بررسی نظر مشورتی دیوان بین المللی دادگستری دربارة سلاح های هسته ای سال 1996

قابل ویرایش 26 صفحه

مقدمه:
درخواست نظر مشورتی از دیوان بین المللی دادگستری راجع به مشروعیت یا عدم مشروعیت تهدید یا توسل به سلاح های هسته ای توسط برخی سازمان های غیر دولتی، فعالان صلح و نیز دولت های غیر هسته ای صورت گرفت که طرح موضوع را در دیوان از طریق مجمع سازمان بهداشت جهانی و مجمع عمومی سازمان ملل متحد تعقیب می نمودند. ناگفته پیداست که طرح این موضوع نزد دیوان از اهمیت فراوانی در جامعة بین المللی امروز برخوردار است. از زمانی که شهرهای هیروشیما و ناکازاکی در جریان جنگ جهانی دوم هدف بمب های اتمی آمریکا قرار گرفتند افکار عمومی جهان نگران آن بوده است که دارندگان این نوع سلاح ها بار دیگر از آن استفاده کنند. به این ترتیب تلاش های متعددی برای محدود کردن و در نهایت محو سلاح های هسته ای آغاز شد که نتیجة آن انعقاد معاهدات متعدد دربارة منع آزمایش های هسته ای در جو، فضای ماورای جو و زیر آب، عدم استقرار سلاح های هسته ای در بستر و زیر بستر دریاها و عدم اشاعه سلاح های هسته ای است ولی ممنوعیت کامل استفاده از سلاح های هسته ای در غیاب معاهده ای جامع و جهان مشمول همچنان محل تردید است.

فهرست مطالب:
مقدمه
فصل اول - نکات مقدماتی درباره قضیه سلاح های هسته ای
الف: درخواست نظر مشورتی ازدیوان
ب: گزیدة نظر دیوان
ج: آثار مهلک و منحصر بفرد سلاح های هسته ای
فصل دوم – استنادات دیوان در اعلام رأی
الف: نکات مورد تأکید دیوان
ب: قواعد حقوقی مورد استناد دیوان
ج: علل ناتوانی دیوا در اعلام عدم مشروعیت کامل سلاح های هسته ای
فصل سوم – تأثیرات رأی دیوان در حقوق بین الملل
الف: شناسایی قاعده بنیادین مشابه با اصل 21 اعلامیه استکهلم
ب: تهدید استفاده از سلاح های هسته ای در پرتو ملاحظات محیط زیستی
ج: الزام کشورها برای مذاکره در جهت خلع سلاح هسته ای
اختتام بحث و نتیجه گیری
فهرست منابع

منابع و مأخذ:
) البرزورکي، مسعود، نقد و بررسي نظر مشورتي ديوان بين‌المللي دادگستري راجع به تهديد يا توسل به سلاح‌هاي هسته‌اي، مجله حقوقي دفتر خدمات حقوقي، شماره سي و يکم، 1383.
2) براون ويس، حفاظت از محيط زيست و حقوق نسلهاي آينده در پرتو رأي مشورتي 1996، ترجمه: نادر ساعد، فصلنامه سياست خارجي، سال پانزدهم، شماره 3، پائيز 1380.
3) دهقاني، غلامحسين، تأثير رأي مشورتي ديوان بر روند مذاکرات خلع سلاح هسته‌اي، فصلنامه مطالعات سازمان ملل متحد، سال اول، شماره 2، سال 1375
4) زماني، قاسم، حقوق قراردادي و تدوين قواعد عرفي در رويه ديوان بين‌المللي دادگستري، مجله حقوقي، شماره بيستم، دفتر خدمات حقوقي، 1377
5) ميرعباسي، باقر و سادات ميداني، سيد حسين، دادرسي‌هاي بين‌المللي ديوان بين‌المللي دادگستري، جلد دوم، تهران: جنگل 1387.
و پايان نامه:
1) رضايي، صالح، معاهده منع گسترش سلاح‌هاي هسته‌اي و استفاده صلح جويانه از تکنولوژي اتمي، پايان نامه کارشناسي ارشد، حقوق بين‌الملل، دانشگاه علامه طباطبايي، 1376.
2) فصيحي لنگرودي، سيده فرنگ، حقوق بشر در آراي ديوان بين‌الملل دادگستري، پايان نامه کارشناسي ارشد، حقوق بين‌الملل، دانشگاه تهران، 1383

---