جانشین های بازداشت موقت در حقوق ایران و فرانسه
تعداد صفحات : 147
قابل ویرایش
چکیده
تدابیر جایگزین بازداشت موقت تأثیری واقعی در زمینه پیشگیری از تکرار جرم و اجرای عدالت دارند. یکی از این تدابیر، تدبیر میانجیگری کیفری است که از اشکال مبتکرانه ی واکنش کیفری محسوب می شود.میانجیگری در فرانسه، دارای دو جنبه میانجیگری ترمیمی و میانجیگری در زندان است. میانجیگری ترمیمی (با هدف جبران خسارت) خدمتی بدون هزینه است که به طرفین دعوی کمک می‌کند، در خصوص جبران خسارت یا حل و فصل منازعه از طریق فرایند ارتباطی متقابل، به توافق شخصی برسند. فرایند میانجیگری در زندان بیشتر به ایجاد ارتباط بین طرفین دعوی تأکید شده است تا انعقاد توافق. پیشگیری از تکرار جرم و عملی ساختن اجرای عدالت و خطر آشفتگی در مداخله‌گری‌های عدالت کیفری به ترتیب از مزایا و معایب تدبیر میانجیگری محسوب می‌شوند.
تدبیر کنترل قضایی نیز به عنوان یکی دیگر از تدابیر جایگزین بازداشت موقت در نظام دادرسی فرانسه است که توسط بازپرس صادر میشود. در جایی که برای متهم قبلاً قرار بازداشتی صادر نشده است، تدبیر نظارت قضایی، اغلب جایگزین آزادی است نه جایگزین بازداشت موقت. تقریباً احتمال تکرار جرم از سوی متهم، در طی اجرای تدبیر نظارت قضایی وجود ندارد بلکه حتی بعد از صدور حکم نیز به شدت کاهش می‌یابد. ضمانت اجرای نقض تعهدات تدبیر نظارت قضایی، لغو تدبیر جایگزین و در نتیجه بازداشت فرد تحت تدبیر است. موانع توسعه دامنه اجرایی تدبیر نظارت قضایی، عدم کارایی و جاافتادگی تدبیر نظارت قضایی، فقدان حمایت اجتماعی و انگیزه بسیار کم قضات می‌باشد. قضات فرانسوی، تمایل بیش از حد به توسعه کمّی تدابیر جایگزین بازداشت موقت دارند تا توسعه کیفی تدابیر.
با اینکه امروزه تدابیر میانجیگری و نظارت قضایی در چارچوب جلوه‌ها و مصادیق گوناگون خود به عنوان مناسب ترین راه کار و جایگزین قرار بازداشت موقت محسوب و به کار گرفته می‌شوند، اما وضعیت زندان‌ها و و میزان ازدحام بازداشتیان در بازداشتگاه‌ها چندان تغییری نکرده است؛ با این حال، در روزگار امروزی، جایگزینی مناسب‌تر از میانجیگری و نظارت قضایی برای جلوگیری از بازداشت متهمین به ذهن بشر خطور نکرده است.
واژگان کلیدی: قرارهای جایگزین بازداشت موقت، میانجیگری کیفری، نظارت قضایی، نظارت قضایی اجتماعی-آموزشی
فهرست مطالب
مقدمه1
بخش اول: میانجیگری کیفری..11
فصل اول: ماهیت میانجیگری کیفری.13
گفتار اول: علل و بسترهای گرایش به تدبیر میانجیگری کیفری..14
بند اول: اعمال سیاست‌های کیفری دوگانه..16
الف: ایجاد سیستم دادرسی منسجم و با ثبات..18
ب: ارجاع به میانجیگری کیفری..19
بند دوم: انواع میانجیگری کیفری.21
الف: میانجیگری ترمیمی.22
ب: میانجیگری در زندان.24
گفتار دوم: توسعه تدبیر میانجیگری کیفری.25
بند اول: مهم‌ترین امکانات توسعه تدبیر میانجیگری کیفری..26
الف: کارکرد یکسان در هر یک از مراحل فرایند کیفری.27
ب: تدبیر میانجیگری کیفری، جایگزین واقعی بازداشت موقت با کارکردی منحصر به فرد29
بند دوم: دامنه اجرایی تدبیر میانجیگری کیفری.30
الف: نمایندگان و میانجیگران31
ب: برنامه های اجرایی..34
فصل دوم: چالش‌ها و ضرورت‌های تدبیر میانجیگری کیفری..38
گفتار اول: ضرورت‌های توجیهی تدبیر میانجیگری کیفری..38
بند اول: مزایا و معایب تدبیر میانجیگری کیفری40
الف: پیشگیری از تکرار جرم و جا افتادن اجرای عدالت40
ب: خطر آشفتگی در مداخله‌گری‌های عدالت کیفری41
بند دوم: لزوم تعیین اصول میانجیگری کیفری و بررسی دلائل توجیه کننده آن43
الف: دلایل مخالفین میانجیگری کیفری44
ب: دلایل موافقین میانجیگری کیفری46
گفتار دوم: مسائل ساختاری در اعمال تدبیر میانجیگری کیفری..48
بند اول: فشارهای متناقض تحمیلی بر قضات..48
الف: مشکل هزینه..50
ب: مشکل آموزش عمومی.52
بند دوم: تحولات قانونگذاری متناقض..54
الف: لزوم پیش‌بینی اقدامات پیشگیرانه تنبیهی55
ب: لزوم پیش‌بینی تدابیر پیشگیرانه ترمیمی..56
بخش دوم: تدبیر نظارت قضایی58
فصل اول: ماهیت تدبیر نظارت قضایی..60
گفتار اول: دامنه اجرایی تدبیر نظارت قضایی.61
بند اول: کارکردهای تدبیر نظارت قضایی62
الف: نظارت قضایی اجتماعی- آموزشی..64
ب: تدبیر نظارت قضایی اجتماعی_آموزشی مغایر با دوره های کوتاه مدت..67
بند دوم: مقامات و نهادهای مسئول امر نظارت68
الف: تحقیقات اجتماعی قبل از صدور حکم.. 69
ب: تدبیر گفت و گوی حضوری معوقه70
گفتار دوم: فردی سازی نظارت71
بند اول: تناسب شدت نظارت با وضعیت و میزان تحول حاصل شده در فرد.72
الف: نظارت بر اجرای تعهدات75
ب: ضمانت اجرای عدم اجرای الزامات..77
بند دوم: تأثیر دو بعد مهم اجتماعی و روانی78
الف: امکان سازگاری اجتماعی..81
ب: مراکز اقامت اجباری و محل‌های اسکان اضطراری..83
فصل دوم: چالش‌های و ضرورت‌های تدبیر نظارت قضایی..86
گفتار اول: موانع توسعه دامنه اجرایی تدبیر نظارت قضایی.86
بند اول: عدم کارایی و میزان جاافتادگی تدبیر نظارت قضایی..87
الف: فقدان حمایت اجتماعی 87
ب: انگیزه بسیار کم قضات. .89
بند دوم : لزوم مشارکت...91
الف: تحقیقات اجتماعی با کیفیت پایین94
ب: ضرورت سنجش میزان قابلیت اعتماد اطلاعات بدست آمده95
گفتار دوم: ضرورت پیداکردن راه حل های جایگزین96
بند اول: لزوم برجسته سازی جنبه ی تنبیهی تدابیر جایگزین.97
الف: نبود پرسنل کافی برای اجرای تدابیر جایگزین98
ب: تمرکز بر بعد کمی بدون توجه به بعد کیفی100
نتیجه گیری و پیشنهادات..103
فهرست منابع و مآخذ.107