پایان نامه غائب مفقود الاثر وضع حقوقی و قوانين مربوط به آن

نوع فایل: word
قابل ویرایش 185 صفحه

برای دریافت درجه ی کارشناسی ارشد

مقدمه:
الحمد الله الكافي حسب الخلايق وحده و الحمد الله علي نعمه و استزيد من كرمه و اشهد ان لا اله الا هو الموصوف بقدمه و اشهد ان محمداً عبده و رسوله الطاوي السموات بقدمه.
بسم ا.. الرحمن الرحيم - نام خداوندي است كه تا او نخواهد صبا پرده گل نشكفاند و باد گيسوي شمشاد نجنباند ،‌بي‌حكم او زمرد غنچه پيچانده نشود ، بي‌صنع او لاله پر ژاله نگردد ، هر ديده‌اي كه نه در جمال آن نام نگرديد ، دوخته باد ، هرقدمي كه نه در راه موافقت حق پويد به تيغ قطعيت پي كرده باد ، شكر و سپاس بي‌قياس معبودي را جنت قدرته كه آفريننده مخلوقات عالمست و روزي دهنده نبات و آدم ، كريمي كه خوان نعمتش بر مطيع و بر عامي و اداني و اقامي كشيده و گسترده ، رحيمي كه از ديوان رحمتش در گوش جان هرگنهكار چند بار اين ندا مي‌رسد كه: هل من تايب – هل من مسائل – هل من مستغفر .
بخشاينده‌اي كه تار عنكبوت را سرّ عصمت دوستان كرد ،‌جباري كه نيش پشه ضعيف را تيغ قهر دشمنان گردانيد و در فطرت كائنات بر وزير و طهير و دبير صاحب تدبير محتاج نگشت. و آدمي را به فضيلت نطق و مزيت عقل از ديگر خلقان ممتاز گردانيد ، نه از معصيت عصيان حمديت او را نقصان كه ان ا... قوي عزيز و نه از طاعت مطيعان احديت او را سودي كه ان ا... لغني عن العالمين .
موضوع مربوط به غايب مفقود الاثر ، وضع حقوقي و قوانين مربوطه به آن را به منظور پایان نامه ی تحقيقاتي خود انتخاب نموده‌ام .
مساله غايبان مفقود الاثر ، در تمام نظام‌هاي حقوقي ، قوانين و مقررات كشورها ، دكترين حقوقدانان و عقايد علماي مذهبي ريشه دارد . قدمت و سابقه اين موضوع به بدو پيدايش جوامع بشري بر مي‌گردد .
با وجود وضع قوانين و مقررات متعدد در اين زمينه هنوز هم با مسائل و مشكلات حقوقي روبرو هستيم . جنگ ، يكي از عواملي است كه در پيدايش اين پديده نقش دارد. مساله جنگ تحميلي در اوايل انقلاب اسلامي به طرفيت عراق و متحدان اروپايي و آمريكايي وي گريبانگير جامعه‌ اسلامي ما شد .
افزايش تعداد مفقودان و آزادگان ( مفقودان سابق ) ، مشكلات حقوقي پيش روي خانواده آنها و وضعيت اموالشان موجب شد با وجود اينكه چندين سال از پايان جنگ مي‌گذرد هنوز هم به اين موضوع به عنوان يكي از مهم‌ترين مسائلي كه در اين برهه از زمان در اولويت ويژه براي مطالعه و تدقيق قرار دارد پرداخته شود .
در ايران قانون مدني مصوب 18 ارديبهشت ماه 1307 و اصلاحات بعد آن درماده 1011 لغايت 1030 ، و همچنين قانون امور حسبي مصوب 2 تير ماه 1319 و اصلاحات بعد آن ، از ماده 126 لغايت ماده 161 را به غايب مفقود الاثر اختصاص داده‌اند ، البته چند ماده‌اي نيز در قانون مدني در باب طلاق و ارث وجود دارد كه به مسئله غايب مفقود الاثر مي‌پردازد .
با توجه به طرح سوالات متعدد در اين زمينه كه حتي قوانين موضوعه نيز پاسخگوي آنها نيست ، قانونگذار در اصل 167 قانون اساسي جمهوري اسلامي ا يران ، قاضي را موظف مي‌كند تا « ....... كوشش كند حكم هر دعوي را در قوانين مدونه بيابد و اگر نيابد با استناد به منابع معتبر اسلامي يا فتاوي معتبر حكم قضيه را صادر نمايد و نمي‌تواند به بهانه سكوت يا نقض يا اجمال يا تعارض قوانين مدونه از رسيدگي به دعوا و صدور حكم امتناع ورزد » .
بنابراين در درجه اول بايد به قوانين موضوعه مراجعه كرد و در صورتي كه در قوانين موضوعه حكم صريح و مدوني در اين رابطه وجود داشته باشد ،‌حكم قضيه طبق نصوص قوانين مدونه حل و فصل مي‌شود و در صورت نقص يااجمال و تعارض و سكوت قوانين ، به ادله اربعه (‌كتاب ، سنت،اجماع ، عقل ) مراجعه كرده و با استخراج فتاواي مشهور و معتبر فقهاي عظام اماميه ، مناسب‌ترين راه حل را ارائه كرد .

فهرست مطالب:
مقدمه
تقسيم مطالب
باب نخست – كليات
تقسيم موضوع
فصل يكم – تعاريف
1. علل غيبت و حكم غايب
2. امور مالي غايب
3. غايب و بقاي زوجيت
4. غيبت و حكم دادگاه
5. تعريف غايب مفقود الاثر
و تفكيك آن از مفاهيم مشابه (‌غايب مجهول المكان ومفقود)
6. عناصر تحقق مفهوم حقوقي غيبت
فصل دوم – مصوبات مصرحه در مورد غايب مفقود الاثر
گفتار يكم – قانون مدني و امور حسبي
گفتار دوم – قوانين متفرقه
باب دوم – وضع حقوق مالي غايب
تقسيم موضوع
فصل يكم – وضع حقوقي غايب قبل از نصب امين
گفتار يكم – وضع حقوقي غايب قبل از مداخله دادستان و نصب امين
بنديكم – اداره فضولي اموال غايب
بنددوم – اداره اموال غايب به وسيله نماينده قراردادي
الف – دخالت وكيل
ب- اقدام وصي
بند سوم – اداره اموال غايب به وسيله نماينده قانوني
گفتار دوم - وضع حقوقي غائب پس از اطلاع مقام قضايي تا نصب امين
1. حدود مسئوليت و صلاحيت محلي دادستان
2. مسئول جبران خسارت وارده به اموال غايب
3. وضع ايرانيان غايبي كه در خارج اموالي دارند
فصل دوم – مرحله تعيين امين
تقسيم فصل
گفتار يكم – هدف ،شرايط كلي و مفهوم امانت
1. هدف از نصب امين
2. موارد تعيين امين
3. معناي امانت
4. شرط ضمان
گفتار دوم – تقاضاي تعيين امين و مرجع صالح
1. متقاضي تعيين امين
2. طريق درخواست تعيين امين
3. وظايف دادگاه و نحوه انتخاب امين
4. نصب امين درخارج از ا يران
5. ضم امين و موارد آن
6. تعيين امين موقت
7. تعيين ناظر
8. تعدد امنا و نظار
9. قبول امين يا ناظر و دستور دادگاه
گفتار سوم – شرايط امين ، اولويت‌ها
الف – شرايط امين
ب- اولويت‌هاي نصب امين
گفتار چهارم – اختيارات ، وظايف و مسئوليتهاي امين
1- شروع وظايف و حدود اختيارات امين غائب
2- تنظيم صورت جامع از كليه اموال قبل از مداخله
3- نگهداري و اداره اموال
4- فروش اموال ضايع شدني
5- فروش اموال منقوله غير لازم
6- منع فروش و رهن اموال غير منقول
7- ترتيب پرداخت ديون و نفقه زوجه و اقارب
8- نمايندگي امين از طرف غایب در دعاوی
9- تقسيم سهم الارث غائب
10- دخالت در مهر و موم‌ تركه مورث غائب و رفع آن
11- درخواست تحرير تركه مورث غايب
12- پرداخت هزينه‌ها
13- صلح دعاوي
14- تحويل دادن اموال پس از زوال سمت
گفتار پنجم – حقوق و مسئوليت‌هاي امين
بند يكم – حقوق امين
الف – حق الزحمه امين و مرجع صالح در تعيين حق الزحمه
بند دوم – مسئوليت‌هاي امين
الف- مسئوليت مدني
ب- مسئوليت كيفري
گفتار ششم – عزل امين
1- موارد عزل امين
2- نحوه رسيدگي و مرجع صلاحيتدار در عزل امين
3- پايان دوره امانت و نظارت
فصل سوم – تصرف موقت ورثه در اموال غايب
تقسيم فصل
گفتار يكم – اركان ماهوي حق ورثه نسبت به اموال غايب
1- مفهوم ورثه
2- مفهوم تصرف موقت
گفتار دوم – شرايط تصرف موقت ورثه در اموال غايب
1- موارد اجراي اين مرحله
2- شرايط درخواست تصرف موقت اموال غايب از دادگاه
3- دادگاه صالح در درخواست تصرف موقت اموال
4- نحوه رسيدگي به درخواست تصرف موقت اموال
5- اختيارات و وظايف ورثه
باب سوم – حكم موقت فرضي غايب و دادن اموال به تصرف قطعي ورثه
تقسيم موضوع
فصل يكم – اقسام موت و مبناي حكم موقت فرضي غايب
گفتار يكم – اقسام موت و حقيقت ماهوی آن
1- اقسام موت
2- موت حقيقي
3- موت حكمي
4- موت فرضي
گفتار دوم – ترديد در مرگ انسان و حكم آن
بند يكم – قاعده فقهي
بند دوم – حقوق موضوعه
الف – قانون مدني
ب- امارات قانوني
ج – بررسي امارات قانوني و قضايي
فصل دوم – صدور حكم و آثار آن
تقسيم فصل
گفتار يكم – مقدمات و شرايط صدور حكم موت فرضي
1- متقاضيان حكم
2- دادگاه صالح براي صدور حكم موت فرضي
3- شرايط شكلي درخواست
گفتار دوم – نحوه رسيدگي دادگاه
1- تكاليف دادگاه پيش از صدور حكم
2- حكم دادگاه و مندرجات آن
3- ابلاغ حكم و تجديد نظر در آن
گفتار سوم – سوابق فقهي
1- لمعه - شهيد اول
2- قواعد – علامه حلي
3- مختصر المنافع - محقق حلي
گفتار چهارم – آثار حكم موت فرضي
1- آثار حكم در امور مالي و غير مالي
فصل سوم - الغاي حكم موت فرضي و بازگشت غايب
گفتار يكم – آثار كشف زنده بودن غايب
- ابطال حكم موت فرضي
بند اول - تاثير بازگشت غايب در اموال
الف - وضع منافع و نمائات
ب- وضع اموال مصرفي و تلف شده
بند دوم - تاثير بازگشت غائب در عقد نكاح
الف – بازگشت زوج غايب
ب- بازگشت زوجه غايب
باب چهارم – وضعيت خانواده‌ غايب
تقسيم موضوع
فصل يكم – تكليف زوجه غايب
گفتار يكم - ترك زندگي خانوادگي توسط زوج و مقايسه آن با مفهوم غيبت
گفتار دوم - درخواست زوجه مبني بر صدور حكم موت فرضي براي انحلال نكاح
1- متقاضي صدور حكم
2- عده زوجه غايب
3- بازگشت غايب پس از صدور حكم موت فرضي
گفتار سوم - درخواست طلاق از ناحيه زوجه و آثار آن
1- شرايط درخواست طلاق
2- عده زوجه غايب
3- نفقه زوجه در ايام عده
4- وضعيت توارث
گفتار چهارم – مطالعه تطبيقي در مورد غايب مفقود الاثر شدن زوج و وضعيت زوجه در بين اقليت‌هاي مذهبي و مقايسه آن با حقوق ايران
1- آيين يهود
2- ارتدوكس
3- دين زرتشت
4- ارامنه گريگوريان
نتيجه
كليد واژه
پيوست‌ها
پيوست يكم – نمونه‌هايي از رويه عملي محاكم
پيوست دوم – اهم مسائل پيرامون غايب مفقود الاثر
فهرست منابع و مآخذ

منابع و مأخذ:
الف- کتب حقوقی
1- اباذری فومشی،منصور؛نحوه رسیدگی به درخواست تعیین قیم وامین- درخواست انحصار وراثت- تحریر- مهر و موم و....؛ نشر خط سوم، چ 1، 1381.
2- امامی، دکتر سید حسن؛ حقوق مدنی؛ ج 3، انتشارات کتابفروشی اسلامیه، چ 3، 1364.
3- امینیان مدرس، دکتر محمد؛ مفقودان و ایثارگران از دیدگاه حقوقی و قوانین حمایتی؛ انتشارات بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس و سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، چ 1، زمستان 1380.
4- بازگیر، یدالله؛ منتخب آراء حقوقی محاکم در دهه 50 و 60 و 70؛ انتشارات بازگیر، چ 1، زمستان 1382.
5- جعفری لنگرودی، دکتر محمد جعفر؛ دوره متوسط حقوق مدنی، حقوق خانواده؛ چایخانه حیدری، 1358.
6- دانای علمی، منیژه؛ موجبات طلاق در حقوق ایران و اقلیت های غیر مسلمان؛ نشر نو ظهور، چ 1، 1374.
7- صفایی، دکتر سید حسین و دکتر اسدالله امامی؛ مختصر حقوق خانواده؛ نشر میزان، چ 8، بهار 1384.
8- صفایی، دکتر سید حسین و دکتر سید مرتضی قاسم زاده؛ حقوق مدنی اشخاص و محجورین؛ انتشارات سمت، چ 8، بهار 1382.
9- قاسم زاده، دکتر سید مرتضی؛ امور حسبی- غایب مفقودالاثر؛ انتشارات ققنوس، چ 1، 1380.
10- کاتوزیان، دکتر ناصر؛ دوره مقدماتی حقوق مدنی اموال و مالکیت؛ نشر میزان، چ 20، زمستان 1386.
11- کاتوزیان؛ دکتر ناصر؛ دوره مقدماتی حقوق مدنی (حقوق خانواده)؛ نشر دادگستر، چ 1، پاییز 1379.
12- کاتوزیان، دکتر ناصر؛ دوره مقدماتی درس هایی از شفعه، وصیت، ارث؛ نشر میزان، چ 5، بهار 1384.
13- مدنی، دکتر سید جلال الدین؛ ادله اثبات دعوی؛ انتشارات پایدار، چ 8، بهار 1384.
14- موحد، دکتر محمد علی؛مختصر حقوق مدنی؛ انتشارات مرکز تحقیقات حسابداری و حسابرسی سازمان حسابرسی، چ 2، اسفند 1381.
ب- کتب فقهی
1- الخمینی، روح الله الموسوی؛ تحریر الوسیله؛ ج 2، انتشارات موسسه مطبوعات دارالعم، چ 3.
2- شهید اول؛ لمعه دمشقیه؛ انتشارات دارالفکر، چ 18، پاییز 1381.

منابع قانونی
1- قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
2- قانون امور حسبی.
3- قانون مدنی.

---