صفحات: 81
همراه با رفرنس نویسی و پاورقی داخل متن
منابع کامل

ممکن است در توضیحات بهم پیوستگی در کلمات وجود داشته باشد ولی در فایل word اینگونه نیست.



قسمتی از متن:

استرس شغلي

افراد بسيار كمي می‌توانند از استرس شغلي رهايتي يابند، اما با اينحال، تمام اشكال استرس ممكن است براي اكثر ما ناخوشايند باشد. بير[1]و نيومن[2] ( 1978) سه دسته از نشانه‌هايي را كه در شرايط استرس شغلي بروز می‌كند نام برده اند: نشانه‌هاي جسماني و نشانه‌هاي رفتاري، نشانه‌هاي رواني آن دسته از مشكل­هاي عاطفي و شناختي هستند كه بر اثر ناراحتي‌هاي ناشي از استرس شغلي بروز می‌كنند. نارضايتي شغلي يكي از رايج­ترين پيامدهاي استرس شغلي است. شخصي كه از شغل خود ناراضي است. بابي ميلي و با تاخير به سركار خود می‌آيد، و براي آنكه كارش را به خوبي انجام دهد دليل چندان نمي بيند ديگر نشانه‌هاي رواني عبارتند از افسردگي، اضطراب، ملالت، احساس ناكامي، انزوا و بيزاري. بعضي از اين نشانه­ها به خودي خود مشكل زا هستند و تا جايي كه ممكن است موجب وخيم تر شدن استرس شغلي شوند. نشانه‌هاي جسماني را مشكلتر می‌توان تشخيص داد، زيرا در حالي كه شرايط كاري معيني با بيماريها و ناراحتي‌هاي جسماني بخصوصي همراه است، اما دشوار می‌توان فهميد كه اين ناخوشي‌ها تا چه اندازه صرفاً معلول شغل و چه اندازه نتيجه ديگر جنبه‌هاي زندگي شخص است. يكي از رايج ترين نشانه‌هاي بيماري جسماني مرتبط با استرس شغلي بيماري­هاي قلبي - عروقي است. پژوهش­هاي معتبري وجود دارند كه رابطه بين شرايط استرس زاي كار را باعوامل خطر آفرين بيماري قلبي – عروقي نشان می‌دهند. از ديگر بيماري­هاي جسماني كه ممكن است نتيجه استرس‌هاي شغلي باشند انواع حساسيت‌ها، بيماري­هاي پوستي، اختلال در خواب، سردرد و ناراحتي‌هاي تنفسي هستند.

نشانه‌هاي رفتاري به دو دسته تقسيم می‌شوند. دسته اول نشانه‌هايي هستند كه می‌نوان گفت به طور مستقيم متوجه خود فرد شاغل است. اين دسته، شامل رفتارهايي مثل خودداري از كاركردن، پرخوري يا بي اشتهايي، رفتارهاي ستيزه جويانه در برابر ديگران، وبه طور كلي مشكل­هاي ميان فردي است. دسته دوم از نشانه‌هاي رفتاري پيامدش به سازمان يا تشكيلات اداري برمي گردد، از جمله غيبت در كار، رها كردن شغل، افزايش حادثه‌هاي ناشي از كار و فقدان بهره وري.

سطح بهينه‌ای از استرس براي اكثر افراد و وظايف وجود دارد. در اغلب اوقات عملكرد شغلي تحت مقادير كم و متوسط استرس، در بالاترين حد خود قرار دارد. هنگامي كه ميزان استرس، بسيار زياد است افراد موقتاً ناكارآمد می‌شوند، زيرا آنها ممكن است دچار آشفتگي و پريشاني شده و يا ناراحت و عصبي گردند. در مقابل، هنگامي كه ميزان استرس نيز بسيار كم و ناچيز می‌باشد افراد بي انگيزه و كسل شده و نسبت به امور بي توجه می‌گردند. در گذشته اعتقاد بر اين بود كه با افزايش ميزان استرس؛ عملكرد فرد افزايش می‌يابد حتي اگر ميزان استرس بسيار شديد گرد اما امروزه اعتقاد بر اين است كه عملكرد، به هنگام افزايش سطح استرس، با سرعت بيشتري كاهش می‌يابد. در يكي از مطالعات انجام شده مشخص گرديد كه استرس منفي ( نامطلوب ) با بهره­وري پايين تر مرتبط می‌باشد و همچنين در اين مطالعه ؛ سطح بهينه‌ای براي استرس منفي يافت نشد. همچنين مطالعه‌ای ديگر بدين نتيجه رسيد كه استرس منفي نظير فوريت زماني[3] مانع حل مسائل پيچيده می‌گردد. نكته‌ای كه بايد در نظر داشت اين است كه براي بسياري از افراد، چالش و هيجان و انگيزه، منجر به افزايش عملكرد شغلي می‌گردد. عصبانيت و ناراحتي و رويدادهاي تهديدكننده، نظير حوادث ترسناك و وحشتناك، معمولاً منجربه كاهش عملكرد می‌گردند (42).

آگاهي از استرس شغلي براي مديران اهميت بسيار دارد. استرس مزمن منجر به نتايج ناگوار فيزيكي و رواني بر افراد ميشود. زيرا سلامت كاركنان و سهمي كه در پيشبرد اهداف دارند، به مخاطره می‌افتد. بررسي­هاي انجام شده نشان می‌دهد كه تاثير تنش، به ويژه در پرسنل مديريت شديدتر است. استرس شغلي را می‌توان روي هم جمع شدن عاملهاي استرس زا و آن گونه وضعيت‌هاي مرتبط با شغل دانست كه بيشتر افراد نسبت به استرس زا بودن آن اتفاق نظردارند (10).

استرس علت اصلي ترك خدمت، غيبت از كار و كم كاري است و تاثير نامطلوب براثر بخشي سازمان دارد. به علاوه، استرس يك فرد ممكن است امنيت ديگران را به خطر اندازد (29).

بررسي‌ها گسترده جهاني نشان می‌دهد كه 11 ميليون كارگر از استرس كاري رنج می‌برند. 25% خبر از بيماريهاي متعدد مرتبط با استرس می‌دهند،53% بيان می‌دارند كه كار بعنوان بزرگترين منبع استرس می‌باشد و ميزان كاهش بهره وري ناشي از اين امر، 69% می‌باشد. تخمين زده می‌شود كه 54% از تمام غيبت‌هاي كاركنان، به طرق مختلف مرتبط با استرس باشند. هزينه‌هاي كلي صنايع ايالات متحده، فراتر از 50 ميليون دلار در هر سال ( با توجه به هزينه‌هاي پزشكي، از دست دادن كار و حوادث صنعتي ) می‌باشد (74).


عوامل استرس زاي مربوط به شغل

عوامل استرس زاي مربوط به محيط كار
عوامل استرس زاي محيط كاري، غالباً عوامل استرس زاي (كارگران يقه آبي) ناميده می‌شوند، زيرا مشكلات ناشي از اين عوامل استرس زا، بيشتر در مشاغل يقه آبي‌ها ديده می‌شود. بعضي از آسيب‌هايي كه در محيط كار بسيار رخ می‌دهند صدمات تكراري استرس ناميده می‌شوند.RSIS براي آن دسته از كارگران بوجود می‌آيند كه مجبورند كار خود را در شرايطي نا مناسب انجام دهند؛ حركتي خاص را در طول روز، مكرراً تكرار نمايند و يا انرژي زيادي را صرف انجام مشاغل خود نمايند ( و يا تركيبي از عوامل خطرناك ). می‌توان از اكثر RSIs با انجام تغييرات ساده و كم هزنيه در محيط كار، جلوگيري نمود، ايجاد تغيير در ترتيبات جريان كار، متنوع ساختن وظايف، پيش بيني زمان¬هاي استراحت در حين كار، طراحي مجدد تجهيزات و استفاده از فرايندهاي خودكار می‌توانند بطور چشمگيري از ميزان خطرات بكاهند (51).

عوامل استرس زاي فردي
عوامل استرس زاي موجود در اين سطح، بيشتر از عوامل استرس زاي ساير سطوح مورد بررسي قرار گرفته¬اند. شايد تعارض نقش يكي از عوامل فردي استرس زا باشد كه بطور گسترده مورد بررسي قرار گرفته است. تعارض نقش، زماني بوجود می‌آيد كه مجموعه‌ای از انتظارات پذيرفته شده توسط فرد در باره شغل، با پذيرش مجموعه‌ای ديگر از انتظارات، در تقابل و تعارض باشد. به عبارت ديگر، زمانيكه موافقت فرد با مجموعه‌ای از انتظارات شغلي، با موافقت در باره مجموعه‌ای ديگر از انتظارات، در تعارض باشد تعارض نقش بوجود می‌آيد.

---