چکیده
کیفیت مناسب اتصالات در سازههاي فولادي عامل اصلی یکپارچگی
سیستمهاي سازهاي بوده و تخریب بسیاري ازساختمانهاي فولادي
طبق گزارش زلزله هاي گذشته ناشی از مشکل جوشکاري اتصالات تعیین شده است. یک
اتصال ضعیف ونامناسب می تواند منجر به یک سري زوال
هاي پی در پی و بنیادي در سازه فولادي گردد. با جوشکاري اتصالات حساس مثل جوش
شیاري نفوذي اتصال گیردار تیر به ستون در محل
کارخانه و نصب اسکلت فولادي صرفا با پیچ کردن قطعات از پیش ساخته شده می توان
علاوه بر تسریع در اجراي پروژه،به ارتقاي کیفیت ساخت کمک شایانی نمود.
مقدمه
سازه هاي پیچ و مهره اي درگذشته فقط شامل سوله هاي
صنعتی و مجتمعهاي پتروشیمی و سازه هاي مورد استفاده در صنایع نفت و گاز می شد . هم
اکنون کاربرد این سازه ها درساختمانهاي مسکونی ، اداري و تجاري که در شهرها نیز
ساخته می شود با رشد چشمگیري روبرو بوده است . از مهمترین دلایل استفاده از
سازه هاي پیچ و مهره اي در کشور هاي صنعتی عدم نیاز به جوشکاري زمان نصب سازه و در
موقعیتهاي سخت همچنین سرعت بیشتر اجرا در محل نصب نسبت به سازه هاي جوشی میباشد. با توجه به زلزله خیز بودن کشور ما و حوادث ناگواري
که در سالهاي گذشته خصوصاً در بم صورت گرفت رویکرد و نگرشی جدید به تولید صنعتی
واستاندارد اسکلتهاي ساختمانی پدید آمده است ، زیرا این نوع ساختمانها با طراحی
خاص و اجرا بصورت صنعتی و مدرن ، مقاومت قابل ملاحظه اي در مقایسه با اسکلتهاي سنتی
دارند . نکته دیگر ، اقتصادي و پایین تر بودن هزینه تولید و نصب نسبت به روش سنتی معمول به
صورت کلی است که در مواقع کمبود عرضه و افزایش قیمت تیرآهن درصدي قابل توجه میگردد
.
امروزه اجزاي سازه اي فولادي توسط جوش یا پیچ و یا ترکیبی
از این دو به یکدیگر متصل می گردند .تا چند دهه قبل اتصالات توسط جوش و یا
پرچ انجام می شد. براي نخستین بار در سال 1947 "کمیته تحقیقاتی اتصالات پیچی
و پرچی" آمریکا تشکیل شد. این کمیته اولین دستورالعمل خود را در سال 1951 انتشار داد. در
این دستورالعمل ضوابط جایگزین نمودن پیچهاي پر مقاومت به جاي پرچ ارائه
گردید. از آن تاریخ به بعد استفاده از پیچ به خصوص پیچ هاي با مقاومت زیاد بسیار
رایج و مرسوم شد به طوریکه امروزه در سازه هاي فولادي دیگر از پرچ استفاده نمی
شود.
دلایلی را براي این تغییر (یعنی استفاده از پیچ به جاي پرچ)
می توان برشمرد، ازجمله آنکه:
•براي نصب یک پیچ به دو کارگر معمولی نیاز
است درصورتیکه یک پرچ توسط چهار کارگر ماهر اجراي می شد.
•اجراي پرچ یک عملیات به علت حمل پرچ گداخته
از محل کوره تا محل نصب نسبتا خطرناك و پر سروصدا است.
•اجراي اتصالات پیچی بسیار سریع انجام میگیرد
و زمان نصب را به طور چشمگیري کاهش می دهد.
جوش نیز مشکلات خاص خود را دارد و یکی از مهمترین موضوعات
درهر ساختمان فولادي، کنترل جوشکاري آن است.جوشکاري باید توسط استاد ماهر انجام
شده و جوش اجرا شده مورد بازرسی هاي لازم براساس نوع جوش قرار گیرد. بازرسی جوش عملیاتی
دقیق، زمان گیر و پرهزینه است. جوشها درهمه بخشها بایستی منطبق بر اطلاعات نقشه
بوده و از لحاظ بعد و طول جوش وکنترل کیفیت لازم بررسی گردد