نوع فایل: word
قابل ویرایش 128صفحه
چکیده:
در اين پژوهش به بررسي رابطه تفكرات غيرمنطقي با ملاكهاي همسرگزيني در دانشجويان دختر و پسر مقطع كارشناسي دانشگاه شهيد بهشتي پرداخته شد.
سوالات اين پژوهش عبارتند از: آيا بين تفكرات غيرمنطقي و ملاكهاي همسرگزيني رابطه اي وجود دارد؟ آيا بين نوع تفكرات غيرمنطقي دختران و پسران تفاوت وجود دارد؟ آيا بين ملاكهاي انتخاب شده در پسران و دختران تفاوت وجود دارد؟ جامعه آماري اين پژوهش عبارت است از كليه دانشجويان دختر و پسر مجرد شاغل به تحصيل در مقطع كارشناسي كه در سال تحصيلي 83ـ82 در دانشگاه مشغول به تحصيل مي باشند كه از بين اين دانشجويان به روش نمونه برداري در دسترس تعداد 200 نفر از 10 دانشكده انتخاب گرديدند كه تعداد دختران و پسران در اين تحقيق مساوي در نظر گرفته شده است. ابزار گردآوري اطلاعات در اين تحقيق عبارتند از: 1) آزمون تفكرات غيرمنطقي (A.T.I.B) و پرسشنامه محقق ساخته مربوط به ملاكهاي ازدواج. روش تحقيق در اين پژوهش روش پيمايشي (زمينه يابي) است و روشهاي آماري مورد استفاده عبارتند از : آزمون آماري ضريب همبستگي پيرسون و آزمون t براي دو گروه مستقل. بررسي سوالات در اين تحقيق حاكي از آن است كه ارتباط معني داري بين تفكرات غيرمنطقي و ملاكهاي همسرگزيني در دانشجويان وجود دارد. همچنين بين تفكرات غيرمنطقي عدم كنترل هيجانات و دلواپسي اضطراري و اتكا به ديگران در دختران و پسران تفاوت معني داري وجود دارد.
همچنين بين تفكر تاييد ديگران و ملاكهاي روان شناختي و ملاكهاي اجتماعي ارتباط وجود دارد. بين تفكر غيرمنطقي اجتناب از مشكلات و ملاكهاي اجتماعي رابطه معني دار وجود دارد.
بين تفكر سرزنش كردن،ملاكهاي روان شناختي، عوامل خانوادگي و ملاكهاي اجتماعي رابطه معني دار وجود دارد. بين تفكر غيرمنطقي اتكا به ديگران و عوامل خانوادگي رابطه معني دار وجود دارد. بين تفكر غيرمنطقي واكنش نوميدي، ملاكهاي اقتصادي و اجتماعي رابطه معني دار وجود دارد. بين تفكر غير منطقي دلواپسياضطرابي و عوامل خانوادگي رابطه معني دار وجود دارد.
همچنين بين تفكر غيرمنطقي كمال گرايي و عوامل خانوادگي رابطه معني دار وجود دارد كه در همه روابط به جز بين واكنش نوميدي و ملاكهاي اقتصادي كه جهت رابطه مثبت است، در بقيه موارد رابطه منفي وجود دارد.
همچنين بين ملاكهاي انتخاب شده در پسران و دختران تفاوت معني دار وجود دارد كه اين تفاوت در ملاكهاي زيستي و اقتصادي مشاهده گرديد
مقدمه:
ازدواج و تشكيل خانواده يكي از حوادث و وقايعي است كه در زندگي انسانها نقش اساسي و تعيين كننده دارد. يافتن روحي رشد دهنده كه تحت عنوان همسري مي تواند نيمي يا همه زندگاني انسان را در مسير صحيح و رهايي بخش قرار دهد، به عنوان يكي از مهمترين تصميم هاي سرنوشت ساز زندگي هر زن و مرد مطرح بوده و هست.
معمولاً خانواده مدرسه نوع دوستي است كه مدام به انسان نوع دوستي و حب بشر كه بر اساس ضرورت و طبيعت است تبليغ و تلقين مي كند. خانواده كانوني است كه دو موجود مرد و زن براي موجوديت خود و براي آينده و كمال خود و بالاخره براي ادامه بقاي خود به وسيله فرزندان خويش اميدها و دلواپسي هاي مشترك و يكنواخت و يكساني دارد.(ابراهيمي بختور 1369نقل از جعفري)
بدون ترديد ازدواج عامل بيداري خانواده است و خانواده از ديدگاهي يك نشان يا نماد اجتماعي شمرده مي شود و برآيند يا انعكاس از كل جامعه است در يك جامعه منحط خانواده نيز خود به خود منحط خواهد شد. و برعكس در سلامت جامعه سازمانهاي آن از جمله خانواده نيز از سلامت برخودار خواهند بود. اما به محض تكوين خانواده همچون هر سازمان اجتماعي ديگر بر زمينه اجتماعي خود اثر خواهد گذاشت.
ازدواج و زندگي زناشويي بعنوان مهمترين و عاليترين رسم اجتماعي، براي دستيابي به نيازهاي عاطفي و ايمني افراد بزرگسال همواره مورد تاييد بوده است. ازدواج رابطه اي انساني، پيچيده، ظريف و پويا مي باشد كه از ويژگيهايي برخوردار بوده است. همچنين توجه به كانون خانواده محيط سالم و سازنده روابط گرم و تعاملات ميان فردي صميمي اي كه مي توانند موجب رشد و پيشرفت افراد گردند از جمله اهداف و نيازهاي ازدواج محسوب مي شوند. ليكن شواهد بسيار واضحي وجود دارد كه زوجها در جامعه معاصر، مشكلات شديد و فراگير را در هنگام برقراري و حفظ روابط عاشقانه و صميمي تجربه مي كنند. (مومن زاده 1381)
در اين خصوص يكي از موثرترين شيوه هاي بررسي، شناخت علل مشكلات ارتباطي و شناختي ـ رفتاري مي باشد كه كاربرد زيادي را به همراه داشته است. روان شناسان متخصص و آشنا به اين شيوه با توجه به برداشتهاي ذهني، باورها، تفكرات، انتظارات و اعتقادات هر فرد وتاثير آن بر رفتارهاي روزمره، ضمن بررسي و توصيف تاثيرات اين عوامل و چگونگي تاثير آن بر روابط بين فردي، با راهنمايي و نيز با تصحيح مشكلات شناختي و بكارگيري شيوه هاي نوين رفتاري، ارتباطي و حل مساله، نه تنها به رشد فردي، كه به ايجاد ارتباط صحيح و مناسب افراد نيز مي پردازند.
از ميان رويكردهاي مختلف، شناخت درماني كار را با اين فرضيه اساسي آغاز مي كند كه بيماريها و اختلاف هاي رواني از شناخت هاي اشتباه، باورها و عقايد نادرست و نگرشهاي غلط ناشي مي شود. و اين باورها و عقايد و نگرشها مي تواند حتي كليه جوانب زندگي يك فرد را در برگيرد و در اين خصوصجواني كه در شرف ازدواج است. بروي لازم است كه قبل از ازدواج در مورد انتخاب همسر اطلاعات كافي كسب كند و سپس اقدام نمايند. اما متاسفانه اكثر پسران و دختران، بدون تجربه و اطلاعات لازم و با باورها و نگرشهايي گاه غلط و غيرمعقول به چنين امر بسيار مهم و سرنوشت ساز اقدام مي نمايند. و چه بسا كه در آينده دچار مشكلات عديده رواني و خانوادگي مي شوند و گاه با يك انتخاب نادرست و مدنظر قرار دادن ملاكهاي غيرمعقول سرنوشت اين ازدواج به ناسازگاري و نزاع و گاه به طلاق منجر مي شود. بنابراين براي بهبود فرد و رهايي او از مشكلات رواني، بايد شناختها، باورها و نگرشهاي مشكل آفرين شناسايي شوند و با ابزارهاي باليني ارزيابي گردند. ولذا هدف از اين تحقيق بررسي تفكرات غيرمنطقي و ارتباط آن با ملاكهاي همسرگزيني در دانشجويان است كه مورد بررسي قرار خواهد گرفت.
فهرست مطالب:
فصل اول: مقدمه
1ـ1ـ مقدمه
1ـ2ـ بيان مساله
1ـ3ـ سابقه و ضرورت مساله
1ـ4ـ اهداف پژوهش
1ـ5ـ سوالات تحقيق
1ـ6ـ تعاريف نظري و عملياتي مفاهيم و متغيرها
1ـ6ـ1ـ تعريف تفكر
1ـ6ـ2ـ تعريف تفكر غير منطقي
1ـ6ـ3ـ تعريف عملياتي تفكر غيرمنطقي
1ـ6ـ4ـ تعريف ازدواج
1ـ6ـ5ـ معيارهاي ازدواج
1ـ6ـ5ـ1ـ معيارهاي زيستي
1ـ6ـ5ـ2ـ معيارهاي روان شناختي
1ـ6ـ5ـ3ـ معيارهاي اجتماعي
1ـ6ـ5ـ4ـ معيارهاي اقتصادي
1ـ6ـ5ـ5ـ عوامل خانوادگي
1-6-6- تعريف عملياتي ملاكهاي همسرگزيني
1ـ7ـ متغيرهاي تحقيق
1ـ7ـ1ـ متغير مستقل
1ـ7ـ2ـ متغير وابسته
1ـ7ـ3ـ متغير تعديل كننده
1ـ7ـ4ـ متغير كنترل
1ـ7ـ5ـ متغيرهاي مداخله گر
فصل دوم: مباني نظري و پيشينه تحقيق
2ـ1ـ مروري كلي بر نظريه درمان عقلاني ـ هيجاني ـ رفتاري
2ـ1ـ1ـ روشهاي شناختي
2ـ1ـ2ـ روشهاي فراخوان عاطفي
2ـ1ـ3ـ روشهاي رفتاري آشفتگي
2ـ2ـ ماهيت سلامتي و آشتفگي روان شناختي
2ـ3ـ اصول ششگانه نظريه اليس
2ـ3ـ1ـ اصل اول
2ـ3ـ2ـاصل دوم
2ـ3ـ3ـ اصل سوم
2ـ3ـ4ـ اصل چهارم
2ـ3ـ5ـ اصل پنجم
2ـ3ـ6ـ اصل ششم
2ـ4ـ باورهاي غير منطقي
2ـ5ـ انواع باورهاي غير منطقي
2ـ5ـ1ـ تفكر غيرمنطقي تاييد ديگران
2ـ5ـ2ـ تفكر غيرمنطقي توقع بيش از حد (انتظارات زياد از خود)
2ـ5ـ3ـ تفكر غير منطقي سرزنش كردن
2ـ5ـ4ـ تفكر غير منطقي واكنش نوميدي
2ـ5ـ5ـ تفكر غيرمنطقي عدم كنترل هيجانات
2ـ5ـ6ـ تفكر غير منطقي دلواپسي اضطرابي
2ـ5ـ7ـ تفكر غير منطقي اجتناب از مشكلات
2ـ5ـ8ـ تفكر غيرمنطقي اتكا به ديگران (وابستگي)
2ـ5ـ9ـ تفكر غيرمنطقي درماندگي نسبت به تغيير خويش
2ـ5ـ10ـ تفكر غيرمنطقي عدم كنترل در برابر مشكلات ديگران
2ـ5ـ11ـ تفكر غيرمنطقي كمال طلبي
2ـ6ـ تاريخچه ازدواج
2ـ7ـ تعريف ازدواج
2ـ8ـ فلسفه ازدواج
2ـ9ـ هدفها و انگيزه هاي ازدواج و تشكيل خانواده
2ـ10ـ انگيزه هاي ديگر
2ـ11ـ ازدواج و اشكال آن
2ـ12ـ اقسام ازدواج
2ـ12ـ1ـ ازدواج يك همسر گزيني
2ـ12ـ2ـ ازدواج چند زن گزيني
2ـ12ـ3ـ ازدواج چند شوهر گزيني
2ـ12ـ4ـازدواجهاي گروهي
2ـ13ـ عوامل موثر در ازدواج
2ـ13ـ1ـ عوامل اجتماعي
2ـ13ـ2ـ عوامل سياسي
2ـ13ـ3ـ عوامل فرهنگي
2ـ13ـ3ـ1ـ دين و مذهب
2ـ13ـ3ـ2ـ آداب و رسوم در رابطه با ازدواج
2ـ13ـ3ـ3ـ آراستن
2ـ13ـ4ـ عوامل اقتصادي
2ـ13ـ5ـ عوامل رواني و اخلاقي
2ـ13ـ5ـ1ـ عوامل توفيق و حفظ زناشويي
2ـ13ـ5ـ2ـ ويژگي هايي كه در امر زناشويي نقش دارند.
2ـ13ـ6ـ عوامل جسماني و ژنتيكي
2ـ13ـ7ـ سن ازدواج
2ـ13ـ7ـ1ـ جنبه رواني
2ـ13ـ7ـ2ـ جنبه فيزيولوژيكي
2ـ14ـ مهمترين عوامل توفيق در ازدواج
2ـ14ـ1ـ رشد عاطفي و فكري
2ـ14ـ2ـ توافق، علايق و طرز تفكر
2ـ14ـ3ـ تشابه تحصيلي و طبقاتي
2ـ14ـ4ـ طرز فكر راجع به امور جنسي
2ـ15ـ عوامل موثر در ناپايداري ازدواج
2ـ15ـ1ـ فقر اقتصادي
2ـ15ـ2ـ كم سن و سال بودن زن و مرد
2ـ15ـ3ـ بي فرزندي و كم فرزندي
2ـ15ـ4ـ شهرگرايي و رشد صنعت
2ـ15ـ5ـ استقلال مالي و اقتصادي زن
2ـ15ـ6ـ اختلاف در مذهب و
2ـ15ـ7ـ ناراحتي روحي و رواني
2ـ15ـ8ـ ناتواني جنسي
2ـ15ـ9ـ عدم سازش فكري و اجتماعي
2ـ15ـ10ـعدم وجود روابط انساني درخانواده
2ـ16ـ ساختار خانواده و همسرگزيني
2ـ17ـ همسرگزيني در ايران
2ـ18ـاصول كلي در انتخاب همسر
2ـ18ـ1ـ توجه به خانواده
2ـ18ـ2ـ اخلاق نيك
2ـ18ـ3ـ رعايت اصول كفويت
2ـ18ـ4ـ توجه به تناسب سني و جسمي
2ـ18ـ5ـ سلامت جسمي و روحي
2ـ18ـ6ـ علم و سواد
2ـ18ـ7ـ زيبايي
2ـ19ـ پژوهشهاي انجام شده در زمينه تفكرات غيرمنطقي و ملاكهاي همسرگزيني
فصل سوم: روش انجام پژوهش
3ـ1ـ روش پژوهش و دلايل انتخاب آن
3ـ2ـجامعه آماري
3ـ3ـ حجم نمونه
3ـ4ـ روش نمونه برداري
3ـ5ـ روشهاي گردآوري داده ها، ابزارهاي پژوهش
3ـ5ـ1ـ آزمون تفكرات غير منطقي A.T.I.B
3ـ5ـ2ـ اعتبار و پايايي آزمون تفكرات غيرمنطقي A.T.I.B
3ـ5ـ3ـ روند ساخت آزمون تفكرات غيرمنطقي A.T.I.B
3ـ5ـ4ـ همساني دروني آزمون A.T.I.B
3ـ6ـ پرسشنامه مربوط به ملاكهاي همسرگزيني
3ـ7ـ طرح اجراي پژوهش
3ـ8ـ روشهاي آماري
فصل چهارم : تجزيه و تحليل داده ها
4ـ1ـ توصيف داده ها
4ـ2ـ داده هاي جمعيت شناختي
4ـ3ـ تحليل داده هاي مربوط به سوالات تحقيق
4ـ3ـ1ـ سوالات تحقيق
4ـ3ـ1ـ1ـ سوال اول
4ـ3ـ1ـ2ـ سوال دوم
4ـ3ـ1ـ3ـ سوال سوم
4ـ3ـ1ـ4ـ سوال چهارم
فصل پنجم : بحث و نتيجه گيري
5ـ1ـ بحث و خلاصه
5ـ2ـ بحث براساس سوالات تحقيق
5ـ2ـ1ـسوال اول
5ـ2ـ2ـ سوال دوم
5ـ2ـ3ـ سوال سوم
5ـ2ـ4ـ سوال چهارم
5ـ3ـ نتيجه گيري
5ـ4ـ محدوديتهاي پژوهش
5ـ5ـ پيشنهادات
منابع
منابع فارسي
پيوستها
پرسشنامه تفكرات غير منطقي A.T.I.B
پرسشنامه مربوط به ملاكهاي ازدواج
پاسخنامه آزمون تفكرات غير منطقي
فهرست جداول
4ـ1ـ گستره سني دانشجويان شركت كننده در پژوهش
4ـ2ـ فراواني و درصد فراواني سن دانشجويان
4ـ3ـ ميانگين و انحراف استاندارد تفكرات غيرمنطقي
4ـ4ـ ميانگين و انحراف استاندارد تفكرات غيرمنطقي در دختران و پسران . . . . . .
4ـ5ـ مقايسه تفكرات غيرمنطقي در دختران و پسران
4ـ6ـ ميانگين و انحراف استاندارد ملاكهاي
4ـ7ـ ميانگين و انحراف استاندارد ملاكهاي ازدواج در گروه دختران و پسران
4ـ8ـ مقايسه ملاكهاي ازدواج در دختران و پسران
4ـ9ـ ضريب همبستگي بين تفكرات غيرمنطقي و ملاكهاي همسرگزيني
4ـ10ـ ضرايب همبستگي بين انواع تفكرات غيرمنطقي و ملاكهاي همسرگزيني
4ـ11ـ فراواني، ميانگين و انحراف استاندارد ملاكهاي ازدواج مربوط به سطوح مختلف تفكرات غير منطقي
منابع ومأخذ:
1) آليس، آلبرت ـ رابرت هارپر (1381) زندگي عاقلانه، ترجمه مهرداد فيروزبخت، چاپ سوم، انتشارات رشد
2) آليس، آلبرت، روان درماني انسان گرايي ، ترجمه احمد اعتمادي ـ جزوه كلاسي ـ تهران، دانشكده علوم تربيتي و روان شناسي علامه طباطبائي
3) اليس آلبرت (1381) ، هيچ چيز نمي تواند ناراحتم كند ـ آره هيچ چيز، مترجمان: مهرداد فيروزبخت و حسين عرفاني ـ تهران، خدمات فرهنگي رسا
4) اعزازي، شهلا (1380) جامعه شناسي خانواده، چاپ دوم، تهران، نشر رودكي
5) اميني، ابراهيم، نقش ايمان در تحكيم بنيان خانواده (نشريه ماهيانه آموزشي، تربيتي پيوند) شماره 186
6) استادي، رضا(1374)، بررسي رابطه بين باورهاي غيرمنطقي و عزت نفس در دانش آموزان پايه چهارم دبيرستانهاي شهر تهران،پايان نامه کارشناسي ارشد دانشكده علوم تربيتي وروان شناسي علامه طباطبائي
7) اتكينسون، ريتال اتكينسون، ريچارد و هيلگارد، ارنست (1369) زمينه روان شناسي جلددوم ت: محمدنقي براهني و همكاران، تهرانانتشارات رشد
8) بك، آئرون تي (1369) شناخت درماني و روان شناسي افسردگي ترجمه: مهدي قراچه داغي چاپ اول تهران نشر ويسي
9) بك آئرون تي (1369) عشق هرگز كافي نيست. ترجمه مهدي قراچه داغي چاپ اول تهران انتشارات نيوند
10) جعفري بوئين، احسان (1381) بررسي معيارهاي همسرگزيني در بين دانشجويان دانشگاه فردوسي، پايان نامه كارشناسي دانشگاه علوم بهزيستي
11) حسيني بيرجندي، سيدمهدي (1375) مشاوره در آستانه ازدواج، چاپ اول، تهران انتشارات آواي نور
12) دلاور، علي (1381) روش تحقيق در روان شناسي و علوم تربيتي ، تهران، نشر ويرايش
13) رشيد پور، مجيد (1373) مراحل ازدواج، چاپ ششم انتشارات بدر
14) ساروخاني، باقر (1370) مقدمه اي بر جامعه شناسي خانواده، ج اول، تهران انتشارات سروش
15) شفيعي، مازندراني ، سيد محمد (1376) راز خوشبختي ـ تهران موسسه فرهنگي انتشارات شفق
16) فرجاد، محمدحسين، (1372) آسيب شناسي خانواده و طلاق، تهران، انتشارات منصوري
17) گردي، فلور (1381) بررسي رابطه بين تفكرات غيرمنطقي و سلامت رواني دانشجويان دانشگاه شهيد بهشتي تهران، دانشكده علوم تربيتي و روان شناسي شهيد بهشتي
18) مظاهري، علي اكبري (1362) اخلاق خانواده، تهران انتشارات شفق
19) مصلحتي، حسين (1379) ازدواج و ازدواج درماني ـ تهران ـ نشر البرز
20) مهدوي، محمد صادق (1377) بررسي تطبيقي تغييرات ازدواج . تهران انتشارات دانشگاه شهيد بهشتي
21) مومن زاده (1381) فريد، بررسي رابطه تفكرات غيرمنطقي و الگوهاي دلبستگي با سازگاري زناشويي
22) هومن، حيدرعلي (1380) شناخت روش علمي در علوم رفتار (پايه هاي پژوهش) تهران نشر پارسا